Reklama
Rozwiń

Czasy są trudne, ale samorządy nie rezygnują z inwestycji w kulturę

Warszawa zwiększy wydatki na kulturę i zabytki o 11 proc., zaś Toruń o ponad 33 proc. Kraków utrzyma je na dotychczasowym poziomie.

Publikacja: 16.02.2025 20:37

Projekt teatru TR Warszawa. Widok od strony placu Defilad. Inwestycja będzie realizowana etapami ze

Projekt teatru TR Warszawa. Widok od strony placu Defilad. Inwestycja będzie realizowana etapami ze względu na rosnące koszty

Foto: Projekt Thomas Phifer and Partners

Stało się złą tradycją, że w trudnym gospodarczo czasie cięcia dotykają kultury. W tym roku jednak tak źle nie będzie.

W porównaniu z 2024 r. budżet Warszawy na rok 2025 na wydatki związane z kulturą i ochroną dziedzictwa kulturowego, w tym zabytków, wzrósł o ponad 11 proc. W projekcie budżetu na 2024 r. zakładano wydatki na poziomie 999 377 831 zł, w budżecie na 2025 r. kwota ta wynosi 1 123 923 236 zł – mówi Edyta Mydłowska-Krawcewicz, naczelnik wydziału prasowego Warszawy. – Ten wzrost związany jest przede wszystkim z podniesieniem wynagrodzeń dla pracowników warszawskiej kultury. W przypadku ponaddzielnicowych instytucji kultury, czyli m.in. teatrów i muzeów, kwota na wynagrodzenia rok do roku wzrosła o ponad 50 mln zł. Kwota ta jest efektem kontynuacji podwyżek przyznanych jeszcze w trakcie 2024 r., jak też kolejnej waloryzacji pensji od stycznia tego roku.

Czytaj więcej

NIK w MSN. Czy kontrola wpłynie na kampanię prezydencką Rafała Trzaskowskiego?

W 2025 r. najważniejszymi inwestycjami w kulturze będzie realizacja pierwszego etapu budowy siedziby Sinfonii Varsovii, czyli remont zabytkowych budynków przy ul. Grochowskiej, oraz rozpoczęcie budowy pierwszego etapu TR Warszawa.

Zwiększona kwota na stypendia doktoranckie, stypendia m. st. Warszawy im. Jana Pawła II, dotacje dla organizacji pozarządowych, projekty rewitalizacyjne i współpracę instytucji kultury z organizacjami pozarządowymi.

Jednym z priorytetów w 2025 r. jest przeprowadzenie warszawskiego badania uczestnictwa w kulturze.

Wrocław w 2025 roku wyda na kulturę więcej niż w 2024 roku. Kraków wyda tyle samo

– W 2025 r. Miasto Kraków przeznaczy na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego kwotę 511,9 mln zł, co pomimo wprowadzonych ograniczeń stanowi kwotę porównywalną do roku 2024 – mówi Jadwiga Gutowska-Żyry, dyrektorka Wydziału Kultury Krakowa. – Pomimo wprowadzonych ograniczeń budżetowych miasto zwiększyło środki na wsparcie organizacji pozarządowych, działających w obszarze kultury, sztuki oraz ochrony dziedzictwa narodowego, do kwoty ok. 15 mln zł – dodaje.

Czytaj więcej

Wystawa „KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez”. Czego dowiemy się o historii obozu?

Pośród inwestycji priorytetowa jest budowa Muzeum Miejsca Pamięci „KL Plaszow”– byłego niemieckiego nazistowskiego obozu pracy i obozu koncentracyjnego (istniejącego w latach 1942–1945). Powstanie budynek muzealny „Memoriał” z wystawą stałą przy ul. Kamieńskiego 26, przeprowadzony zostanie remont konserwatorski historycznego Szarego Domu przy ul. Jerozolimskiej. Koszt: 50 mln zł (po 25 mln zł od Miasta Krakowa i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego), zakończenie inwestycji – 2027 r.

Budynek dawnego kina Światowid stanie się nowoczesnym Muzeum Nowej Huty. Prace obejmują rozbudowę powierzchni użytkowej do prawie 4400 mkw., stworzenie nowoczesnej wystawy stałej, przestrzeni edukacyjnych. Koszt to 99,6 mln zł (w tym 76,5 mln zł z funduszy unijnych). Zakończenie inwestycji planowane jest na 2028 r.

Miasto buduje też nowoczesne Centrum Muzyki w Krakowie przy ul. Piastowskiej. Obiekt będzie nową siedzibą dla miejskich orkiestr Sinfonietta Cracovia i Capella Cracoviensis oraz przestrzenią dla koncertów i wydarzeń kulturalnych. Znajdzie się tam sala koncertowa na 1000 miejsc, aula na 300 osób, sale prób i przestrzenie edukacyjne. Koszt: 298 mln zł (99 mln zł z rządowego funduszu Polski Ład). Zakończenie inwestycji: 2026 r.

W osiedlu Ruczaj powstaje nowoczesne centrum kultury o powierzchni 4715 mkw. Miasto planuje budowę nowej filii Biblioteki Kraków w rejonie ul. Saskiej i ks. Stoszki.

33 mln

O tyle (w złotych) wzrosną rok do roku wydatki na kulturę we Wrocławiu

– W budżecie Wrocławia na kulturę w 2025 r. zaplanowano 220,39 mln zł, czyli o ponad 33 mln zł więcej niż na początku 2024 r. – poinformowała nas z kolei Alicja Jurasz z Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia. – Większe środki przeznaczono zarówno na dotacje dla instytucji kultury, jak i organizacji pozarządowych, a także na inwestycje – uzupełnia.

Większość tej kwoty to dotacja bieżąca, która w odniesieniu do 2024 r. wzrosła o prawie 29 mln zł, do kwoty ponad 210 mln zł. Najwięcej – ponad 177,44 mln zł – trafi do 25 miejskich instytucji kultury. Organizacje pozarządowe na realizację projektów związanych z kulturą otrzymają 19,25 mln zł.

Na realizację projektów kulturalnych związanych z obchodami Święta Wrocławia miasto przeznaczy 775 tys. zł, a na organizację Przeglądu Piosenki Aktorskiej – 2,39 mln zł. Wsparcie dla festiwali, takich jak Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty, American Film Festival, Wratislavia Cantans, Jazz nad Odrą czy powracający Festiwal Teatralny Dialog, wyniesie łącznie 7,2 mln zł. Środki zostaną przeznaczone także na stypendia dla artystów – 1,3 mln zł – oraz nagrody prezydenta Wrocławia w dziedzinie kultury – 682 tys. zł.

Na realizację zadań inwestycyjnych Wrocław przeznaczy w 2025 r. blisko 10 mln zł, co oznacza wzrost o ok. 4,5 mln zł w porównaniu z rokiem ubiegłym. Środki te obejmują m.in. remont zabytkowego OPT Zamek w Leśnicy.

Toruń buduje Europejskie Centrum Filmowe Camerimage

W 2025 r. w budżecie Torunia na kulturę i ochronę dziedzictwa kulturowego zostanie przeznaczonych o ponad 30 proc. środków więcej w porównaniu z rokiem poprzednim.

Czytaj więcej

Paweł Gulewski: Będziemy tworzyć Metropolię Toruńską. Bez Bydgoszczy

Na ten cel zaplanowano kwotę 121,9 mln zł (w 2024 r. było to 93,3 mln zł) – poinformował nas Marcin Centkowski, rzecznik prasowy prezydenta Torunia. – Wzrosły również dotacje podmiotowe dla instytucji kultury o 15 proc. – z obecnych 29,6 mln zł (w 2024 r.) do 33,9 mln zł w roku bieżącym. Środki te mają na celu wsparcie istniejących instytucji kultury, ale także realizację nowych projektów, które wzbogacą ofertę kulturalną miasta oraz są związane z remontami w muzeach. Odpowiada to koncepcji budżetu, który jest aktywizujący i proinwestycyjny.

Najwięcej środków zarezerwowano na prace związane z budową Europejskiego Centrum Filmowego Camerimage (54,4 mln zł). Obecnie trwają prace związane z budową I etapu, czyli studia filmowego. Do czasu rozstrzygnięć o nowej formule funkcjonowania instytucji wstrzymane są prace przy budowie centrum filmowego. Na zagospodarowanie terenu toruńskich Jordanek zaplanowano 12,2 mln zł.

Prace konserwatorskie i zagospodarowanie terenu przy ruinach zamku krzyżackiego oraz realizacji wystaw stałych i czasowych pochłoną ponad 2 mln zł, przy czym tylko 146 tys. zł to środki własne gminy. Pozostałe pochodzą ze środków zewnętrznych.

Gdańsk planuje podwyżki dla pracowników instytucji kultury

Procentowy udział kultury w budżecie Gdańska w 2025 r. to 3,35 proc. (w 2024 r. było to 3,12 proc.) – poinformował nas Marcin Szeląg z referatu prasowego Gdańska. – Planowane są podwyżki dla pracowników instytucji na kwotę ponad 9 mln zł oraz utworzenie nowej instytucji kultury – Dom Literatury w Gdańsku, która umożliwi wsparcie inicjatyw związanych z rozwojem dziedzictwa literackiego Gdańska – wskazał.

Wśród priorytetów miasta jest m. in. wsparcie organizacji pozarządowych realizujących, wspieranie filmów promujących miasto i jego historię. Planowane są też inwestycje: otwarcie nowych filii bibliotecznych, modernizacja Miejskiego Teatru Miniatura, przebudowa i adaptacja Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku, które jest filią Muzeum Gdańska, przywrócenie wartości XVII-wiecznemu Zespołowi Sierocińca w Gdańsku oraz adaptacja budynków do nowych funkcji (Dom Chodowieckiego i Grassa), adaptacja budynku dawnego kościoła Mennonitów na potrzeby działalności kulturalnej Capelli Gedanensis.

Stało się złą tradycją, że w trudnym gospodarczo czasie cięcia dotykają kultury. W tym roku jednak tak źle nie będzie.

W porównaniu z 2024 r. budżet Warszawy na rok 2025 na wydatki związane z kulturą i ochroną dziedzictwa kulturowego, w tym zabytków, wzrósł o ponad 11 proc. W projekcie budżetu na 2024 r. zakładano wydatki na poziomie 999 377 831 zł, w budżecie na 2025 r. kwota ta wynosi 1 123 923 236 zł – mówi Edyta Mydłowska-Krawcewicz, naczelnik wydziału prasowego Warszawy. – Ten wzrost związany jest przede wszystkim z podniesieniem wynagrodzeń dla pracowników warszawskiej kultury. W przypadku ponaddzielnicowych instytucji kultury, czyli m.in. teatrów i muzeów, kwota na wynagrodzenia rok do roku wzrosła o ponad 50 mln zł. Kwota ta jest efektem kontynuacji podwyżek przyznanych jeszcze w trakcie 2024 r., jak też kolejnej waloryzacji pensji od stycznia tego roku.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Nie tylko ekspozycje: co jeszcze oferują Polakom muzea i galerie sztuki?
Kultura
Jakie teatralne premiery czekają nas w lutym? Co straszy w Polsce i na świecie
Kultura
Festiwal Dawida Podsiadły i sanah na Stadionie Narodowym
Kultura
Rozpoczyna się sezon ciężkich brzmień w Polsce. Jakie koncerty nas czekają w 2025 r.?
Kultura
Literacka jesień: Festiwal Conrada w Krakowie, hołd dla Herberta w Warszawie