Wymagania zbytnio wyśrubowane. Samorządy nie radzą sobie z segregacją odpadów

W tym roku poziom segregacji odpadów komunalnych powinien osiągnąć 55 proc. Niewielkiej części samorządów się to uda, większość zastrzega, że to bardzo trudne zadanie.

Publikacja: 05.06.2025 17:52

Wciąż zbyt wiele odpadów trafia do pojemników na odpady mieszane, co utrudnia uzyskanie odpowiednich

Wciąż zbyt wiele odpadów trafia do pojemników na odpady mieszane, co utrudnia uzyskanie odpowiednich poziomów recyklingu

Foto: AdobeStock

Tego samego zdania jest branża odpadowa, która apeluje do gmin o nienakładanie na wykonawców odbierających odpady kar za niezrealizowanie niemożliwego do osiągnięcia wymaganego poziomu segregacji.

– Apelujemy o współpracę i dialog, które mogą doprowadzić do wypracowania wspólnych rozwiązań organizacyjnych i edukacyjnych, zwłaszcza na rzecz poprawy selektywnej zbiórki odpadów przez mieszkańców – napisała w oświadczeniu Polska Izba Gospodarki Odpadami (PIGO).

Kontrole tego, co jest w koszach na odpady

Czerniejewo to mała miejsko-wiejska gmina w powiecie gnieźnieńskim, w Wielkopolsce. Mieszka tam ok. 7 tys. osób. Urzędnicy podsumowali właśnie gospodarkę odpadami za 2024 r. – W porównaniu z 2023 r. odnotowaliśmy wzrost ilości odebranych odpadów niesegregowanych z 1610,29 do 1769,25 tony w 2024 r. Zwiększeniu uległa też większość pozostałych frakcji odpadów, zarówno tych odbieranych bezpośrednio z nieruchomości zamieszkałych, jak i dostarczanych do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów w Czerniejewie – przekazał Urząd Miasta i Gminy.

Czytaj więcej

Będą lepiej segregować? Duże inwestycje miast w punkty zbierania odpadów

Urzędnicy przyznają, że mieszkańcy produkują coraz więcej odpadów, bo przybyło niemal wszystkich frakcji. Największy skok w gminie odnotowano w przypadku odpadów plastikowych. W ciągu roku sięgnął on aż 250 proc.

– Szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest rosnąca ilość odpadów zmieszanych, co może świadczyć o niewłaściwej segregacji – przyznają urzędnicy z Czerniejowa.

W związku z tym, aby poprawić efektywność segregacji, w najbliższym czasie planowane są niezapowiedziane kontrole. – Taka sytuacja nie tylko wpływa na jakość recyklingu, ale może też prowadzić do wzrostu kosztów systemu gospodarowania odpadami, co oznacza ryzyko podwyżek opłat – tłumaczy Urząd Miasta i Gminy w Czerniejewie.

Podobnie w innych gminach. – U nas prowadzone są głównie przez podmioty odbierające odpady komunalne z nieruchomości, a dodatkowo przez pracowników Urzędu Miasta oraz Straż Miejską Miasta – mówi Justyna Góźdź, rzecznik prezydenta Lublina.

Jak mówi Piotr Odorczuk z krakowskiego MPO, od 2014 r. do końca kwietnia br. w mieście przeprowadzono w sumie ponad 68 tys. kontroli, z czego około 26 tys. to kontrole planowe, a 42 tys. – doraźne. – Wnioski wskazują, że choć świadomość mieszkańców rośnie, to nadal zdarzają się przypadki niewłaściwej segregacji – szczególnie w zabudowie wielorodzinnej – przyznaje Piotr Odroczuk.

Recykling nie wszędzie jest zadowalający

Jaki był w Polsce poziom segregacji odpadów w ub. roku? Na razie nie wiemy. – Dane za 2024 r. powinny zostać przekazane do ministerstwa do 15 lipca 2025 r., natomiast dane za 2025 r. – do 15 lipca 2026 r. – przekazał nam resort klimatu i środowiska.

Zgodnie z unijnymi wymogami poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, jaki każde państwo członkowskie UE musi osiągnąć, wynosi od tego roku 55 proc. Niektóre samorządy mają szanse osiągnąć taki poziom. W Krakowie poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych już w 2024 r. wyniósł 52,33 proc.

Czytaj więcej

Tanio już było. Coraz wyższe opłaty za wywóz śmieci

– Od lat systematycznie zwiększamy poziom recyklingu, jednak zmieniające się uwarunkowania prawne, w tym wprowadzenie systemu kaucyjnego na PET bez unormowania sytuacji z rozszerzoną odpowiedzialnością producentów, mogą przynieść trudne do przewidzenia skutki, w tym spadek ilości surowców wtórnych zbieranych przez gminy – zauważa Piotr Odorczuk.

Tylko edukacja?

Władze miast i gmin zdają sobie sprawę, że osiągnięcie wymaganego poziomu recyklingu w br. może być bardzo trudne. – Wszystkie samorządy w Polsce podkreślają, że bardzo trudno będzie uzyskać odpowiedni poziom recyklingu. Lublin wprowadza szereg działań, by wywiązać się z tego obowiązku: ustala poziomy recyklingu jako pozacenowe kryterium oceny ofert w przetargach na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych czy prowadzi akcje edukacyjno-informacyjne w celu poprawy jakości selektywnej zbiórki odpadów – mówi Justyna Góźdź.

Branża odpadowa też widzi problem. – Poziom 55 proc. jest obiektywnie niemożliwy do zapewnienia. Obecny system selektywnej zbiórki – i zbyt duża ilość w strumieniu odpadów tych zmieszanych – nie zapewniają odpowiednich ilości i jakości surowców wtórnych – uważa PIGO.

Samorządy próbują sobie jakoś z tym radzić. Np. Lublin udostępnił na swojej stronie wyszukiwarkę pozwalającą łatwo sprawdzić, gdzie powinny trafiać konkretne śmieci. Na wszystkich wiatach śmietnikowych umieszczone są informacje dotyczące selektywnej zbiórki odpadów.

– Istotną kwestią jest też objęcie recyklingiem całego strumienia bioodpadów, który stanowi duży procent odbieranych odpadów od mieszkańców. Od marca wprowadzono zwolnienie w części z opłaty za takie odpady właścicieli domów jednorodzinnych – mówi rzecznik prezydenta Lublina. Jeśli zielone odpady trafiają tam do przydomowego kompostownika, mieszkańcy płacą o 6 zł mniej za odbiór odpadów.

Tego samego zdania jest branża odpadowa, która apeluje do gmin o nienakładanie na wykonawców odbierających odpady kar za niezrealizowanie niemożliwego do osiągnięcia wymaganego poziomu segregacji.

– Apelujemy o współpracę i dialog, które mogą doprowadzić do wypracowania wspólnych rozwiązań organizacyjnych i edukacyjnych, zwłaszcza na rzecz poprawy selektywnej zbiórki odpadów przez mieszkańców – napisała w oświadczeniu Polska Izba Gospodarki Odpadami (PIGO).

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Usługi komunalne
Będą lepiej segregować? Duże inwestycje miast w punkty zbierania odpadów
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Usługi komunalne
Tanio już było. Coraz wyższe opłaty za wywóz śmieci
Usługi komunalne
Woda coraz droższa. O ile wzrosną rachunki mieszkańców miast?
Usługi komunalne
Woda wycieka z portfeli. Wyniki kontroli NIK
Usługi komunalne
Kolejne miasta podnoszą opłaty za wywóz śmieci