Olgierd Geblewicz: Nie grozi nam utrata płynności

Mamy kryzys, tymczasem dochody województwa rosną. W tym roku, jak zapisano w budżecie, mają one wynieść 1420,5 mln zł, gdy przed rokiem był to 1350 mln zl. Skąd więc te dodatkowe wpływy, skoro strumień pieniędzy z podatków się kurczy?

W 2023 roku, w porównaniu z rokiem 2022, dochody faktycznie zaplanowano na wyższym poziomie. Wchodzimy w kluczową fazę realizacji projektów finansowanych z perspektywy unijnej na lata 2014–2020. Można więc powiedzieć, że w dużym stopniu te pieniądze to pieniądze unijne. Z drugiej strony pamiętajmy, że dochody województwa opierają się na podatku CIT, a ten nie spada tak jak dochody z podatku PIT.

Dochody z podatków od firm są wysokie, gdyż zawyżają je państwowe koncerny paliwowe i energetyczne, które drenują nasze kieszenie i mają rekordowe zyski w historii. Afera Orlenu jest tego dobitnym przykładem. Częściowo więc korzystamy również z tego procederu.

Przy okazji uchwalenia budżetu chwalił się pan, że Pomorze Zachodnie to jeden z najbardziej proinwestycyjnych regionów w Polsce. Ile w tym roku samo województwo przeznaczy na inwestycje? Na jakie pójdzie najwięcej pieniędzy?

Mówimy o kwocie ponad 800 mln zł. Najwięcej, bo blisko pół miliarda złotych, zamierzamy przeznaczyć na budowę i remonty dróg wojewódzkich. Inwestycje kontynuują nasze instytucje kultury. Powstaje Morskie Centrum Nauki, Teatr Polski, rozpoczęliśmy renowację Ogrodu Dendrologicznego w Przelewicach. Zaplanowaliśmy na ten cel blisko 150 mln zł.

Ponad 80 mln zł chcielibyśmy wydać na tworzenie sieci tras rowerowych. Myślimy również o dalszej modernizacji taboru kolejowego i zakupie kolejnych pociągów elektrycznych.

Jakieś inwestycje wykreślono z planów bądź przełożono na lepsze czasy?

Na razie realizujemy pełen pakiet inwestycyjny ze wsparciem funduszy na lata 2014–2020 i zamierzamy doprowadzić go do końca roku. Przygotowujemy się do realizacji nowego pakietu z perspektywy 2021–2027, a więc również z funduszy europejskich.

Pewnie galopująca inflacja i spodziewane turbulencje budżetowe w przyszłości spowodują, że ten pakiet nie będzie tak ambitny, jak chcielibyśmy. Można sobie wyobrazić, że powstanie mniej ścieżek rowerowych czy też zmodernizowanych zostanie mniej dróg, ale obecnie nie rezygnujemy z żadnych flagowych inwestycji.

Nie tylko dochody województwa rosną, ale także wydatki. I to szybciej niż dochody. Deficyt województwa wzrasta. Jak zarząd zamierza sobie z nim radzić?

Mamy bardzo dobrą strukturę budżetu naszego województwa. Deficyt na ten rok wzrósł ze względu na opóźnienia w inwestycjach, ale wzrost jest czasowy i w ramach zmian w budżecie będzie stopniowo redukowany. Nie grozi nam, przynajmniej na razie, jakakolwiek utrata płynności.

Wręcz przeciwnie – jesteśmy finansowo przygotowani na realizację dużych projektów inwestycyjnych w nadchodzących latach, m.in. w oparciu o umowę kredytową na 350 mln zł z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

W budżet samorządu województwa uderzają również drogi prąd, wysoka inflacja? Gdzie województwo szuka oszczędności, a na czym nie zamierza absolutnie oszczędzać?

Jako jeden z pierwszych samorządów w Polsce zaczęliśmy oszczędzać. Oszczędzamy tam, gdzie tylko możemy, a więc np. na oświetleniu budynków publicznych czy poprzez obniżanie temperatury ogrzewania w tych budynkach.

Nie możemy jednak oszczędzać na prądzie w Przewozach Regionalnych czy szpitalach, bo odbyłoby się to kosztem standardu życia naszych mieszkańców i tego na tym etapie nie chcemy czynić.

Jeśli chodzi o oszczędności własne, to będzie to o tyle łatwiejsze, że wiele lat temu, gdy podjęliśmy decyzję o budowie nowej siedziby urzędu marszałkowskiego, postawiliśmy na ekologię.

Kończymy właśnie pierwszy pasywny budynek administracji publicznej w Polsce i jeden z pierwszych w Europie. Pasywny – to znaczy taki, który zużywa osiem razy mniej energii niż budynek konwencjonalny.

Z pana obserwacji: nasi zachodni sąsiedzi jeszcze przyjeżdżają do Polski na zakupy czy już się ceny wyrównały i cuda Obajtka na Orlenie nie działają?

Nasi sąsiedzi, szczególnie ci zza Odry, czyli Niemcy, nadal przyjeżdżają, ale w kolejkach na stacjach paliw się nie ustawiają. Raczej korzystają z wysokiej jakości usług, które wciąż są tańsze niż w Niemczech.

Korzystają też z zakupów w naszych galeriach handlowych ze względu – jak mniemam – na duży wybór asortymentu. To chyba ważniejszy czynnik niż ceny, które się rzeczywiście w wielu obszarach wyrównały.

W grudniu Komisja Europejska zatwierdziła ponad siedem miliardów złotych dla Pomorza Zachodniego. Ale nie wiadomo, kiedy trafią one do regionu. Bardzo by się już teraz przydały?

Zakładamy, że w tym roku rozpoczniemy realizację pierwszych inwestycji z nowej perspektywy. Mam nadzieję, że działania naszego rządu nie doprowadzą do zablokowania funduszy z głównego budżetu Unii Europejskiej, z którego pochodzą pieniądze dla Pomorza Zachodniego.

Ten rok dla tych największych miast będzie trudny. A dla samorządów województw? Czego jako marszałek pan się najbardziej obawia?

Dla nas ten rok będzie równie trudny, ale z innych względów. Miasta muszą zmagać się z dramatem finansowym zgotowanym przez tzw. Polski Ład. Województwa tych zmian tak mocno nie odczuły, gdyż nie mają dużej ilości wpływów z PIT.

My natomiast zmagamy się z wyzwaniami, jakimi są fundusze europejskie. Ten rok, jak już wspominałem, będzie rokiem kończenia inwestycji z tej perspektywy, zamykania programu i jego rozliczenia w taki sposób, żebyśmy nie stracili ani jednego euro.

Jednocześnie będzie to rok, w którym chcemy rozpędzić nową perspektywę, a to oznacza dużo pracy nad przygotowaniem konkursów, projektów, wytycznych itd. Ale głęboko wierzę, że tak jak w poprzedniej perspektywie i tym razem damy radę.

2023 to także rok wyborczy. Będziemy wybierać posłów i senatorów. Pan na Wiejską się nie wybiera?

Od 20 lat jestem samorządowcem z wyboru. Dobrze czuję się, mogąc działać bardziej lokalnie, a jednocześnie bardzo namacalnie. Mamy na Pomorzu Zachodnim dużo utalentowanych polityków w PO. Będziemy mieli silne listy. A jako szef PO w regionie będę ciężko pracować na wspólny sukces.

Kampania wyborcza będzie pana zdaniem brutalna? Dotrze też do poziomu samorządów?

To dla mnie oczywiste. Jestem obiektem permamentnego hejtu ze strony PIS-owskich mediów opłacanych z naszych wspólnych pieniędzy. Wielokrotnie do tej nagonki wykorzystywane były służby państwowe, organy ścigania.

Nie mam wątpliwości, że ta skorumpowana władza, która ma na swoim koncie tyle przestępstw i niegospodarności, będzie brutalnie walczyła o to, by nie zostać rozliczoną do samego końca.

Już pan jest grillowany za pełnomocnika ds. uzależnień skazanego za pedofilię i posiadanie narkotyków, a teraz i za wpłaty na kampanię wyborczą. Trzeba mieć grubą skórę, by radzić sobie z absurdalnymi czasami zarzutami?