Materiał powstał we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
Technologia wspiera szybkość i efektywność usług publicznych. W Polsce jednostki administracji publicznej mocno stawiają na rozwój e-usług, a potwierdzeniem tego jest systematyczny rozwój mObywatela, czyli rządowego projektu, za który odpowiada Ministerstwo Cyfryzacji. W jego ramach realizowany jest projekt pilotażowy ePłatności, dzięki któremu polskie miasta i gminy umożliwiają mieszkańcom opłaty urzędowe za pomocą aplikacji i serwisu mObywatel.
Jak działają ePłatności
Mieszkańcy gmin i miejscowości objętych pilotażem mogą opłacać różne rodzaje zobowiązań, takie jak podatek od nieruchomości czy opłata za zagospodarowanie odpadów komunalnych. Projekt ePłatności realizowany jest przez Ministerstwo Cyfryzacji i Centralny Ośrodek Informatyki przy współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Polskim Standardem Płatności (operatorem systemu BLIK), Fundacją Polska Bezgotówkowa oraz Fiserv.
To miasto lub gmina decyduje, jakie płatności chce oferować. Za zrealizowanie płatności nie ma dodatkowej prowizji.
Jak cały proces wygląda w praktyce? Zaprojektowano go w taki sposób, aby zminimalizować zaangażowanie użytkownika i wyeliminować konieczność manualnego wprowadzania danych. Mieszkańcy miast i gmin w dowolnym miejscu i o dogodnej porze, za pośrednictwem smartfona lub komputera z dostępem do internetu, mogą w bezpieczny sposób opłacić zobowiązania finansowe. Po dokonaniu płatności BLIKIEM lub kartą płatniczą otrzymują potwierdzenie transakcji, które można pobrać w formacie pdf. W aplikacji mieszkaniec może również otrzymywać powiadomienia o zbliżających się płatnościach, np. o ratach za podatek. System obsługuje także opłaty inicjowane przez samego obywatela, na przykład za wydanie aktu stanu cywilnego.
ePłatności w liczbach
Bank Gospodarstwa Krajowego jest agentem rozliczeniowym, czyli odpowiada za transfer pieniędzy pomiędzy użytkownikiem (mieszkańcem) a konkretnym samorządem. Pierwsze rozliczenia w tym modelu ruszyły w maju 2023 r. Od tego momentu do 25 października 2025 r. BGK rozliczył ponad 326 tys. transakcji na łączną kwotę 45,4 mln zł. Liczba JST zarejestrowanych w tej usłudze wynosi już ponad 90. Rośnie też liczba rodzajów płatności (typów zobowiązań) - obecnie jest ich jedenaście.
Pod względem wartości rozliczenia prym wiedzie podatek od nieruchomości z kwotą przekraczającą 34 mln zł, czyli stanowiącą trzy czwarte wszystkich zrealizowanych do tej pory rozliczeń. Na drugim miejscu zestawienia plasuje się opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Kwota rozliczonych płatności przekracza 10 mln zł (22,4 proc. wszystkich). Na kolejnych miejscach znalazły się: łączne zobowiązanie finansowe (886,7 tys. zł), podatek rolny od osoby fizycznej (94 tys. zł), odpis aktu urodzenia (prawie 11 tys. zł), podatek od środków transportowych (10 tys. zł) oraz podatek leśny od osoby fizycznej (5,5 tys. zł).
Podobnie wygląda zestawienie najpopularniejszych typów płatności pod względem ich liczby. Podatek od nieruchomości w modelu cyfrowym mObywatela rozliczono już ponad 227 tys. razy, co stanowi prawie 70 proc. wszystkich transakcji. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi rozliczono ponad 94 tys. razy, a łączne zobowiązania finansowe ponad 3,5 tys. razy. Na kolejnych miejscach znalazły się: podatek rolny od osoby fizycznej (1 346 razy), odpis aktu urodzenia (333), podatek leśny od osoby fizycznej (102) oraz podatek od środków transportowych (8).
Które JST wyróżniają się pozytywnie pod względem liczby i wartości transakcji? W pierwszej piątce aktualnie plasują się: Gmina Miasta Gdańska, Urząd Miasta Poznania, Urząd Miasta Bydgoszczy, Urząd Miasta Zielona Góra oraz Gmina Piaseczno. Dużą cyfrową aktywnością mogą się też pochwalić Gmina Miasta Gdyni, Gmina Miasta Toruń, Gmina Lublin, Miasto Ruda Śląska, Urząd Miejski w Zabrzu oraz Urząd Miejski w Bielsku Białej.
Kolejne samorządy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom swoich mieszkańców i dołączają do pilotażu.
Cyfryzacja się opłaca
Wymierne korzyści wynikające z tego modelu mają obie strony. Z perspektywy mieszkańców ePłatności to przede wszystkim wygoda i oszczędność czasu, czyli w praktyce możliwość szybkiego i bezpiecznego regulowania zobowiązań podatkowych czy opłat za urzędowe usługi bezpośrednio z telefonu, np. przez aplikację mObywatel. Plusem jest też usprawnienie procesów administracyjnych (automatyczne przesyłanie potwierdzeń płatności eliminuje potrzebę papierowych dokumentów) i lepsza komunikacja z mieszkańcami (system wysyła powiadomienia o terminach płatności i zaległościach, co pomaga w szybszym regulowaniu zobowiązań). Kolejną korzyścią jest integracja usługi z innymi systemami urzędów, co przekłada się na pełną automatyzację procesu.
Z kolei dla samorządów to szansa na podniesienie efektywności i transparentności administracji. Płatności cyfrowe usprawniają obsługę i oszczędzają czas urzędników. Jedną z istotnych cech ePłatności jest prostota i dostępność nawet dla mniejszych, mniej zinformatyzowanych urzędów. Teraz mogą oferować nowoczesne rozwiązania płatnicze bez konieczności tworzenia własnych systemów IT. To pozwala na lepsze gospodarowanie budżetem. Udostępnienie mieszkańcom szybkiej i wygodnej metody płatności przynosi też korzyści pośrednie: buduje wizerunek urzędu jako instytucji nowoczesnej i otwartej na potrzeby obywateli.
Szersza perspektywa
Wątek samorządów i administracji mocno wybrzmiewa w powstającej strategii cyfryzacji państwa. Ministerstwo Cyfryzacji właśnie zapowiedziało rozpoczęcie ponownych konsultacji projektu. Dokument został zmieniony pod wpływem blisko 1400 uwag zgłoszonych podczas prekonsultacji. Do najistotniejszych zmian należy podkreślenie znaczenia JST i sektora MŚP. Strategia ma być kompleksowym, długoterminowym dokumentem wyznaczającym kierunki informatyzacji państwa.
O tym, że od cyfryzacji nie ma już odwrotu symbolicznie świadczy popularność aplikacji mObywatel. Korzysta z niej już ponad 10 milionów osób, czyli jedna trzecia dorosłych Polaków. Każdego dnia mObywatel odnotowuje około 1 mln logowań. Resort zapowiada, że do 2035 r. w aplikacji znajdą się wszystkie kluczowe e-usługi.
Cyfryzacja samorządów wpisuje się w szerszą perspektywę, również na poziomie wspólnotowym. W czerwcu 2025 r., podczas Szczytu Cyfrowego w Gdańsku, Komisja Europejska zaprezentowała najnowsze sprawozdanie o stanie realizacji celów cyfrowej dekady. Dokument wskazuje na znaczące postępy w obszarach takich jak telekomunikacja i cyfrowe usługi publiczne. Podkreśla też potrzebę intensyfikacji działań w zakresie sztucznej inteligencji, kompetencji cyfrowych oraz inwestycji w technologie przyszłości. W rekomendacjach zaakcentowano również wspieranie wdrożeń zmniejszających obciążenia administracyjne oraz cyfrowej współpracy z administracją samorządową.
OPINIA PARTNERA
Maciej Kliś - wiceprezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego
Cyfrowa Polska potrzebuje cyfrowych finansów – prostych, bezpiecznych i dostępnych dla każdego. Projekt ePłatności w mObywatelu to ważny krok w tym właśnie kierunku, a dla BGK naturalna przestrzeń do działania. Jako bank rozwoju od lat wspieramy państwo w budowie nowoczesnej infrastruktury finansowej, dlatego rola agenta rozliczeniowego w tym projekcie doskonale wpisuje się w naszą strategię wspierania cyfryzacji finansów publicznych.
Cieszy nas, że pilotaż zyskuje tak szeroki zasięg. Jest już z nami ponad 90 samorządów, niedawno umowę akceptacyjną podpisała Warszawa. To sygnał, że administracja lokalna realnie dostrzega potencjał cyfrowych rozwiązań, które usprawniają codzienne życie mieszkańców. Dla nich ePłatności to przede wszystkim wygoda i przejrzystość, możliwość załatwienia formalności w jednym miejscu, szybko i bezpiecznie. Dla urzędów to nowoczesne narzędzie, które skraca procesy i zmniejsza koszty obsługi. BGK ma nie tylko doświadczenie w obsłudze płatności lokalnych, ale też gotowość technologiczną i kompetencyjną, by rozwijać te usługi na skalę ogólnopolską. Naszym celem jest, by cyfrowe rozliczenia stały się trwałym elementem cyfrowego ekosystemu państwa. To właśnie w takich projektach jak ePłatności widać, jak technologia może realnie wzmacniać zaufanie mieszkańców do instytucji publicznych.
Materiał powstał we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
