Wyścig z czasem po „stare” wuzetki. "Będziemy niewolnikami tej masówki"

Duża część kluczowych zapisów nowelizacji ustawy o planowaniu i gospodarowaniu przestrzennym wejdzie w życie z końcem 2025 r. Jedną z nich jest zmiana zasad wydawania decyzji o warunkach zabudowy. W tej chwili są one ważne bezterminowo. Nowe przepisy przewidują, że jeśli ktoś złoży wniosek po 1 stycznia 2025 r., to decyzja, którą otrzyma, będzie ważna przez pięć lat.

Zmienią się też znacząco okoliczności, w jakich inwestor będzie mógł otrzymać ten dokument. W tej chwili praktyka jest taka, że wuzetki dotyczą wszystkich terenów nieobjętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego (mpzp).

Krytycy tego systemu wskazują, że jest to jedną z głównych przyczyn nadmiernego rozlewania się miast. Inny argument dotyczy inwestycji kontrowersyjnych, budzących sprzeciw mieszkańców. Duża część z nich realizowana jest właśnie na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.

W zamyśle ustawodawcy nowe zasady mają to ukrócić, zwiększając transparentność całego procesu. Od początku 2026 r. wuzetki będą mogły być wydawane tylko w ściśle określonych sytuacjach – dla inwestycji zlokalizowanych na obszarze uzupełniania zabudowy. Tereny te zostaną określone w planach ogólnych, które gminy powinny przygotować do końca 2025 r.

Więcej chętnych

Zarówno wśród samorządowców, jaki i planistów pojawiają się głosy, że szanse na to, że wszystkie gminy w Polsce (prawie 2,5 tys.) zdążą w tak krótkim czasie przygotować swoje plany, są w zasadzie zerowe. Chociażby ze względu na brak wystarczającej liczby planistów. To może oznaczać, że termin wejścia w życie tych przepisów zostanie wydłużony. Pozostaje to jednak w sferze spekulacji.

Dlatego już na etapie uchwalania nowych przepisów wielu ekspertów radziło potencjalnym inwestorom, by nie zwlekali ze złożeniem wniosku o wuzetkę. Dzięki temu będą mogli otrzymać je na starych zasadach. Skutki tego widać już w gminach.

Czytaj więcej

Prawo w regionach

Samorządy u progu planistycznej rewolucji

Zmiany w przepisach o planowaniu przestrzennym, choć jeszcze nie weszły w życie, już mocno wpływa...

– Tak, obserwujemy zwiększoną liczbę składanych wniosków o wydanie warunków zabudowy na terenach do tego nieprzystosowanych – mówi Magda Wielogórska, dyrektorka Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Radomiu. Wskazuje też, że może to oznaczać wiele negatywnych konsekwencji. – Jest to sprzeczne z zasadami racjonalnego wykorzystania zasobów pieniężnych na wprowadzenie infrastruktury technicznej, może się też wiązać z degradację zasobów przyrodniczych – tłumaczy.

Leszek Świętalski, dyr. biura zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, potwierdza, że inwestorzy już słyszą rady, żeby jak najszybciej składali wnioski o wuzetkę. – Na pewno w gminach pojawi się tych wniosków bardzo dużo. To też oznacza większą ilość pracy dla urzędów. Będziemy niewolnikami tej masówki – mówi.

Plusy i minusy planistycznej rewolucji

Z tego punktu widzenia w relatywnie dobrej sytuacji są gminy posiadające duże pokrycie mpzp. M.in. dlatego, że nie muszą się obawiać zalewu wniosków o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. – Można zakładać, że w związku ze stosunkowo dużym obszarem miasta Krosna objętym planami miejscowymi nie powinien nastąpić gwałtowny przyrost liczby wniosków o wydanie decyzji o warunkach zabudowy – mówi Piotr Przytocki, prezydent Krosna.

Zgadza się on jednak z prognozami, że duży wzrost liczby wniosków jest realny. – Wśród właścicieli działek i inwestorów może pojawiać się obawa wprowadzania dalszych zmian w prawie oraz chęć zwiększenia wartości działek poprzez uzyskanie wuzetek – mówi.