Niemal 20 mld zł na rozwój. 20 lat Mazowsza w Unii Europejskiej

Tekst przygotowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego

Z dofinansowania z UE skorzystały m.in. samorządy, przedsiębiorstwa, instytucje kultury, uczelnie i instytuty badawcze, a także organizacje pozarządowe. – Zaangażowanie samorządów i społeczeństwa przyniosło wymierne rezultaty. Dziś województwo mazowieckie jest uważane za najbogatszy i najbardziej konkurencyjny region w kraju – podkreśla marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Potwierdzają to liczby. W 2000 r. PKB regionu wynosił 153 tys. zł na mieszkańca, co dawało łącznie 20 proc. PKB kraju. W 2021 r. PKB Mazowsza to 596 tys. zł per capita, co oznacza blisko czterokrotny wzrost. Dziś województwo mazowieckie wytwarza prawie jedną czwartą PKB Polski.

Z danych GUS wynika, że w 2021 r. środki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego były o 324 proc. wyższe niż w 1999 r., a wydatki na oświatę i wychowanie wzrosły o 449 proc. Najbardziej spektakularny wzrost dotyczył ochrony zdrowia – aż o 1265 proc., z 51,9 mln zł w 1999 r. do 709 mln zł w 2021 r.!

Zmiany i rozwój

Fundusze unijne na Mazowszu to blisko 1,5 tys. km nowych lub przebudowanych dróg powiatowych i gminnych, to rozwój lotniska w Modlinie i Kolei Mazowieckich, nowoczesny i ekologiczny transport publiczny – ponad 270 zakupionych lub zmodernizowanych pojazdów kolejowych, ponad 1,4 tys. km wybudowanych ścieżek rowerowych, ponad 200 odnowionych zabytków czy ponad 700 wyremontowanych budynków użyteczności publicznej dzięki działaniom termomodernizacyjnym. A to nie wszystko!

Obwodnica Grodziska Mazowieckiego

Foto: Michał Leja

Fundusze europejskie wprowadziły Mazowsze w cyfrowy świat – powstało blisko 2 tys. e-usług umożliwiających załatwianie spraw bez wychodzenia z domu. To też troska o zdrowie mieszkańców – ponad 80 mazowieckich placówek zdrowia otrzymało nowoczesny sprzęt medyczny, powstało wiele nowych oddziałów szpitalnych.

Środki europejskie to również inwestycje w kształcenie, rozwój kompetencji, dbałość o drugiego człowieka dzięki usługom społecznym skierowanym do osób starszych, chorych, z niepełnosprawnościami, bezrobotnych.

Wymierne korzyści z podziału statystycznego

Za sukces trzeba uznać nowy podział statystyczny Mazowsza. Od 1 stycznia 2018 r. na potrzeby unijnych statystyk województwo mazowieckie jest traktowane jako dwa obszary – obszar metropolitalny Warszawy i pozostała część regionu.

– Na szczęście Komisja Europejska przyjęła nasze argumenty, że innego wsparcia potrzebuje stolica i okoliczne powiaty, a innego reszta województwa. Dzięki temu Mazowsze może dalej inwestować i się rozwijać – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Mazowsze otrzymało ok. 2,1 mld euro w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021–2027, z czego 1,6 mld euro przypada na region mazowiecki regionalny, a 501 mln euro na region warszawski stołeczny.

Dzięki podziałowi statystycznemu województwo po raz pierwszy skorzysta też z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027. W ramach programu, z którego będzie korzystać sześć najbiedniejszych regionów Polski (Lubelskie, Podkarpackie, Podlaskie, Świętokrzyskie, Warmińsko-Mazurskie i – po raz pierwszy – Mazowsze, z wyjątkiem Warszawy i dziewięciu okolicznych powiatów), do wykorzystania jest 2,6 mld euro.

Szacuje się, że na beneficjentów z Mazowsza przypadnie ok. 418 mln euro. Pieniądze te będzie można przeznaczyć m.in. na wsparcie małych i średnich przedsiębiorców, poprawę klimatu na terenach miejskich, poprawę dostępności transportowej makroregionu oraz ochronę przyrody przez zachowanie jej bioróżnorodności i rozwijanie turystyki w zgodzie z naturą.

Pomoc na walkę z koronawirusem

Na pomoc z Unii Europejskiej mogliśmy także liczyć w kryzysowych sytuacjach. Pokazała to pandemia Covid-19. Województwo mazowieckie jako pierwszy region w Polsce i Europie skorzystało z unijnej pomocy na walkę z koronawirusem.

Samorząd Mazowsza prowadzi największy w Europie projekt tego typu pn. „Zakup niezbędnego sprzętu oraz adaptacja pomieszczeń w związku z pojawieniem się koronawirusa SARS-COV-2 na terenie województwa mazowieckiego”. Władze regionu uruchomiły go po wybuchu pandemii. Jego wartość to blisko 580 mln zł.

Park Nauki Torus w Ciechanowie

Foto: Monika Kutkowska

W ramach projektu mazowieckie placówki medyczne otrzymują ambulanse, specjalistyczny sprzęt medyczny, m.in. kardiomonitory, tomografy komputerowe, stacjonarne aparaty RTG, mobilne aparaty cyfrowe RTG, respiratory, defibrylatory, a także środki ochrony osobistej.

188 wozów strażackich za 253 mln zł z UE

W tym roku ogromne unijne środki pomogą w doposażeniu jednostek OSP z całego regionu. Trafi do nich 188 wozów strażackich. Wsparcie jest ogromne, bo wyniesie aż 253 mln zł. W regionie warszawskim stołecznym będzie to kwota ponad 28,4 mln zł, a w regionie mazowieckim regionalnym prawie 221 mln zł.

– Ten program jest doskonałym ukoronowaniem 20-lecia obecności Polski w Unii Europejskiej i 25-lecia samorządu województwa mazowieckiego – podsumowuje marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Ekologiczny transport i nowe drogi

Rekordowe wsparcie dla mazowieckich strażaków jest jednym z wielu projektów unijnych, które prowadzą obecnie władze regionu. W konkursie dotyczącym wsparcia ekologicznego transportu publicznego o dofinansowanie mogą ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego oraz organizatorzy i operatorzy publicznego transportu zbiorowego, którzy planują zakupienie ekologicznego taboru czy rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych i wodorowych. Do wykorzystania jest 52 mln zł, a na wsparcie mogą liczyć projekty z regionu warszawskiego stołecznego. Wnioski można składać do 26 marca.

Nieco więcej czasu mają zainteresowani dotacjami na budowy i przebudowy dróg powiatowych i gminnych na Mazowszu (termin składania wniosków upływa 15 kwietnia). Nadrzędnym celem konkursu jest podniesienie jakości podróżowania i życia mieszkańców regionu, a pula dostępnych środków wynosi aż 143 mln zł.

Wicemarszałek Wiesław Raboszuk wyjaśnia, że budowa nowych dróg to ogromne wyzwane dla samorządów lokalnych. – Przede wszystkim ze względów finansowych, ale także planistycznych, organizacyjnych i środowiskowych. Z pomocą przychodzą fundusze unijne. Do wykorzystania są 143 mln zł z Unii Europejskiej na poprawę połączeń w mazowieckich gminach i powiatach.