Prezydent Ciechanowa: Przestawieni na ręczne sterowanie

Panie prezydencie, kiedy plac Jana Pawła II przed ciechanowskim ratuszem przestanie być w końcu typową betonozą i się zazieleni? Od czego to zależy?

Podjęliśmy taką inicjatywę. Trwają konsultacje społeczne z mieszkańcami, którym oddajemy głos. Obecnie toczy się proces dotyczący oblicza tego terenu, który zmieni się lub nie, ale to będzie decyzja samych mieszkańców.

Wcześniej w konkursie architektonicznym, została opracowana koncepcja, która właśnie teraz poddawana jest konsultacjom. Zakłada połączenie funkcji placu i parku, więc będzie zdecydowanie więcej zieleni niż obecnie, ale cały teren nie będzie odbetonowany. Zostanie też miejsce na to, by na placu Jana Pawła II odbywały się różnego rodzaju imprezy.

Miastu zależało na tym, aby w konkursie wygrała koncepcja, która nie będzie droga w realizacji.

Mieszkańcy zobaczyli, jak może w przyszłości wyglądać plac przed ratuszem, wcześniej nazywany Rynkiem. Teraz ciechanowianie wypowiadają się na temat koncepcji poprzez ankietę internetową albo wypełniając specjalnie druki.

W poniedziałek 10 lipca odbędzie się również debata na ten temat z udziałem ekspertów, w której będą mogli uczestniczyć także mieszkańcy. To okazja, by posłuchać specjalistów z dziedziny architektury czy zieleni. Wśród panelistów obecny będzie m.in. autor książki „Betonoza. Jak się niszczy polskie miasta” Jan Mencwel.

Konsultacje społeczne w Ciechanowie trwają do końca lipca i jeśli większość mieszkańców powie „tak” dla zmian na głównym miejskim placu, to następnym krokiem będzie przygotowanie dokumentacji technicznej przez ratusz, a później wykonanie tej inwestycji.

W Ciechanowie na osiedlach przybywa tzw. parków kieszonkowych. Powstają choćby przy ul. 11 Pułku Ułanów Legionowych czy Powstańców Wielkopolskich. Dlaczego to dla władz miasta ważne?

W ostatnich latach mamy w Ciechanowie bardzo dużo inwestycji w zieleń. Od zera powstały dwa nowe parki, w miejscach, gdzie wcześniej były wyrzucane odpady, teraz są tereny rekreacyjne z dużą liczbą nasadzeń drzew, krzewów czy kwiatów oraz alejkami spacerowo-rowerowymi.

Przy dworcu kolejowym utworzona została tzw. zielona poczekalnia dla pasażerów. Powstają nie tylko parki kieszonkowe, ale też ogrody deszczowe czy zielone przystanki.

Dlaczego to ważne? Zdajemy sobie sprawę, że miasta muszą się dostosować do zmian klimatycznych, ale równocześnie im przeciwdziałać. Widzimy, że jest bardzo duże oczekiwanie ze strony mieszkańców na tzw. zielone projekty. Realizujemy je nie tylko z myślą o „tu i teraz”, ale też o młodych pokoleniach, które skorzystają z efektów tych zmian w przyszłości.

Tydzień temu był najgorętszy dzień w historii na świecie. I to nie była dobra wiadomość dla ludzkości. Co jeszcze mogą robić samorządy, by powstrzymywać stale rosnącą emisję gazów cieplarnianych i tym samym wzrost temperatury?

Więcej zieleni to jeden z takich kroków, mający przeciwdziałać tworzeniu się wysp ciepła w miastach, czyli stref, gdzie jest wyjątkowo gorąco.

Ważne są też projekty infrastrukturalne, jak ekologiczna komunikacja miejska czy tworzenie tras rowerowych w miastach i jednoczesne zachęcanie mieszkańców, aby przesiadali się właśnie na rowery. W Ciechanowie inwestujemy również w modernizację systemu ciepłowniczego, by za chwilę całkowicie odejść od wykorzystania węgla w produkcji ciepła.

W Ciechanowie trwa budowa Zielonego Targu. Taka inwestycja jest w mieście potrzebna?

Tworzymy przestrzeń, która jest nieschematyczna i nietypowa. To będzie architektoniczna perełka, bo taki był zamysł przy projektowaniu tego miejsca.

Na nowym budynku handlowo-usługowym znajdzie się zielony dach, będą tam zielone ściany, a miejsca parkingowe przepuszczą wodę do gruntu. Rozwiązań ekologicznych będzie więcej, to panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, zbiornik na deszczówkę, z którego później będzie podlewana cała zieleń wokół.

Miejsce stanie się połączeniem targowiska i parku, więc to coś nietypowego, czego w Polsce jeszcze nie ma. Będzie przyciągało na zakupy nie tylko mieszkańców, ale też turystów, bo sama formuła architektoniczna zielonego targowiska jest atrakcyjna.

Z końcem czerwca zakończyła się sprzedaż węgla z rządową dopłatą. Jak pan ocenia całą akcję?

Jako samorządy przystąpiliśmy do tego projektu, jednak wcześniej wymagaliśmy od rządu, aby powstały podstawy prawne możliwości sprzedaży węgla przez miasta i gminy.

Rząd to uczynił, więc samorządy, mając na uwadze potrzeby mieszkańców, wsparcie dla nich, zaangażowały się w ten proces. A teraz, gdy ta sprzedaż de facto się kończy, okazuje się, że jest wiele miast w Polsce, którym ten węgiel został.

W Ciechanowie sprzedaliśmy ok. 800 ton, ale nadal zostało nam niespełna 30 ton i nie ma zainteresowanych. Zapłaciliśmy za węgiel spółce Skarbu Państwa pieniędzmi z naszego budżetu, a nie mamy klienta, któremu możemy ten surowiec sprzedać. Nie mamy też żadnych miejskich jednostek, które używałyby węgla do ogrzewania, więc nie możemy tego węgla sami na własne potrzeby zużyć.

Teraz oczekiwanie ze strony samorządów jest takie, aby ten niesprzedany węgiel został zwrócony do spółek Skarbu Państwa, a pieniądze za niego zostały oddane samorządom.

Nie wyobrażam sobie sytuacji, że na całym procesie związanym z dystrybucją węgla przez gminy zyskałyby spółki Skarbu Państwa, a poszkodowanymi byłyby jednostki samorządu terytorialnego, które się w ten proces zaangażowały.

Byłoby to po prostu nie fair, niesprawiedliwe, nieuczciwe i podkopywałoby zaufanie do rządu przy kolejnych tego rodzaju projektach.

Trochę z innej beczki: Senat wystąpił z inicjatywą ustawodawczą i przygotował projekt nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który rozszerza katalog dochodów samorządów o podatek PIT płacony w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. To projekt realizujący rządowe obietnice. Te przepisy mogą poprawić kondycję samorządu? W jaki sposób?

Zdecydowanie tak, bo po Polskim Ładzie bardzo duża grupa osób prowadzących działalność gospodarczą zdecydowała się przejść na podatek zryczałtowany, który jest tylko dochodem dla budżetu państwa, a samorządy nie mają w nim żadnego udziału. Można zatem powiedzieć, że na Polskim Ładzie zyskał budżet państwa, a straciły budżety samorządów.

Stąd inicjatywa, żeby ustabilizować źródła dochodów samorządów tak, aby były one przewidywalne i oczywiście wyższe niż dotychczas. I żeby stanowiło to uczciwą rekompensatę za straty, jakie wyniknęły z wprowadzenia Polskiego Ładu.

Uważamy, że ta inicjatywa Senatu jest koniecznością, by samorządy mogły się finansowo zbilansować w kolejnym, 2024 roku, bo te przepisy, zgodnie z propozycją senatorów, miałyby wejść w życie właśnie od stycznia.

Zresztą rząd, premier Mateusz Morawiecki i minister finansów Magdalena Rzeczkowska, w rozmowach z samorządowcami obiecywał – i były to publiczne deklaracje – że samorządy będą miały udział w ryczałcie.

A teraz widzimy, że próbują się oni z tego wycofać i projektu senackiego nie popierają, co jest dla nas bardzo niepokojące.

W przypadku takiego miasta jak Ciechanów: jak duże były straty spowodowane zmianami podatkowymi i wprowadzeniem Polskiego Ładu? I jak sobie samorząd radzi z tymi ubytkami w dochodach własnych?