Zielone obligacje w Polsce dopiero raczkują, ale rozwój tego rynku może ułatwić samorządom pozyskiwanie środków na prośrodowiskowe inwestycje. W wykorzystaniu jego możliwości pomoże utworzenie Samorządowej Agencji Zielonych Obligacji – uważają eksperci Fundacji Instrat. Co na to samorządy?
„Zieloność” obligacji definiuje się dziś w odniesieniu do dobrowolnych standardów rynkowych. Dla uznania tych instrumentów finansowych za „zielone” wymaga się od emitenta zewnętrznej certyfikacji oraz raportowania wydatków. Zarówno w Polsce, jak i Unii Europejskiej podejmowane są obecnie prace nad przepisami określającymi wymagania, jakie zielone obligacje powinny spełniać.
Jednak, jak zauważa Stanisław Stefaniak, ekspert Fundacji Instrat, brak regulacji ustawowych nie jest przeszkodą w rozwoju tego rynku. – Istnieją standardy rynkowe i zgodność z nimi (potwierdzona przez zewnętrznego weryfikatora w tzw. second party opinion) jest powszechnie uznawana za wystarczają certyfikację „zieloności” obligacji – tłumaczy.
W ocenie fundacji bariery dla upowszechnienia zielonych obligacji leżą gdzie indziej. – W przypadku samorządów chodzi raczej o to, co wiąże się z wykazaniem tej „zieloności”, jak np. dodatkowe koszty certyfikacji czy wysiłek organizacyjny związany z raportowaniem o wykorzystaniu przychodów z emisji. W grę wchodzi też niska świadomość możliwości uzyskania tego finansowania oraz poleganie w przeważającej mierze na długu bankowym itp. – mówi Stefaniak.
Specyfika rynku
Fundacja Instrat przygotowała raport „Zielone obligacje. Perspektywy wsparcia rozwoju rynku w Polsce”, który nie tylko analizuje ten rynek, ale również wskazuje rozwiązania, których wdrożenie mogłoby przyczynić się do lepszego wykorzystania jego potencjału. Z analizy autorów tego opracowania (Stanisław Stefaniak i Anna Padiasek) wynika, że w 2022 r. 69 proc. zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego miało formę kredytów i pożyczek. Obligacje objęte przez banki w ramach emisji prywatnej stanowiły 26 proc. długu. Tylko 4,8 proc. ogólnego zadłużenia tworzyły obligacje wprowadzone do zorganizowanego obrotu. Ogółem obligacje komunalne odpowiadają za ok. 16 proc. krajowego rynku długoterminowych, nieskarbowych papierów dłużnych.
