Jedną z części Kongresu Samorządów Gmina 2012 poświęcono tematyce partnerstwa publiczno-prywatnego. Zastanawiano się, czy partnerstwo jako formę realizacji zadań publicznych można traktować jako swoistą ucieczkę samorządów przed ich rosnącym zadłużeniem.
Jak wskazywał Przemysław Zaremba, wiceprezes Fundacji Centrum PPP, zgodnie z obowiązującymi w Unii Europejskiej regulacjami odpowiedni podział ryzyka między partnerami przedsięwzięcia w formule PPP pozwala na uniknięcie obciążania limitów zadłużenia (budżetów publicznych), mimo podejmowania przez partnera publicznego (w stosunku do partnera prywatnego) zobowiązań finansowych. W jego ocenie przy konieczności zmniejszenia deficytu finansów publicznych jest to dodatkowy argument (obok większej efektywności wynikającej z samej formuły współpracy) przemawiający za działaniami prowadzącymi do upowszechnienia partnerstwa w Polsce.
Jednak zdaniem Agaty Kozłowskiej, dyrektor działu prawnego w firmie doradczej Investment Support, stosowanie PPP nie powinno być traktowane przez samorządy jako ucieczka od zadłużenia. – Takie postawienie sprawy jest dość przewrotne. Nie powinno to być nigdy jedynym kryterium, którym posługują się podmioty publiczne – tłumaczyła Kozłowska, dodając, że co do zasady wynagrodzenie partnera prywatnego powinno być generowane przez inne podmioty niż stronę publiczną.
Debatowano też o stanie prawnym, w którym przyszło działać samorządom i inwestorom prywatnym. – Ocena ram prawnych nie jest jednoznaczna, a raczej ambiwalentna – mówiła Katarzyna Grzywacka z Kancelarii Stopczyk & Mikulski. Odnosząc się do przepisów samej ustawy o PPP, wskazała, że z jednej strony jest ona dobra, bo ma otwarty charakter ramowy. Nie narzuca więc rygorystycznie sposobu postępowania z przedsięwzięciami typu ppp. Mimo to takich projektów jest wciąż niewiele. Dlaczego? Zdaniem Grzywackiej problemem od strony prawnej jest m.in. to, że ustawa o PPP odwołuje się do zbyt wielu innych ustaw, co już na wstępie powoduje dezorientację samorządowców, którzy nie mają jasności na jakich przepisach się oprzeć. Poza tym przepisy ustaw powiązanych z ustawą o PPP bardzo często się zmieniają, w szczególności dotyczy to prawa zamówień publicznych, które jest nowelizowane co rok, a czasami nawet częściej. Ogólność zapisów ustawy o PPP niepokoi też Kozłowską.
Podczas dyskusji próbowano też odpowiedzieć na pytanie, czy spowolnienie gospodarcze jest szansą rozwoju PPP w Polsce. Trzy lata działania nowych regulacji zaowocowały 144 ogłoszeniami o poszukiwaniu partnera prywatnego, z tego 24 zakończyły się podpisaniem umowy – tzw. zamknięciem komercyjnym (dane na koniec 2011 r.).
