Reklama

Samorządy chcą zmian w ustawie o dochodach JST. I apelują o spotkanie z premierem

Monitorowanie działania ustawy o dochodach samorządów powinno się zacząć jeszcze w tym roku, tak aby w przyszłym możliwe były zmiany, a budżety na 2027 r. obliczane były bez wad, które już teraz są widoczne – postulują samorządowcy.

Publikacja: 31.10.2025 16:50

Samorządowcy uważają, że spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem jest potrzebne z kilku przyczyn, ale

Samorządowcy uważają, że spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem jest potrzebne z kilku przyczyn, ale najpoważniejsza dotyczy sytuacji finansowej oraz podziału kompetencji

Foto: Fotorzepa, Jakub Czermiński

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Dlaczego korporacje samorządowe postulują o pilne monitorowanie ustawy o dochodach JST?
  • Jakie są główne wyzwania finansowe przed samorządami i czego dotyczą różnice w ich dochodach?
  • Dlaczego spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem jest kluczowe dla samorządów w kontekście finansowym?
  • Jakie propozycje zmiany systemu finansowania JST przedstawiają korporacje samorządowe?

To jeden z kilku postulatów korporacji samorządowych. Drugi to prośba o spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem. Samorządowcy uważają, że jest ono potrzebne z kilku przyczyn, ale najpoważniejsza dotyczy sytuacji finansowej oraz podziału kompetencji. – Usłyszeliśmy przy dyskusji na temat bonu ciepłowniczego, że nie będzie pieniędzy na realizację wszystkich czynności związanych z bonem ciepłowniczym, a jest to zadanie z zakresu administracji rządowej i powinno być w pełni opłacone przez administrację centralną – relacjonuje Marek Wójcik, ekspert Związku Miast Polskich. Pozostałe postulaty przedstawione na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) dotyczą finansów i kompetencji samorządów.

149 samorządów z niższymi dochodami w przyszłym roku

Apel o spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem przedstawił Mieczysław Kieca, prezydent Wodzisławia Śląskiego. Przypomniał, że to właśnie wysokość dochodów ma poważne znaczenie dla jakości usług publicznych, rozwoju tak lokalnego, jak i całego kraju. Konieczne jest wypracowanie rozwiązań, które zapewnią równowagę między realizowanymi przez JST zadaniami a pieniędzmi, którymi dysponują.

Czytaj więcej

Samorządy chcą, by ich dochody w przyszłym roku realnie wzrosły

Przyczynkiem do zaproszenia premiera do rozmowy są między innymi informacje na temat dochodów, jakimi mają dysponować w przyszłym roku JST. Z analizy danych, które podał resort finansów, wynika, że 149 JST (w tym 14 województw, 13 powiatów ziemskich, 4 miast na prawach powiatu oraz 118 gmin) będzie miało w przyszłym roku niższe wpływy podatkowe niż w roku bieżącym. W części pozostałych wzrost będzie dosłownie 1 – 2 proc.

Reklama
Reklama

– Bez spojrzenia na cały system, bez korekty systemu tam, gdzie to możliwe, bez danych źródłowych, które naszym analitykom i skarbnikom dałyby możliwość ustalenia, co się stało, że rok do roku sytuacja się pogorszyła – planowanie wieloletnie jest niemożliwe, jest fikcją – stwierdził prezydent Kieca.

Korporacje przedstawiły postulat, by dochody podatkowe wszystkich JST wzrosły przynajmniej o 4 proc. Przedstawiły też kolejne. – Chcielibyśmy uzyskać – tak jak kiedyś – wgląd do danych urzędów skarbowych czy w deklaracjach przedsiębiorstw nie ma błędów – mówi Marek Wójcik i przypomina, że w zeszłym roku i w 2023 r. pojawiły się błędy w bazie danych MF dotyczące podatków. Korporacje postulują także o udostępnienie danych źródłowych, na podstawie których resort finansów dokonał wyliczenia subwencji oświatowej na 2026 r.

– Ważne jest dla JST, by poznały, nawet nieoficjalne, informacje o tym, na jakie środki mogą liczyć JST z rezerwy 1,4 mld zł na wyrównanie ubytków w CIT i PIT za 2023 i 2024 – dodał Marek Wójcik.

Monitorowanie reformy już teraz

Jego zdaniem jeszcze w tym roku powinno rozpocząć się monitorowanie ustawy o dochodach JST, choć ustawa zakłada, że będzie to połowa przyszłego roku.

Do końca roku dyskusja dotyczyłaby kształtowania dochodów na przyszły rok i inwentaryzacji spraw, które wymagają korekty. W 2026 r. przeprowadzono by analizy na podstawie danych i sprecyzowano zmiany legislacyjne tak, by nowelizacja ustawy mogła być uchwalona w III kwartale przyszłego roku. Takie działanie umożliwi naprawę błędów na 2027 r. – uważają korporacje.

Czytaj więcej

Gdzie popłynie najwięcej pieniędzy z PIT w 2026 roku? Znamy najbogatsze gminy i miasta
Reklama
Reklama

Hanna Majszczyk, wiceminister finansów, powiedziała, że nowa ustawa o dochodach JST jest analizowana, pewne mechanizmy już są opracowywane, a lista spraw do weryfikacji jest przygotowywana. Także resort finansów chce jak najszybciej rozpocząć monitorowanie ustawy na podstawie danych za 2025 r. 

– Każdy system, który ma być obiektywny i oparty na algorytmie podziału środków, musi opierać się na niepodważalnych danych statystycznych. (...) Dlatego opieramy się na najbardziej aktualnych danych, w uproszczeniu jest to baza „N minus 2”, jeśli chodzi o rok, o którym mówimy – wyjaśniała wiceminister Majszczyk. Przypomniała, że 80 proc. JST otrzyma w przyszłym roku dochody większe niż zakładały w swoich wieloletnich prognozach finansowych.

Bon ciepłowniczy – kością niezgody

Nie udało się osiągnąć kompromisu w sprawie finansowania różnych powinności samorządowych dotyczących rozliczania bonu ciepłowniczego. Ze względu na limity prawne i wymogi biurokratyczne wiele samorządów będzie głównie przekazywało negatywne odpowiedzi na wnioski mieszkańców. Taka działalność wymaga czasu pracowników i pieniędzy, a rząd nie zabezpieczył ich. Ustawa o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej przewiduje środki dla gmin wyłącznie za wnioski rozpatrzone pozytywnie. Ustala ryczałt w wysokości 3 proc. od każdej decyzji pozytywnej. Warunkiem uzyskania prawa do bonu ciepłowniczego przez gospodarstwo domowe jest korzystanie z ciepła systemowego i wysokość jednoskładnikowej ceny ciepła za 1 GJ powyżej 170 zł netto. W wielu gminach nie funkcjonują przedsiębiorstwa ciepłownicze i mieszkańcy nie korzystają z ciepła systemowego.

Czytaj więcej

Samorządy, czyli poligon dla rządowych decyzji

– Są takie gminy, w których ani jeden mieszkaniec nie otrzyma świadczenia, nie z powodu zbyt wysokich dochodów, ale np. dlatego, że w tej gminie nie ma ciepła systemowego – wyjaśniał Marek Wójcik na posiedzeniu KWRiST. Korporacje samorządowe zaproponowały ryczałt od decyzji negatywnej – 63 zł. Miałby być sfinansowany z rezerwy budżetu państwa na 2025 r. na uzupełnienie dotacji dla JST na realizację zadań zleconych.

Konrad Wojnarowski, wiceminister energii, przyznał, że trudno zwiększyć pieniądze na obsługę zadań. Dodatkowe środki zależeć mają od wyników ewaluacji funkcjonowania bonu w I kwartale 2026 r. i od decyzji ministra finansów.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Dlaczego korporacje samorządowe postulują o pilne monitorowanie ustawy o dochodach JST?
  • Jakie są główne wyzwania finansowe przed samorządami i czego dotyczą różnice w ich dochodach?
  • Dlaczego spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem jest kluczowe dla samorządów w kontekście finansowym?
  • Jakie propozycje zmiany systemu finansowania JST przedstawiają korporacje samorządowe?
Pozostało jeszcze 94% artykułu

To jeden z kilku postulatów korporacji samorządowych. Drugi to prośba o spotkanie z premierem Donaldem Tuskiem. Samorządowcy uważają, że jest ono potrzebne z kilku przyczyn, ale najpoważniejsza dotyczy sytuacji finansowej oraz podziału kompetencji. – Usłyszeliśmy przy dyskusji na temat bonu ciepłowniczego, że nie będzie pieniędzy na realizację wszystkich czynności związanych z bonem ciepłowniczym, a jest to zadanie z zakresu administracji rządowej i powinno być w pełni opłacone przez administrację centralną – relacjonuje Marek Wójcik, ekspert Związku Miast Polskich. Pozostałe postulaty przedstawione na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) dotyczą finansów i kompetencji samorządów.

Pozostało jeszcze 89% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Finanse w regionach
Gdzie popłynie najwięcej pieniędzy z PIT w 2026 roku? Znamy najbogatsze gminy i miasta
Materiał Promocyjny
UltraGrip Performance 3 wyznacza nowy standard w swojej klasie
Finanse w regionach
Samorządy chcą, by ich dochody w przyszłym roku realnie wzrosły
Finanse w regionach
Pieniądze na inwestycje z miejskich obligacji
Finanse w regionach
Warszawa ucieka reszcie kraju. Duże różnice w poczuciu bezpieczeństwa materialnego
Materiał Promocyjny
Raport o polskim rynku dostaw poza domem
Finanse w regionach
Samorządy pozywają Skarb Państwa i często wygrywają. Ale problemy nie znikają
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Reklama
Reklama