Inwestycyjny boom w samorządach dzięki funduszom z Unii Europejskiej

Samorządy są jednym z największych beneficjentów europomocy. Największe kwoty pochłonęło unowocześnienie infrastruktury transportowej.

Publikacja: 18.02.2024 19:30

Koleje Mazowieckie są przykładem modernizacji sfinansowanej przez fundusze europejskie

Koleje Mazowieckie są przykładem modernizacji sfinansowanej przez fundusze europejskie

Foto: Bartek z Polski/Wikimedia Commons

Łącznie do miast, gmin, powiatów i województw trafiło ok. 200 mld zł z funduszy UE w latach 2007–2013 oraz 2014–2020 – wynika z analizy „Życia Regionów”. Dzięki temu wsparciu samorządowcy zrealizowali projekty o wartości niemal 300 mld zł!

Ale to nie wszystko. Jeśli dodamy do tego równie ważne dla lokalnych społeczności inwestycje podejmowane przesz samorządowe spółki komunalne, kwoty te będą jeszcze większe.

Wśród miast i gmin najwięcej euro pomocy pozyskała oczywiście Warszawa. Według wyliczeń ratusza, do tej pory stolica pozyskała z budżetu UE ponad 18 mld zł, co w przeliczeniu daje aż 10 tys. zł na jednego mieszkańca – i jest to jeden z najwyższych wyników nie tylko w Polsce, ale i w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Największa inwestycja stolicy to budowa metra, która dotychczas pochłonęła nieco ponad 16 mld zł, z czego Unia „dołożyła” ok. 8,4 mld zł.

Nominalna wartość środków UE pozyskana przez pozostałe miasta jest siłą rzeczy wyraźnie mniejsza, ale ich znaczenie dla lokalnych społeczności – równie duże. – Fundusze unijne to bez wątpienia największa szansa dla samorządów na dalszy rozwój i kontynuację kluczowych zadań, zarówno infrastrukturalnych, jak i nieinwestycyjnych – komentuje dla „Życia Regionów” Krzysztof Żuk, prezydent Lublina.

Dotacje z Unii Europejskiej wsparły miejskie budżety

Lublin od dnia wejścia Polski do UE pozyskał ponad 3 mld zł na realizację projektów o łącznej wartości ponad 5 mld zł.

– Bez środków europejskich infrastruktura drogowa, komunikacyjna, sportowa, kulturalna, społeczna czy przestrzeń miejska w tak szerokiej formie nie zostałyby sfinansowane, bo takich środków nie udałoby się wygospodarować w miejskim budżecie – dodaje prezydent Żuk.

W Lublinie przykładem jest chociażby Zintegrowane Centrum Komunikacyjne, będące zwieńczeniem dużego projektu obszarze mobilności.

Kraków od 2024 r. skorzystał z przeszło 5,1 mld zł dofinansowania, realizując ponad 420 projektów o łącznej wartości 9,7 mld złotych (wartości te obejmują również przedsięwzięcia realizowane przez spółki miejskie).

Środki pochodzące z Unii Europejskiej to ważny impuls rozwojowy niemal każdej dziedziny życia miasta

Agnieszka Górczewska, zastępczyni dyrektora Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji w Poznaniu

– Dzięki wsparciu z UE miasto zrealizowało wiele kluczowych dla rozwoju inwestycji – podkreśla też Andrzej Kulig, wiceprezydent Krakowa ds. polityki społecznej i komunalnej. – To nie tylko przedsięwzięcia znane i utożsamiane od lat z Krakowem, takie jak Centrum Kongresowe ICE Kraków czy tzw. Ekospalarnia, ale i przebudowy oraz budowy ciągów komunikacyjnych i linii tramwajowych. Praktycznie w każdej dziedzinie możemy podawać przykłady inwestycji, które realizowane były przy udziale środków europejskich i przyczyniły się do poprawy jakości życia mieszkańców – zaznacza prezydent.

– Środki pochodzące z Unii Europejskiej to ważny impuls rozwojowy niemal każdej dziedziny życia miasta, m.in.: komunikacji, transportu, kultury, oświaty, ochrony środowiska i systemu opieki zdrowotnej – wtóruje też Agnieszka Górczewska, zastępczyni dyrektora Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji w Poznaniu. Jak ocenia, w Poznaniu fundusze unijne miały największy wpływ na udoskonalanie transportu publicznego i komunikacji. Umożliwiły one m.in. rozbudowę sieci tramwajowej, wymianę floty autobusowej i taboru tramwajowego.

Suma dofinansowań z unijnych środków od 2004 r. w Poznaniu wyniosła ponad 5,1 mld zł, a Bydgoszczy ponad 3 mld zł. Toruń wylicza, że w tym okresie miasto pozyskało 2,3 mld zł dotacji na realizację 441 projektów o wartości ok. 4 mld zł.

Jakie projekty realizują samorządy dzięki środkom z UE?

W sumie lista projektów zrealizowanych przez lokalne władze przy współfinansowaniu z UE liczy sobie kilkadziesiąt tysięcy pozycji, dotyczą one w zasadzie każdej dziedziny życia. Najwięcej pieniędzy zainwestowano – jak wynika z naszej analizy – w szeroko pojętą infrastrukturę transportową.

Czytaj więcej

Gibała: Kampania samorządowa w cieniu tego, co się dzieje w Warszawie. To złe

Z jednej strony to ogromne nakłady na rozwój komunikacji publicznej, w tym popularne w większych miastach projekty rozwoju sieci tramwajowej. Z drugiej zaś strony – duże kwoty pochłonęły też drogi, wiadukty, mosty, obwodnice, tunele itp.

Drugim największym obszarem samorządowych projektów współfinansowanych z  funduszy UE jest szeroko pojęta ochrona środowiska. W tej pojemnej kategorii mieszczą się m.in. oczyszczalnie wody i ścieków, rozbudowa sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, nowe systemy gospodarowania wodami opadowymi, rekultywacja lokalnych zbiorników wodnych, czy liczne projekty związanych z adaptacją do zmian klimatu i energooszczędnością itp.

Spora część funduszy UE została też wykorzystana na tzw. infrastrukturę społeczna. Chodzi o inwestycje służące podnoszeniu jakości życia mieszkańców, takie choćby jak rewitalizacja przestrzeni publicznej, budowa szkół, przedszkoli, żłobków, stadionów i hal sportowych, ośrodków kultury, nauki itd.

Jakie potrzeby mają jeszcze samorządy?

Jednocześnie samorządowcy zgodnie zaznaczają, że choć już dotychczas udało się wiele zdziałać dzięki funduszom UE, to potrzeby wciąż są bardzo duże.

– Z niecierpliwością czekamy na rozdysponowanie środków z najbliższej perspektywy unijnej. Konsekwentnie chcemy rozwijać infrastrukturę tramwajową jako najbardziej ekologiczną. Na sercu leży nam także rozwój błękitno-zielonej infrastruktury, ograniczenie zużycia energii, poprawa systemu ochrony zdrowia itp. Całość tych działań to inwestycje, które poprawią komfort życia mieszkanek i mieszkańców Poznania, ale też mogą w istotny sposób wpłynąć na rozwój ekonomiczny regionów i kraju – mówi dyrektor Górczewska.

Również prezydent Żuk ocenia, że skala wyzwań stojących przed samorządami, nadal jest duża.

– W kolejnych latach, dalej będziemy więc rozwijali system komunikacji miejskiej – zaznacza gospodarz lubelskiego ratusza. Miasto nie może oczywiście odpuścić sobie takich obszarów jak szeroko pojęta kultura, edukacja, zielono-niebieska infrastruktura, zeroemisyjny transport.

– Nowa unijna perspektywa nie daje tylu możliwości pozyskania wsparcia, co poprzednie. Jednak wszędzie tam, gdzie będzie można, Kraków będzie ubiegać się o środki – deklaruje również prezydent Kulig.

– Najbardziej nam zależy na pozyskaniu funduszy na inwestycje w zakresie transportu, w tym budowę linii tramwajowych oraz nowe ścieżki rowerowe. Istotne są także działania na rzecz poprawy jakości powietrza oraz wykorzystania OZE czy też szeroko rozumianych inwestycji związanych z ochroną środowiska – wyjaśnia.

Łącznie do miast, gmin, powiatów i województw trafiło ok. 200 mld zł z funduszy UE w latach 2007–2013 oraz 2014–2020 – wynika z analizy „Życia Regionów”. Dzięki temu wsparciu samorządowcy zrealizowali projekty o wartości niemal 300 mld zł!

Ale to nie wszystko. Jeśli dodamy do tego równie ważne dla lokalnych społeczności inwestycje podejmowane przesz samorządowe spółki komunalne, kwoty te będą jeszcze większe.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Inwestycje
Ruszyła nowa fala prac na budowach linii tramwajowych
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Inwestycje
Szkolny dzwonek na placu budowy. Przeciąga się część wakacyjnych remontów
Inwestycje
W Małopolsce właśnie przybyło szybkich dróg
Inwestycje
Samorządy inwestują w infrastrukturę i komunikację
Inwestycje
Z myślą o najmłodszych. Miasta rewitalizują place zabaw