Coraz więcej większych parków. Wspierają zieloną transformację miast

– Rozsądne samorządy starają się o zwiększenie liczby i powierzchni zielonych terenów. Robią tak wszystkie większe miasta, nawet jeżeli uległy kilka lat temu modzie na betonowy porządek – uważa Dariusz Nowak, rzecznik krakowskiego magistratu. 

Samorządowcy w rozmaity sposób starają się o rozwijanie zielonej powierzchni. Powstaje coraz więcej parków i parków kieszonkowych, odbetonowywane są ulice, a w ich miejsce sadzi się zieleń. Coraz więcej jest zielonych dachów, ścian, zalesiane są po uprzednim oczyszczeniu tereny poprzemysłowe, a tam, gdzie to możliwe, powstają duże, miejskie parki.

W rankingach dużych, zielonych miast za najbardziej zielone w kraju uznawane są m.in. Zielona Góra, Katowice, Gdańsk, Bydgoszcz, Kraków, Olsztyn. Zielona Góra jest liderem większości rankingów dotyczących zieleni, głównie z powodu lasów, które zajmują ponad połowę powierzchni miasta.

Różne tereny zielone

Dość zaskakująca w zielonych rankingach może wydawać się wysoka pozycja Katowic, ale miasto ma się czym chwalić. Ok. 42 proc. powierzchni Katowic to lasy, w tym fragmenty Puszczy Śląskiej. Ponadto miasto przeszło gruntowną zieloną transformację. Inwestuje w duże parki, skwery, rewitalizuje istniejące zieleńce.

– Od ponad roku mieszkańcy mogą korzystać z czterech nowych parków: w Wełnowcu, Kostuchnie przy ul. Wantuły, w dolinie rzeki Ślepiotki w Ochojcu i na pograniczu Bogucic, Zawodzia i Dąbrówki Małej. Katowice, jako jedno z pierwszych miast, uruchomiły tzw. zielony budżet, który obok budżetu obywatelskiego jest efektywnym narzędziem wpływu mieszkańców na najbliższe otoczenie. W tym roku, w ramach projektów obywatelskich, powstanie lub zostanie zrewitalizowanych wiele ważnych dla mieszkańców terenów rekreacyjnych – mówi Dariusz Czapla z katowickiego magistratu.

Czytaj więcej

Z regionów

Słońce pomaga w mieście. Jak samorządy wykorzystują panele fotowoltaiczne

Lampy, wiaty solarne, parkomaty z energią słoneczną czy ławki solarne, na których można nie tylko...

W Bydgoszczy różnorodne tereny zielone to ponad jedna trzecia powierzchni miasta. W Krakowie powierzchnia zielona to ponad 57 proc., z czego drzewa zajmują ok. 36 proc. powierzchni. Miasto ma też ponad 50 większych parków, część z nich to parki zabytkowe powstałe w obrębie historycznej części. Do tego dochodzą obszary leśne oraz zielone osiedla peryferyjne stolicy Małopolski. Z kolei stojący wysoko w rankingach Olsztyn, określany jako „zielone serce Warmii”, jest lasami otoczony. Ale to peryferia, a miasto na bieżąco zazielenia dzielnice bliżej centrum.

– Zieleń stanowi nieco ponad 20 proc. powierzchni Olsztyna. Regularnie realizujemy zadania związane z zazielenianiem i przygotowaniem parków, także kieszonkowych – podkreśla Patryk Pulikowski, rzecznik prasowy olsztyńskiego ratusza.

Oczywiście „zielony” ranking wygląda inaczej, gdy pod uwagę bierze się jedynie parki miejskie. W tej kategorii rekordy bije Chorzów – udział parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej wynosi w tym mieście ponad 21 proc. To w Chorzowie znajduje się drugi co do wielkości w Polsce park Śląski, zajmujący około 600 hektarów. Największym miejskim parkiem w Polsce obejmującym ok. 830 hektarów może z kolei pochwalić się Bydgoszcz – to Leśny Park Kultury i Wypoczynku Myślęcinek. 

Większe parki

Dla porównania największy w Warszawie park Skaryszewski zajmuje nieco ponad 58 hektarów, a największy w Krakowie Park Lotników Polskich to ok. 43 hektary. Oba najludniejsze miasta starają się jednak o kolejne duże parki. W stolicy największym parkiem ma szansę stać się Park Naturalny Golędzinów, który zajmuje około 65 hektarów. 

– W planach jest też realizacja projektu Skarpa Warszawska odNova, który obejmie kompleksowe działania na miejskich terenach zieleni urządzonej wzdłuż Skarpy Warszawskiej, w kilku dzielnicach, ze szczególnym uwzględnieniem: parku Kazimierzowskiego, skweru Agatona, parku Rydza-Śmigłego, parku Traugutta, parku Fosa i Stoki Cytadeli, parku J. Porazińskiej, parku K. Beyera, parku Na Książęcem, skweru Pokolenia Kolumbów – tłumaczy Marzena Gawkowska, rzeczniczka stołecznego magistratu.

Czytaj więcej

Ekologia

Szeroki wachlarz możliwości dla gmin w zakresie retencji wody

Rozwój retencji wody w Polsce jest niezbędny, aby walczyć ze skutkami zmian klimatu. Koszty są ni...

W ostatnich latach nowe parki powstały też w Gdańsku. To m.in. park im. Jacka Kuronia na Stogach oraz park nad Strzyżą. – Ale największą inwestycją, nad którą obecnie miasto pracuje, jest park Południowy – zaprojektowany jako zielone serce dynamicznie rozwijającej się części Gdańska – mówi Jędrzej Sieliwończyk z gdańskiego magistratu. Dokumentacja projektowa będzie gotowa w I kwartale 2026 roku, a realizację zaplanowano etapami. Równolegle przygotowywana jest dokumentacja dla parku Dulina oraz zielonych przestrzeni wokół przyszłego Centrum Południe. W Gdańsku znajdziemy ok. 30 parków miejskich, a ponad 20 proc. powierzchni miasta to tereny zielone – parki, lasy i zieleńce.

Zieleń w planach

Kraków lokalizację przyszłych dużych parków wyznaczył w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w dokumencie określającym zasady polityki rozwoju terenów zieleni Krakowa na lata 2019–2030. – W opracowaniu znajduje się lista rankingowa wszystkich docelowych przyszłych parków w perspektywie czasowej do 2050 r., gdzie jako kryterium w rankingu przyjęto m.in. lokalizację na obszarze bez dostępu do terenów zieleni, liczbę osób, które uzyskają dostęp do nowego terenu zieleni, jaki procent gruntu stanowi własność gminy Kraków, czy park ma gotową dokumentację itd. – wyjaśnia Aleksandra Mikolaszek z krakowskiego Zarządu Zieleni Miejskiej.

W Gdańsku znajdziemy ok. 30 parków miejskich, a ponad 20 proc. powierzchni miasta to tereny zielone

Foto: Patryk Kosmider

Na liście zapisane jest ok. 70 parków, ale urzędnicy nie ukrywają, że te zielone miejsca nie powstaną od razu. Mowa bowiem o parkach na terenach, które mają dopiero przygotowaną koncepcję zagospodarowania, jak np. park Woźniców (całościowa koncepcja obejmuje znacznie większy obszar niż obecne realizacje), Białe Morza (jest w trakcie opracowania po przeprowadzonych konsultacjach), ale też o obszarach, które dopiero zostaną wykupione przez miasto, więc ich realizacja będzie znacznie odsunięta w czasie.

Największe planowane w Krakowie parki to m.in. parki rzeczne: kolejne odcinki parku rzecznego Wilga, Tonie, Dłubnia, Sudół Dominikański, ale też Park Leśny Witkowice XXL czy wspomniane Białe Morza. Nowe, większe parki przygotowuje też Lublin. Będzie to m.in. nowy park Nadrzeczny nad Bystrzycą. W międzyczasie miasto zrewitalizowało największe parki miejskie, m.in. park Ludowy, który po kompleksowej modernizacji stał się jednym z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców. – Obecnie trwają też prace w zabytkowym parku Bronowickim, a wkrótce rewitalizację przejdą Błonia pod Zamkiem. Łącznie zieleń urządzona zajmuje w mieście ok. 1305 ha, czyli ok. 9 proc. powierzchni, a obszary leśne dodatkowo 11 proc. – wyjaśnia Monika Głazik z biura prasowego prezydenta miasta Lublina.

Leśne i z remediacją

Na parki leśne postawiła Łódź. Od 2021 roku uchwalonych zostało 25 takich parków i łącznie zajmują ok. 250 hektarów. – Powstają tam, gdzie coraz silniej odczuwalna jest presja budowlana, a powierzchnia terenów zieleni urządzonej wciąż jest niewystarczająca, aby zaspokajać potrzeby rekreacyjne mieszkańców. Wszystkie objęte granicami nowych parków tereny stanowią bardzo ważny w strukturze miasta zasób zieleni niskiej i wysokiej – dodaje Joanna Łucka Szczygieł z biura prasowego łódzkiego magistratu.

Czytaj więcej

Warto zobaczyć

Unijne pieniądze pomagają błyszczeć turystycznym atrakcjom

Energylandia, Kopalnia Soli w Wieliczce, czy „nieśmiertelne” Tatry z Zakopanem należą do najpopul...

Wrocław ma pod swoją opieką ponad 2800 hektarów zieleni rekreacyjnej, z czego na same parki przypada ponad 670 hektarów (ponad 60 parków i ponad 270 zieleńców). Najmłodszy miejski park powstał w ubiegłym roku wokół zbiorników retencjonujących wodę. To liczący 6 hektarów park Krzycki, przed nim był park Tysiąclecia, który wraz ze swoją częścią leśną zajmuje ok. 90 ha. – A kolejne obiekty powstają – dodaje Marek Szempliński z wrocławskiego Zarządu Zieleni Miejskiej.

Miasto już kilka lat temu pozyskało od Agencji Mienia Wojskowego 4 hektary na Kępie Mieszczańskiej. Jest już gotowy projekt nowego parku i trwają prace, ale na razie muszą się one skupiać na oczyszczeniu gruntu pod park. Podobna procedura (remediacja gruntu i zalesienie) możliwa jest na terenie pokolejowym pod tzw. park Henrykowski. W tym przypadku jednak miasto musi formalnie przejąć dzierżawiony grunt od PKP. Prace nad pozyskaniem terenu trwają. Miasto jest też w trakcie pozyskiwania ponad 60 hektarów na południu pod tzw, Klin Wojszycko-Jagodziński. Ma tu powstać kompleks leśny, ale o charakterze parkowym. Dokumentacja nowego parku jest już gotowa.