Największe miasta zrealizowały już z sąsiednimi samorządami ponad 400 inwestycji

Co piąty mieszkaniec Polski mieszka albo w wielkim mieście, albo w sąsiednich gminach. Życie tak koncentruje się wokół wielkich miast, że za jakiś czas, będzie już to co czwarta osoba. – W niewielkim stopniu wynikać to będzie ze wzrostu ludności Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Łodzi czy Poznania. Będzie to rezultat demograficznego wzmacniania się terenów okalających miasta – tłumaczy prof. Piotr Szukalski, socjolog i demograf z Uniwersytetu Łódzkiego. I dodaje: – 

Jego zdaniem dotyczyć ono będzie transportu publicznego, gospodarki odpadami, a także zarządzania szkołami średnimi i szpitalami. O tym, że założenie prof. Szukalskiego jest prawdziwe, świadczą zrealizowane już przez samorządy wielkich miast i ich suburbiów wspólne inwestycje i przedsięwzięcia. Do tej pory zrealizowano na przykład 405 projektów wartych ponad 7,6 mld zł, w których uczestniczyło 12 największych miast – członków Unii Metropolii Polskich, w których realizację były zaangażowane fundusze UE (ok. 4,5 mld zł). Tak wynika z informacji UMP.

Najwięcej przedsięwzięć w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych zrealizował Wrocław (79), a największe kwoty (ponad 1 mld zł) przeznaczyły: Gdańsk, Kraków i Łódź. Część to inwestycje infrastrukturalne, szczególnie drogowe i transportowe oraz związane z gospodarką wodą, ściekami i odpadami, a inne dotyczą edukacji, ochrony zdrowia, polityki społecznej.

Stowarzyszenie Metropolia Bydgoszcz: pomysł na wspólny rozwój

Duże miasta oraz ościenne gminy i powiaty powołały stowarzyszenia metropolitalne. Działają metropolie: Krakowska, Lubelska, Bydgoska, Poznańska, Warszawska czy skupiająca Gdańsk, Gdynię, Sopot.

Czytaj więcej

Finanse w regionach

Pięć chorób fiskalnych polskich samorządów

Centralizacja finansów, przekraczanie limitów wydatków, ukrywanie długów w spółkach komunalnych, brak wpływów z VAT oraz kłopoty z rozliczaniem dotacji przez niepubliczne placówki oświatowe – to problemy, które najmocniej wpływają na kondycję finansową samorządów.

– Stowarzyszenie Metropolia Bydgoszcz zrzesza 20 samorządów: Bydgoszcz, 17 gmin i 2 powiaty – zamieszkałe przez prawie 600 tys. osób. Realizujemy projekty, które wspierają rozwój, zapewniają oszczędności oraz poprawę jakości życia mieszkańców. Rozwijamy międzygminną komunikację publiczną, wspólnie kupujemy energię elektryczną i gaz w ramach Bydgoskiej Grupy Zakupowej. Gminy metropolii dostarczają odpady do bydgoskiej spalarni, rozpocznie się budowa nowoczesnej biogazowni – relacjonuje Łukasz Krupa, zastępca prezydenta Bydgoszczy.

– Wdrożyliśmy Metropolitalną Kartę Seniora, dzięki której mieszkańcy 60+ z wszystkich gmin mogą korzystać ze zniżek i specjalnych ofert 200 partnerów. Mamy działania dotyczące edukacji i prowadzimy wspólną promocję gospodarczą regionu – dodaje wiceprezydent. Podkreśla, że współpraca Bydgoszczy z gminami odbywa się na mocy kilkudziesięciu umów, które sankcjonują prawie 200 różnych powiązań funkcjonalnych.

Nowe tory i stuletnie linie tramwajowe w aglomeracji łódzkiej

Zwykle wokół wielkich miast rozwija się autobusowy transport publiczny lub kolejowy. W aglomeracji łódzkiej zadbano o połączenia szynowe, tramwajowe. Od dawna bowiem istniały połączenia ze Zgierzem czy Ozorkowem. Linię tramwajową łącząca Łódź i Konstantynów Łódzki uruchomiono w 1910 r.

Wyremontowano torowiska w Pabianicach oraz Zgierzu, trwa remont torowiska do Konstantynowa Łódzkiego. W najbliższych planach jest realizacja dwóch szlaków rowerowych łączących Łódź z Konstantynowem Łódzkim i Aleksandrowem Łódzkim. Zainwestowano też w instalacje odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków, oczyszczalnie ścieków, wsparto 14 instytucji kultury o znaczeniu aglomeracyjnym.

Pół tysiąca kilometrów ścieżek rowerowych w ramach Stowarzyszenia Metropolia Warszawa

Metropolia Krakowska (miasto plus 14 gmin) opracowała plan zrównoważonej mobilności. Współpraca pozwoliła rozbudować transport publiczny w obrębie aglomeracji, a tym samym poprawić jakość powietrza. Wybudowano parkingi Park & Ride, ścieżki rowerowe czy węzły przesiadkowe. Niektóre z projektów były realizowane wspólnie, inne np. termomodernizacja i wymiana źródeł ciepła w szkołach, przychodniach, DPS-ach – w poszczególnych gminach. W najbliższym czasie planowane jest podpisanie porozumienia o ustaleniu wysokości kosztów utrzymania wód na terenie gminy miejskiej Kraków i gminy Wielka Wieś, by zapobiegać problemom powodziowym.

Czytaj więcej

Jakość życia

Jak zmieniły się polskie gminy i miasta po 20 latach Polski w UE?

Polskie gminy, miasta i regiony przeszły przez ostatnie 20 lat niesamowitą metamorfozę – podkreślają lokalni włodarze.

W ramach Stowarzyszenia Metropolia Warszawa współpracuje 79 samorządów, w tym dziewięć powiatów (reszta to gminy). Przygotowano wspólne plany i strategie. Działa bilet metropolitalny, rozbudowywane są drogi, powstają pasy ruchu dla autobusów pomiędzy i w gminach. W ramach współpracy, w którą zaangażowane są pieniądze unijne, wybudowano prawie 510 km ścieżek rowerowych, 60 parkingów P&J, prowadzone są programy wsparcia edukacyjnego dla dzieci i młodzieży, powstało ponad 2 tys. miejsc w żłobkach. Zadbano o e-usługi w instytucjach publicznych, w tym w gminach.

Dbałość o wspólną przestrzeń

Także Lublin i 21 gmin oraz 4 powiaty powołały stowarzyszenie Lubelskiego Obszaru Metropolitalnego. Zaplanowanych jest 45 projektów o znaczeniu ponadlokalnym.

Do tej pory roku Dworzec Lublin stał się miejscem, które łączy zbiorowy transport na poziomie metropolitalnym, z siecią: Park & Ride, Bike & Ride, Kiss & Ride oraz węzłów przesiadkowych rozlokowanych w gminach ościennych i na punktach wlotowych do Lublina. Odnowiono między innymi park Ludowy w Lublinie oraz parki miejskie w Lubartowie i Świdniku, rekultywowano tereny po wysypiskach, ale też rewitalizowano przestrzenie publiczne, tak by były miejscami integracji i aktywności społecznej (są wśród nich także targowiska).

Metropolia to centrum opieki medycznej

Poznań jest odpowiedzialny od 13 lat za koordynację Poznańskiej Grupy Zakupowej Energii Elektrycznej dla siebie i 12 gmin ościennych. Z 11 gminami współpracuje w sprawie zagospodarowania odpadów komunalnych, z dziewięcioma – w kwestiach wodociągowo-kanalizacyjnym oraz z dziewięcioma gminami ościennymi, w ramach aglomeracji Poznań.

Wspólne projekty dotyczą edukacji – 21 gmin sfinansowało naukę licznego rocznika (2023/2024) absolwentów szkół podstawowych – powstały dodatkowe klasy szkolne. Przygotowywany jest wspólny projekt, który pomóc ma osobom bezdomnym. Działa także zintegrowany system lokalnego transportu zbiorowego dla Poznania i 19 gmin – uspójniono transport autobusowy i kolejowy. Miejskie szpitale są centrami dla województwa.

Dla mieszkańców dużych miast i sąsiednich gmin ważny jest szybki i wygodny transport

Foto: mat. pras.