Prezydent Rzeszowa: Głowimy się, jak spiąć budżet

Już ponad 10 tys. zł trzeba zapłacić za metr mieszkania w Rzeszowie – i to na rynku wtórnym. Tak mało się w mieście buduje czy wręcz przeciwnie – tak dużo ludzi chce tu osiąść, bo to dobre miejsce do życia?

Raczej to drugie. Rzeszów jest miastem, które przyciąga nowych mieszkańców. Budownictwo, zanim załamała się sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych, było na poziomie najlepszych lat w historii miasta, jeśli chodzi o liczbę oddawanych mieszkań.

I mimo że jest tak duża podaż, to jest tak duży popyt, który kształtuje ceny na tak wysokim poziomie.

A to znaczy, że miasto jest atrakcyjne, przyciąga nowych mieszkańców, powstają kolejne firmy w strefach ekonomicznych pod Rzeszowem, zatem pojawiają się nowe miejsca pracy – i to dobrze płatne, bo to są firmy w dużej mierze technologiczno-produkcyjne.

To nakręca koniunkturę i pozwala deweloperom realizować swoje inwestycje i znajdować klientów.

O dobrze rozwiniętym rynku pracy pan już wspomniał. Dodatkowo dobra komunikacja, cisza, spokój i bezpieczeństwo – to cenią w Rzeszowie jego mieszkańcy. A na co obecnie stawiają władze miasta?

Patrząc na to, jak Rzeszów się obecnie dynamicznie rozwija, dla nas ważna jest jakość życia w mieście, bo to ona będzie decydować, czy ludzie będą chętnie się tu osiedlać, zostawać, a nie wyprowadzać się do innych ośrodków.

A na dobrą jakość życia składa się przede wszystkim ład przestrzenny, wspomniana komunikacja, ale też stwarzanie warunków do tego, by jakość życia stale się poprawiała: czyli szeroka oferta kulturalna, bogata oferta rekreacyjna. Wszystko to, co jest związane z czasem wolnym, z czasem po pracy, z dostępnością usług publicznych i zieleni. Najlepiej w ciągu 10 minut spacerem od miejsca zamieszkania. A więc z jednej strony praca, o której już wspomniałem, a z drugiej strony cała filozofia spędzania czasu wolnego. I to razem składa się na jakość życia – czyli coś, na co my stawiamy.

W Rzeszowie brakuje nauczycieli, tak jak w innych dużych miastach, czy raczej takiego problemu nie ma?

Na tę chwilę takiego problemu nie ma. Natomiast w związku z tym, że jesteśmy miastem, wokół którego lokuje się sporo firm, potrzebujemy kadr technicznie wykształconych do szkolnictwa zawodowego. Brakuje nauczycieli zawodu, a więc specyficznych nauczycieli w szkolnictwie zawodowym. To jest pewna trudność, nasza bolączka w tym regionie.

Chcielibyśmy jeszcze więcej młodzieży kształcić w obszarze szkolnictwa zawodowego, ale kluczem do tego jest posiadanie jeszcze większej liczby nauczycieli zawodu. Mam nadzieję, że uda nam się to przełamać.

A czy miasto ma pomysł, jak pozyskać tych nauczycieli zawodu?

Jedyny sensowny pomysł to ścisła współpraca z przemysłem i ośrodkiem naukowym. Wymiana, czasem pewne staże, zarówno naszych nauczycieli w firmach, jak też przyciągnięcie niektórych specjalistów z takich firm do szkół, jako nauczycieli zawodu.

A w to wszystko jeszcze wkomponowany ośrodek naukowy, który mógłby prowadzić, czy prowadzi, studia podyplomowe w kierunku dodawania kompetencji osobom, które mają doświadczenie zawodowe, a jeszcze mogłyby się podjąć kształcenia zawodowego uczniów.

Tylko ścisła współpraca pozwoli nam na pozyskanie nowych nauczycieli zawodu. Musi być taki transfer między nauką, biznesem a administracją. To jest klucz.

W ciągu 14 lat do Rzeszowa przyłączono aż dziesięć miejscowości. Będą kolejne? Czy na razie ten proces został wstrzymany?

Na razie nie będzie. Ten proces dołączania kolejnych miejscowości do miasta był bardzo ważny. Dał nam przestrzeń i oddech.

W tej chwili koncentrujemy się na urbanizowaniu tych terenów, na ich integracji z pozostałymi dzielnicami miasta. Na Rzeszów patrzymy teraz w kontekście aglomeracji. Tak szerzej.

Więc na razie ten proces wchłaniania kolejnych miejscowości został wstrzymany. Raczej chcemy miasto rozbudowywać, zabudować, dogęszczać, usprawniać komunikację i zapewniać miejsca pracy. To jest ten nasz kierunek obecnie.

Czy z racji cięć podatkowych związanych z Polskim Ładem – ale też wysoką inflacją i rosnącymi cenami energii, gazu, paliw – miasto będzie rezygnować z inwestycji w przyszłym roku?

To ostatnia rzecz, z jakiej chcielibyśmy rezygnować, a rezygnujemy z wielu rzeczy. Ja od 21 lat uczestniczę w konstruowaniu budżetu miasta, wcześniej jako radny, czasem szef rady czy członek komisji budżetu, a teraz jako prezydent – i z tej perspektywy po raz pierwszy mamy tak trudną sytuację samorządu.

Z jednej strony koszty naszych działań – jak energetyka, gaz, obsługa zadłużenia, koszty wszystkiego związane z inflacją – rosną nam do kwadratu, a nasze dochody, niestety, spadają. Do tego mamy niższe dochody ze względu na reformy podatkowe państwa, właśnie Polskiego Ładu.

Nie pamiętam tak złej sytuacji w ciągu tych 21 ostatnich lat. Głowimy się nad tym, jak spiąć budżet miasta.

Oszczędzamy na wszystkim. W przyszłym roku rezygnujemy z wydatków na promocję, ale też na kulturę, na rzeczy rekreacyjno-sportowe – bo gdzieś musimy ciąć. A tniemy, co się da. Łącznie z prądem. Oszczędności są na każdym możliwym etapie, a i tak spiąć budżet jest bardzo trudno.

Ostatnia rzecz, z której chcielibyśmy zrezygnować, to inwestycje. Jak nie będziemy inwestować, przy tych kłopotach i cięciach budżetowych, to już w ogóle rozwój miasta i regionu stanie. To byłoby już dramatyczne.

Dlatego inwestycji chcemy bronić za wszelką cenę. Ale trzeba pamiętać, że na inwestycje czasem trzeba też pożyczyć środki, a koszt tych pożyczek przy wysokiej inflacji – rośnie. Więc musimy być bardzo ostrożni, by nie udusić finansów miasta.

Poza tym funduszy z KPO czy programów unijnych na razie nie ma. To już jest sytuacja bezprecedensowa. Bardzo trudna. Na razie ambitnie te inwestycje planujemy, ale powiedzmy szczerze: bez unijnych środków oraz pieniędzy z KPO nie zrealizujemy planowanych inwestycji.

Ale to już nie od samorządu zależy, czy i kiedy będą środki z Krajowego Planu Odbudowy, a także innych programów unijnych.

Niestety, nie. Biorąc pod uwagę, że dziś nie możemy spiąć dochodów bieżących z wydatkami bieżącymi, a koszt kredytu na inwestycje może dobić nas w tym względzie, musimy być bardzo ostrożni. Bez środków z KPO, bez środków unijnych nie ruszymy.

Już nie mówię o tym, że powinniśmy mieć uzupełnioną skalę dochodów bieżących, z tego co straciliśmy w wyniku reform podatkowych państwa. Pewne rekompensaty dostajemy – tak jak teraz. Ale to jest tylko fragment utraconych dochodów.

A nie muszę tłumaczyć, że przy rosnących kosztach nawet fragment utraconych dochodów jest problemem, bo nie nadążamy za rosnącymi kosztami. To jest dramat.

Rzeszów zabrał się za sprzedaż węgla mieszkańcom? Dużo osób jest zainteresowanych jego nabyciem? Jak miasto sobie z tym radzi?