Samorządy płacą kary za śmieciowe limity

Lokalne władze muszą sprostać coraz surowszym wymogom dotyczącym gospodarowania odpadami. Za ich niespełnianie grożą im kary.

Publikacja: 19.04.2023 11:22

Wymagania związane z przygotowaniem odpadów do recyklingu cały czas rosną

Wymagania związane z przygotowaniem odpadów do recyklingu cały czas rosną

Foto: Adobe Stock

Do końca marca gminy powinny złożyć sprawozdania ze stanu realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami. Czy udało się im osiągnąć wymagane przepisami wskaźniki? Na kompleksowe dane w tej sprawie przyjdzie nam pewnie jeszcze poczekać. Dane z poprzednich lat wskazują jednak, że spora część z nich miała z tym spory problem.

Sprawozdania z poziomu realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami za poprzedni rok gminy składają za pośrednictwem systemu informatycznego BDO (Baza Danych Odpadowych). Następnie są one weryfikowane są przez urzędy marszałkowskie. Po weryfikacji marszałkowie przekazują wojewódzkim inspektoratom ochrony środowiska listę gmin, które nie osiągnęły wymaganych prawem wskaźników. Na te samorządy inspektoraty nakładają kary administracyjne. Ich wysokość (w formie widełek) określona jest w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Kary karom nierówne

Z danych, jakie otrzymaliśmy z dziewięciu inspektoratów wynika, że obieg informacji między urzędami trwa wyjątkowo długo. Część urzędów przekazała nam, że najnowsze dane zatwierdzone przez urzędy marszałkowskie dotyczą 2019 r. Widać jednak, że już wtedy sporo gmin nie osiągało wymaganych wskaźników. Nie jest to dobry prognostyk na przyszłość, ponieważ od tamtej pory wymagania wzrosły, a w nadchodzących latach będą jeszcze wyższe.

Przykładem może być woj. łódzkie. Tamtejszy inspektorat ochrony środowiska za 2019 r. nałożył kary administracyjne na 89 gmin w łącznej kwocie 1,4 mln zł. Odwołanie od decyzji inspektoratu złożyło 20 samorządów. Z kolei za 2020 r. WIOŚ w Łodzi wymierzył dotychczas kary 18 gminom, w sumie 318 862 zł. – Wszczęcie dalszych postępowań w sprawie nałożenia kar za rok 2020 i lata kolejne uzależnione jest od informacji, na które WIOŚ w Łodzi oczekuje od marszałka województwa łódzkiego – mówi Dominik Przelazły, p.o. zastępcy łódzkiego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Z woj. pomorskiego otrzymaliśmy dane za rok 2020. Wynika z nich, że w tamtym czasie 79 gmin w regionie nie osiągnęło wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych (papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła). 37 samorządom nie udało się spełnić norm w zakresie odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Kolejnych 13 gmin z pomorskiego w 2020 r. nie wypełniło obowiązku ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Pomorski wojewódzki inspektor ochrony środowiska nałożył na nie kary na łączną kwotę ponad 3,4 mln zł. W przypadku 25 gmin urząd rozpatrzył pozytywnie wnioski o umorzenie kar.

Na tle Pomorskiego czy Łódzkiego zaskakująco wyglądają dane, jakie otrzymaliśmy z woj. warmińsko-mazurskiego. Za 2019 r. tamtejszy inspektorat wydał dwie decyzje dotyczące kar za niedopełnienie obowiązków w zakresie poziomu recyklingu odpadów komunalnych. Opiewały na kwotę... 4176 zł.

– Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze wystawił 24 decyzje i wymierzył gminom kary pieniężne za niewykonanie obowiązku osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu za rok 2019. W bieżącym roku WIOŚ w Zielonej Górze wymierzy kolejnych dziesięć kar, co daje łącznie liczbę 34 decyzji za rok 2019. Łączna kwota kar nałożonych na gminy za niespełnienie wymaganych poziomów recyklingu odpadów komunalnych za rok 2019 to 1 174 665 zł – informuje Joanna Michalik-Pietraszak, rzecznik prasowy WIOŚ w Zielonej Górze. – Osiem gmin złożyło wnioski o zawieszenie kary, 1 gmina zapłaciła, 15 złożyło odwołanie.

Rekordziści i średniacy

Z woj. lubelskiego otrzymaliśmy łączne dane za lata 2019 i 2020. Za te lata wydano 92 decyzje wymierzające karę za nieosiągnięcie ustalonych poziomów odzysku. Dotyczyły one 67 gmin. Ich łączna kwota wynosiła 522 649 zł. – Siedem gmin wniosło dziewięć odwołań od decyzji na kwotę 144 606 zł. Ponadto dziewięć gmin wystąpiło z 11 wnioskami o wydanie decyzji zawieszających zapłatę kar na kwotę 66 445 zł – informuje Paweł Strawski z WIOŚ w Lublinie.

Stosunkowo świeże dane, bo dotyczące kar za 2021 r., dostaliśmy z woj. podkarpackiego. Z informacji, jakie tamtejszy inspektorat otrzymał od marszałka województwa podkarpackiego wynika, że 15 gmin w regionie nie osiągnęło wówczas wymaganego poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Wymierzone im kary administracyjne najczęściej opiewały na kwotę kilku, kilkudziesięciu tysięcy złotych. Wyjątki to gminy miejskie: Dębica (blisko 200 tys. zł kary) i Jasło (120 tys. zł).

Ze zbiorczych danych z woj. śląskiego wynika z kolei, że od 2021 r. do chwili obecnej tamtejszy inspektorat nałożył kary na 70 gmin. 44 złożyły odwołania. Łączna wielkość kar to 9,2 mln zł. – Kary pieniężne dotyczyły nieosiągnięcia poziomu recyklingu odpadów (w tym odpadów ulegających biodegradacji, papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła, odpadów budowlanych). Wymierzano również kary pieniężne za niewykonanie obowiązku sprawowania kontroli nad przestrzeganiem przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, czy też za nieterminowe składanie sprawozdań w trybie tej ustawy – informuje Małgorzata Zielonka, naczelnik Wydziału Administracyjno-Organizacyjnego.

Zbiorcze dane, bez rozbijania na poszczególne lata, dostaliśmy też z woj. kujawsko-pomorskiego. Wynika z nich m.in., że istniały spore różnice w wysokości kar nakładanych na poszczególne gminy – od 67 zł do 471 207 zł. – Zasadniczy wpływ na wysokość każdej kary ma stopień nieosiągnięcia poziomu ograniczenia masy odpadów komunalnych, przekazanych do składowania, lub poziomu przygotowania odpadów do ponownego użycia lub recyklingu. Im różnica pomiędzy poziomem osiągniętym a wymaganym jest większa, tym kara jest wyższa – informuje Małgorzata Witkowska, naczelnik Wydziału Inspekcji tamtejszego inspektoratu.

Najnowsze dane, jakimi dysponuje inspektorat w woj. świętokrzyskim dotyczą 2019 r. Wtedy zakładanych celów dotyczących gospodarki odpadami nie osiągnęło 30 gmin z tego regionu. Na razie inspektorat nie wymierzył im kar (prowadzone są postępowania). Ostatnie kary nałożone na samorządy z tego regionu dotyczą 2018 r.

O to, czy istnieją zbiorcze i aktualne dane nt. tego, jak gminy z całej Polski radzą sobie z odpadami, 5 kwietnia br. zapytaliśmy Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Czekamy na odpowiedź.

Do końca marca gminy powinny złożyć sprawozdania ze stanu realizacji zadań dotyczących gospodarowania odpadami. Czy udało się im osiągnąć wymagane przepisami wskaźniki? Na kompleksowe dane w tej sprawie przyjdzie nam pewnie jeszcze poczekać. Dane z poprzednich lat wskazują jednak, że spora część z nich miała z tym spory problem.

Sprawozdania z poziomu realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami za poprzedni rok gminy składają za pośrednictwem systemu informatycznego BDO (Baza Danych Odpadowych). Następnie są one weryfikowane są przez urzędy marszałkowskie. Po weryfikacji marszałkowie przekazują wojewódzkim inspektoratom ochrony środowiska listę gmin, które nie osiągnęły wymaganych prawem wskaźników. Na te samorządy inspektoraty nakładają kary administracyjne. Ich wysokość (w formie widełek) określona jest w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Usługi komunalne
Cena wody rośnie, podobnie jak ścieków. Na wiosnę kolejne podwyżki
Usługi komunalne
Bydgoszcz: Prywatna firma przejmuje obsługę autobusów komunikacji miejskiej
Usługi komunalne
Mieszkania samorządowe są coraz poważniej zadłużone
Materiał partnera
Bezpłatna i ekologiczna komunikacja jest możliwa
Usługi komunalne
Polacy akceptują podwyżki cen wody związane z inwestycjami i remontami