Liderzy 20-lecia Rankingu Samorządów "Rzeczpospolitej"

Nasz ranking jest jednym z najbardziej prestiżowych i wiarygodnych ocen dokonań samorządów pod kątem zrównoważonego rozwoju. W zestawieniu wybieramy najlepszych w trzech odrębnych grupach – miast na prawach powiatu, gmin miejskich i miejsko-wiejskich oraz gmin wiejskich. Także w przypadku liderów 20-lecia Rankingu Samorządów prezentujemy zwycięzców w trzech kategoriach.

Poniżej przedstawiamy też laureata wyróżnienia specjalnego – władze Mazowsza. Przyznaliśmy je za innowacyjne podejście do wykorzystania funduszy UE w regionie, czyli projekt podziału statystycznego Mazowsza, który przyniósł wymierne korzyści wszystkim mieszkańcom województwa.

Poznań Lider RANkIngu SAMORZĄDÓW W KATEGORII MIAST

Ekologiczna komunikacja to priorytet

Poznań aż dziewięć razy był liderem Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej”, a na podium stawał łącznie jedenaście razy.

Według prezydenta Jacka Jaśkowiaka misją i strategicznym celem Poznania jest bycie miastem nowoczesnym i przyjaznym, wyznaczającym standardy w obszarze mobilności miejskiej, klimatu, energetyki i innych obszarach istotnych z punktu widzenia komfortu życia mieszkańców.

Miasto inwestuje we wszystkie te obszary, w tym oświatę, edukację, kulturę, sport i rekreację, turystykę, biznes itp. Szczególne miejsce w sercu władz samorządowych zajmuje jednak idea zrównoważonej mobilności. Co roku miasto przeznacza ok. 1 mld zł na poprawę infrastruktury transportowej. Są to m.in. projekty, współfinansowane z funduszy UE, związane z budową i modernizacją torowisk, nowe tramwaje, elektryczne i wodorowe autobusy. Konsekwentnie rozwijana jest infrastruktura rowerowa.

Zrównoważony transport w Metropolii Poznań to także rozwój Poznańskiej Kolei Metropolitalnej (wspólne przedsięwzięcie miasta, okolicznych powiatów i gmin oraz województwa) wraz z budową węzłów przesiadkowych. Wszystko po to, by zachęcić mieszkańców do przemieszczania się po mieście w inny sposób niż samochodami. Dziś już ok. 10 proc. mieszkańców Poznania wybiera rower jako podstawowy środek transportu, wobec 2 proc. kilka lat temu. Z komunikacji miejskiej korzysta kilkaset tysięcy osób dziennie.

Zrównoważona mobilność wpisuje się w priorytetową dla miasta ochronę klimatu. W tym obszarze to wiele inwestycji w tereny zielone, ich lepszą dostępność dla mieszkańców, w rozwiązania poprawiające jakość powietrza i ogólne warunki środowiskowe w mieście. Powstają nowe parki, realizowany jest projekt wymiany starych pieców oraz termomodernizacji budynków.

—acw

Kołobrzeg Lider Rankingu Samorządów w kategorii gmin miejskich

Okres dynamicznego rozwoju

Kołobrzeg jest największym, i jednym z piękniejszych, polskim uzdrowiskiem i miastem o bogatej 1000-letniej historii z licznymi zabytkami. To bardzo popularny kierunek wypoczynku. W 2022 r. kurort odwiedziło 642 tys. gości z Polski i zagranicy.

Obecnie miasto przeżywa okres dynamicznego rozwoju. Środki unijne umożliwiły rozpoczęcie szeregu inwestycji poprawiających standard życia mieszkańców. Zbudowano nowy stadion piłkarski, trwa budowa dróg (ukończono przykładowo dwa etapy małej, nadmorskiej obwodnicy miast), chodników, placów zabaw, przedszkoli, rozwija się infrastruktura ekologiczna. Miasto buduje mieszkania komunalne i socjalne. W ramach I etapu programu „Mieszkania dla rozwoju” powstały 124 lokale.

Duży nacisk Kołobrzeg kładzie oczywiście na dopieszczanie strefy uzdrowiskowej i infrastruktury wypoczynkowej. W ramach różnych projektów, zrewitalizowano m.in. park nadmorski i parki miejskie. Ścieżki i aleje zyskały nową nawierzchnię i oświetlenie, powstały fontanny, place, elementy małej architektury itp. Przy okazji uprzątnięto tereny zielone i przebudowano sieci kanalizacji deszczowej i sanitarnej.

Kołobrzeg zapewnia również szeroki wachlarz imprez kulturalnych, które realizowane są m.in. w Regionalnym Centrum Kultury czy pięknie położonym amfiteatrze.

Choć status uzdrowiska jest kluczowy dla miasta, głównym wyzwaniem rozwojowym Kołobrzegu w kontekście gospodarczym jest przełamanie monokultury turystycznej i rozwinięcie innych branż. Kołobrzeg stawia sobie za cel, by być miastem o wyjątkowej jakości życia. Pomóc w tym ma przyjęta strategia Smart City – plan dobrze funkcjonującego przyszłościowego miasta, opartego na aktywnym działaniu mieszkańców.

—acw

Morawica Lider Rankingu samorządów w kategorii gmin miejskich

Plan rozwoju przynosi efekty

Świętokrzyska gmina Morawica trzy razy z rzędu (w latach 2019–2021) okazała się zwycięzcą Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej” w kategorii gmin miejskich, a wcześniej kilkakrotnie plasowała się w pierwszej dziesiątce gmin wiejskich (prawa miejskie gmina zyskała w 2017 r.).

Gminą zarządza Marian Buras, początkowo jako wójt, a obecnie jako burmistrz, nieprzerwanie od 1990 roku. I od tego czasu realizuje przemyślany plan rozwoju, tak by zapewniać mieszkańcom jak najlepsze warunki do życia. Morawica postawiła sobie za cel, by stać się atrakcyjnym miejscem do inwestowania i zamieszkania, oferując kompletnie uzbrojone tereny pod budownictwo mieszkaniowe. Dla firm gmina dysponuje ok. 65 ha gruntów przeznaczonych pod przemysł i usługi, w ramach specjalnej strefy ekonomicznej. W ciągu ostatnich 34 lat liczba mieszkańców wzrosła o około 70 proc.

W związku ze wzrostem liczby mieszkańców stale rozbudowywana i modernizowana jest tu podstawowa infrastruktura: drogowa, wodno-kanalizacyjna, gazowa i oświetleniowa, itp. Władze gminy kładą ogromny nacisk na rozwój społeczny. Stąd inwestycje w szeroko pojętą infrastrukturę społeczną, tj. zapewnienie dobrych warunków rozwoju dla najmłodszych mieszkańców poprzez budowę sieci żłobków i przedszkoli, zapewnienie na odpowiednim poziomie bazy oświatowej, kulturalnej czy rekreacyjnej. W gminie powstała m.in. kryta pływania „Koral”, hala widowiskowo-sportowa, liczne place zabaw, zrewitalizowano park i stadion, a nawet tor motocrossowy. W nowoczesnym budynku Centrum Samorządowego znajdują się: ośrodek kultury, gminna biblioteka i urząd gminy.

Samorząd Morawicy jako istotne zadanie traktuje budowanie społeczeństwa obywatelskiego, wspierając 60 działających tu organizacji pozarządowych.

—acw

Zielonki Lider RANKingU SAMORZĄDÓW W KATEGORII GMIN WIEJSKICH

Gmina magnes dla mieszkańców

Małopolskie Zielonki w Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej” stawały na podium w sumie sześć razy, w tym aż trzy razy było to pierwsze miejsce (w 2007, 2015 i 2016 r.) wśród gmin wiejskich.

Zielonki sąsiadują z Krakowem, przebiega tędy droga krajowa E7, większość terenu znajduje się w strefie chronionego krajobrazu. To korzystne położenie samorząd wykorzystuje do rozwoju gminy pod hasłem Zielonki – Zielone Przedmieście Krakowa, jako miejsca przyjaznego do życia, w którym ludzie chcą mieszkać, pracować i wypoczywać. Wójtem gminy od 1998 r. jest Bogusław Król. Od 1995 r. liczba mieszkańców zwiększyła się o niemal 150 proc., do 27,2 tys. Gmina dba o rozwój wszystkich obszarów, które są najistotniejsze dla mieszkańców. Stąd wiele inwestycji oświatowych – w ostatnich latach nakładem 70 mln zł powstały trzy nowe obiekty, z trzema basenami dla ok. 1000 dzieci. Dzięki temu Zielonki mogą pochwalić się jedną z najnowocześniejszych baz oświatowych w Małopolsce.

Duży nacisk w gminie kładziony jest na ekologię. Wskaźnik skanalizowana gminy sięga już 98 proc., sieć kanalizacyjna liczy ok. 250 km. Duże środki przeznaczane są na poprawę jakości powietrza: wymianę nieekologicznych pieców i dofinansowanie instalacji OZE dla mieszkańców.

Do Zielonek dojeżdżają autobusy krakowskiej komunikacji miejskiej, ale od 2023 r. gmina ma też własną komunikacją wewnętrzną. Gminę oplata 90 km szlaków rowerowych wiodących przez malowniczy krajobraz, mieszkańcom służą liczne tereny rekreacyjne, w każdej miejscowości jest m.in. ogólnodostępny plac zabaw, w gminie są też dwie hale sportowe. Szybko rozwija się tu budownictwo mieszkaniowe, turystyka, mała i średnia przedsiębiorczość, głównie w obszarze handlu i usług, a także rolnictwo.