Gminy prą do przodu

Dzięki aktywności samorządów lokalnych regionalne programy operacyjne są realizowane wciąż sprawniej niż programy krajowe. Zakończono już 14,4 tys. projektów. To przyczynek do tego, aby w okresie 2014–2020 więcej dotacji dzielić z poziomu regionalnego

Aktualizacja: 17.07.2012 01:25 Publikacja: 16.07.2012 20:10

Samorządy lokalne to niezmiennie główna grupa odbiorców dotacji unijnych. Obok firm to one najaktywniej zabiegają o pieniądze europejskie, które pozwalają na modernizację Polski gminnej i powiatowej. To także pieniądze na wyrównywanie dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym polskich województw oraz na zbliżenie poziomu ich rozwoju do lepiej rozwiniętych regionów europejskich.

– Zróżnicowanie w rozwoju stało się istotnym problemem współczesnej gospodarki, natomiast wyrównywanie regionalnych dysproporcji rozwoju gospodarczego stanowi główny cel działań podejmowanych w ramach polityki regionalnej. Istotną kwestią w dynamicznym rozwoju gmin jest umiejętność korzystania i gospodarowania środkami finansowymi pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej – podkreśla Jakub Bursa, partner w firmie doradczej SAS Advisors. Dodaje, że aktywna działalność inwestycyjna samorządów wpływa pozytywnie na rozwój szeroko rozumianej przedsiębiorczości.

– I jednocześnie intensywna działalność przedsiębiorstw napędza koniunkturę w regionie. Oba te czynniki oddziałują na siebie wzajemnie. Działalność samorządów jest bardzo uważnie obserwowana przez sektor prywatny i zwiększona aktywność inwestycyjna samorządów przyciąga prywatnych inwestorów – dodaje.

Aktywni inwestorzy

Na aktywność inwestycyjną samorządów napędzaną pieniędzmi z Unii przedsiębiorcy nie powinni narzekać. Dotychczas tylko w ramach programów regionalnych, z których gminy czerpią najczęściej, realizowanych jest ogółem ponad 56 tys. projektów. Duża część z nich to zasługa samorządów, a kolejnych 12 tys. czeka już tylko na podpis na umowie o dofinansowanie.

Gminy budują i modernizują drogi (więcej o tym w ramce), budują i odnawiają sieci kanalizacji sanitarnej (już 3263 km) oraz wodociągowej (już 1156 km) i przygotowują tereny pod inwestycje. Na koniec czerwca br. powierzchnia terenów uzbrojonych pod cele inwestycyjne wyniosła 2309 ha, a finalnie ma ich przybyć 6358 ha.

17,2 mld euro to łączny wkład Unii Europejskiej do budżetów wszystkich szesnastu regionalnych programów operacyjnych

Regiony i gminy budują też sieci Internetu szerokopasmowego. Do końca czerwca wybudowano 215 km. Plany są sporo większe. Ma powstać aż 13 852 km takich sieci. Udostępniono też 852 publicznych punktów dostępu do Internetu. Planuje się udostępnić 4550 takich punktów. Unijnym wsparciem z programów regionalnych objęto też łącznie 502 szkoły, a ogółem planuje się wesprzeć ich 1170. W większości beneficjentami są samorządy, jako organy założycielskie szkół.

Czerpią pełnymi garściami

Samorządy nie ograniczają się do pozyskiwania dotacji z programów regionalnych. Równie skutecznie sięgają po pieniądze z programów krajowych. Tylko z największego programu operacyjnego, jakim jest „Infrastruktura i środowisko", pozyskały już prawie

15 mld zł. Do 10 lipca br. w ramach programu samorządy podpisały umowy o dofinansowanie 261 inwestycji. Ich wartość to 27 mld zł, z czego dotacje unijne to 14,7 mld zł. To 16 proc. wszystkich podpisanych umów i 12 proc. pieniędzy z UE dostępnych w programie.

– Samorządy są jednymi z głównych odbiorców środków z programu „Infrastruktura i środowisko". W niektórych jego częściach, zwłaszcza dotyczących ustawowych obowiązków gmin z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej, gospodarki odpadami i transportu miejskiego, beneficjentami są wyłącznie jednostki samorządowe – mówi „Rz" Adam Zdziebło, wiceminister rozwoju regionalnego. – Wykazują one dużą determinację w przygotowaniu i realizacji projektów. Należy również pamiętać o skali i znaczeniu tych przedsięwzięć dla społeczności lokalnych. Dlatego niezwykle istotne jest, aby samorządy priorytetowo traktowały dokończenie unijnych inwestycji. Czas jest do 2015 roku – dodaje.

Cztery największe inwestycje samorządowe dofinansowane z „Infrastruktury i środowiska" to: II linia metra w Warszawie (wartość 5,9 mld zł, w tym dofinansowanie UE – 2,77 mld zł, projekt realizowany przez m. st. Warszawa), połączenie Portu Lotniczego z Portem Morskim Gdańsk – Trasa Słowackiego (wartość 1,4 mld zł, w tym wkład UE – 0,9 mld zł, projekt realizuje miasto Gdańsk), budowa Trasy Mostu Północnego (1,15 mld zł, w tym grant z UE – 374 mln zł, projekt realizuje m. st. Warszawa) oraz system gospodarki odpadami dla Poznania (wartość 1 mld zł, w tym dotacja z UE 352 mln zł, projekt realizuje miasto Poznań).

– Nie od dziś wiadomo, że samorządy skutecznie schylą się po każde euro z UE. Jest to wpisane w ideę samorządności – mówi „Rz" Krzysztof Hetman, marszałek lubelski.

Efekty realizacji programów regionalnych w transporcie

Gros pieniędzy we wszystkich szesnastu programach regionalnych przeznaczono na poprawę i rozwój infrastruktury transportowej. Dotacje na ten cel pozyskują samorządy wszystkich szczebli. Z umów o dofinansowanie zawartych do końca czerwca 2012 roku wynika, że w regionach powstanie łącznie ponad 760 km dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich (dotychczas wybudowano 374 km). Do tego 7557 km dróg zostanie przebudowanych (do końca czerwca br. przebudowano 4492 km). Zgodnie z umowami podpisanymi w dziewięciu programach regionalnych planuje się budowę bądź przebudowę 881 km linii kolejowych. Również w dziewięciu województwach zakończono 42 projekty, w efekcie których zakupiono lub zmodernizowano 424 sztuki taboru komunikacji miejskiej, których pojemność wynosi 34 897 miejsc. Większość inwestycji polegała na zakupie nowych autobusów. Docelowo zakupionych lub zmodernizowanych zostanie 1070 autobusów, tramwajów, a także trolejbusów o łącznej pojemności 77 tys. miejsc. Zakupiono bądź zmodernizowano też 40 jednostek taboru kolejowego o pojemności 4416 miejsc. Zgodnie z umowami w trzynastu regionach zakupionych lub zmodernizowanych zostanie łącznie 248 sztuk taboru kolejowego o pojemności 22 556 miejsc. Najczęściej kupowane są elektryczne zespoły trakcyjne, autobusy szynowe i lokomotywy. Do końca czerwca br. wybudowano, oznakowano lub wytyczono również 407 km ścieżek rowerowych.

Opinie:

Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, były wiceminister rozwoju regionalnego

Wykorzystanie funduszy unijnych przez polskie samorządy to przykład dobrej praktyki w realizacji polityki spójności. Samorządy nadal sięgają po dotacje sprawniej niż instytucje centralne. Obecnie więcej uwagi przykładamy do efektów realizowanych programów niż do ilościowego wykorzystania pieniędzy. Fundusze UE wzmacniają nie tylko rozwój społeczno-gospodarczy, ale i demokrację na poziomie lokalnym i regionalnym. Dają też samorządom skuteczny instrument do realizacji polityki regionalnej. Ich wykorzystanie jest dla mieszkańców często wyrazem sprawności w działaniu i dbania o rozwój lokalny. Samorządowcy, którzy sprawnie sięgają po dotacje, są często nagradzani wyborem na kolejną kadencję. Lokalne społeczności chętniej wybierają sprawnych menedżerów dbających o rozwój lokalny niż partyjnych działaczy. Dzięki funduszom Polska lokalna się zmienia. Nie ma co ukrywać, że bez tych pieniędzy nie bylibyśmy w tym miejscu rozwoju cywilizacyjnego, co jesteśmy. Efekty wykorzystania funduszy widać w całym kraju. Powstaje nowa infrastruktura, drogi, sieci wodno-kanalizacyjne, nowe miejsca pracy. Olbrzymim wyzwaniem dla samorządów będzie nowa polityka spójności na lata 2014–2020, która w znacznie mniejszym stopniu będzie stawiać na rozwój infrastruktury technicznej, np. transportowej, a w znacznie większym na rozwój innowacyjności, małych i średnich firm, efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii. Samorządy powinny też dostać do dyspozycji większe środki aniżeli teraz.

Paweł Orłowski, wiceminister rozwoju regionalnego

Regiony i samorządy lokalne są bardzo ważnym elementem polityki rozwoju naszego kraju. O ich sprawności w inwestowaniu środków unijnych świadczy fakt, że rozdzielono 77 proc. ich budżetu. Gdy dodamy do tego umowy, które już zatwierdzono, a czekają jedynie na podpisy, to sięgniemy 90 proc. Przekłada się to na kwotę 65 mld zł. Realizacja różnorodnych przedsięwzięć, począwszy od dużych projektów infrastrukturalnych po małe, wspierające mikroprzedsiębiorców, coraz widoczniej przekłada się na wzrost konkurencyjności regionów, ich atrakcyjność i poziom życia mieszkańców. Ponad 10 tys. nowych miejsc pracy tworzonych średniorocznie w regionach czy też przyrost od 0,5 do 1,5 proc. PKB w wyniku realizacji programów jest wymowny. Wszystko wskazuje na to, że korzystny efekt wsparcia unijnego, przy przemyślanym zarządzaniu programami przez władze województw będzie trwale napędzał ich gospodarki i wpływał pozytywnie na jakość życia. Sprawna realizacja programów regionalnych, a w ich ramach inwestycji samorządowych jest doceniana przez nasze ministerstwo. Wszystko wskazuje na to, że w okresie 2014–2020 zwiększy się pula środków zarządzanych i inwestowanych z poziomu regionalnego. Decyzję podejmiemy świadomie, oceniając efekty zainwestowania unijnych i krajowych pieniędzy. Jestem przekonany, że kluczowe dla osiągnięcia najlepszych rezultatów będzie trafne określenie w strategiach wyzwań i potencjałów w każdym z naszych regionów.

Samorządy lokalne to niezmiennie główna grupa odbiorców dotacji unijnych. Obok firm to one najaktywniej zabiegają o pieniądze europejskie, które pozwalają na modernizację Polski gminnej i powiatowej. To także pieniądze na wyrównywanie dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym polskich województw oraz na zbliżenie poziomu ich rozwoju do lepiej rozwiniętych regionów europejskich.

– Zróżnicowanie w rozwoju stało się istotnym problemem współczesnej gospodarki, natomiast wyrównywanie regionalnych dysproporcji rozwoju gospodarczego stanowi główny cel działań podejmowanych w ramach polityki regionalnej. Istotną kwestią w dynamicznym rozwoju gmin jest umiejętność korzystania i gospodarowania środkami finansowymi pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej – podkreśla Jakub Bursa, partner w firmie doradczej SAS Advisors. Dodaje, że aktywna działalność inwestycyjna samorządów wpływa pozytywnie na rozwój szeroko rozumianej przedsiębiorczości.

Pozostało 90% artykułu
Regiony
Dolny Śląsk zaprasza turystów. Szczególnie teraz
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Regiony
Odważne decyzje w trudnych czasach
Materiał partnera
Kraków – stolica kultury i nowoczesna metropolia
Regiony
Gdynia Sailing Days już po raz 25.
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Materiał partnera
Ciechanów idealny na city break