Samorządy muszą budować odporność na wiele wyzwań

Zrównoważony rozwój to nie abstrakcyjna idea. To strategie, które pozwalają odpowiadać na obecne i przyszłe potrzeby mieszkańców – podkreślają zwycięzcy tegorocznego zestawienia.

Publikacja: 01.12.2022 10:47

Samorządy muszą budować odporność na wiele wyzwań

Foto: Adobe Stock

Poznań – I miejsce W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania

W naszej strategii zrównoważonego rozwoju kładziemy szczególnie mocny nacisk na przyrodę i klimat. Dużo inwestujemy w tereny zielone, w rozwiązania poprawiające retencję, jakość powietrza i ogólnie warunki środowiskowe w mieście. Ale także na zrównoważoną mobilność. Co roku przeznaczamy około 1 mld zł, z wykorzystaniem funduszy UE, na poprawę infrastruktury transportowej, by zachęcić mieszkańców do korzystania z innych form przemieszczania się niż samochodem osobowym.

Nie boimy się trudnych politycznie decyzji, bo mamy przekonanie, że to jedyna skuteczna droga do poprawy jakości życia w mieście. To, co cieszy, to fakt, że nasze działania znajdują większe zrozumienie wśród poznaniaków, że udaje nam się zmieniać mentalność ludzi. Dziś już ok. 10 proc. mieszkańców Poznania wybiera rower jako swój podstawowy środek transportu wobec 2 proc. kilka lat temu. Z komunikacji miejskiej korzysta kilkaset tysięcy osób dziennie, dojazd do pracy tramwajem czy autobusem nie jest już żadnym wstydem. I to uważam za nasz największy sukces, bo walka o klimat to też walka o świadomość. Bez zmiany w tym obszarze realizacja wielu projektów w mieście nie byłaby możliwa.

Celem na najbliższe lata jest realizacja idei miasta 15-minutowego. Poznań ma do tego idealne warunki ze względu na układ historycznych dzielnic, w dużym stopniu samowystarczalnych, gdzie większość potrzeb można zaspokoić w najbliższym sąsiedztwie. Naszą ambicją jest, by Poznań był miastem nowoczesnym i przyjaznym i by dążąc do tego celu, wyznaczał standardy w obszarze mobilności miejskiej, klimatu, energetyki i innych obszarów istotnych z punktu widzenia komfortu życia mieszkańców.

Gliwice – III miejsce W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Adam Neumann, prezydent Gliwic

Ostatnie lata to czas ciągłych wyzwań i niespodziewanych kryzysów, z którymi mierzą się nie tylko obywatele, ale również administracja publiczna, w tym administracja samorządowa, na której barkach spoczęła największa chyba część problemów związanych z pandemią i wojną w Ukrainie. Ostatnio z kolei kryzys energetyczny, rekordowa inflacja oraz, co szczególnie istotne w okresie planowania wydatków na przyszłe lata, bardzo dotkliwe dla miejskich budżetów zmiany wprowadzone Polskim Ładem. W Gliwicach od wielu lat przykładaliśmy bardzo dużą wagę do odpowiedzialnego zarządzania miejskim budżetem oraz do realizowania inwestycji, które pozwalały na oszczędności energetyczne. Odpowiedzialność w dziedzinie planowania miejskich finansów była zresztą regularnie dobrze oceniania w rankingu „Rzeczpospolitej”. Ta zapobiegliwość procentuje w obecnych trudnych czasach.

Gliwic nie ominą oczywiście skutki kryzysu finansów publicznych, które w przyszłym roku dotkną praktycznie wszystkie polskie samorządy, ale miasto jest do niego dobrze przygotowane i mimo że w wydatkach na 2023 r. musieliśmy wprowadzić wiele oszczędności, nie planujemy drastycznego obniżania jakości usług publicznych, jakie zapewniamy naszym mieszkańcom. Pamiętamy też o tym, że to właśnie trudne czasy są szansą dla tych, którzy myślą o przyszłości, a nie skupiają się wyłącznie na przetrwaniu. Ukończyliśmy w tym roku prace nad strategią rozwoju miasta na kolejne blisko 20 lat, przy aktywnym udziale mieszkańców. Teraz przyszedł czas na jej realizację.

Mszczonów – III miejsce w kategorii Gminy miejskie i miejsko-wiejskie

Józef Grzegorz Kurek, burmistrz Mszczonowa (woj. mazowieckie)

Gmina Mszczonów swój sukces zawdzięcza wielu czynnikom, których umiejętne wykorzystanie i połączenie przesądziło o nieustannym rozwoju tego terenu. W grupie determinantów rozkwitu wymienić mogę m.in.: potencjał tkwiący w mieszkańcach, naturalne bogactwo – wodę geotermalną, możliwość przekształcania gruntów w tereny inwestycyjne. Naszym priorytetem na kolejne lata będzie umacnianie tych atutów.

Mszczonów słynie również z przywiązania do tradycji oraz nowatorskich rozwiązań. Na terenie gminy funkcjonują unikatowe inwestycje zewnętrzne, np. zakład Corning (światłowody), Suntago (największy, zadaszony park wodny w Europie) czy Deepspot (drugi pod względem głębokości basen dla nurków na świecie). Wyzwaniem na kolejne lata będzie jednoczesne wspieranie rozwoju lokalnego i dalsze przyciąganie inwestycji o nowatorskim charakterze. Mieszkańcy zaś muszą otrzymywać wsparcie w swoich inicjatywach i mieć poczucie, że to jest „ich miejsce na ziemi”. Silne przywiązanie do „małej ojczyzny” od zawsze było bowiem i nadal jest ogromnym czynnikiem rozwoju kapitału ludzkiego gminy.

To, co znamy, będziemy się starali w dalszym ciągu w spójny sposób uzupełniać zewnętrzną myślą. Nowoczesne technologie, wizjonerskie pomysły – od lat w naszej gminie wspieramy tych, którzy nie boją się wyznaczać nowych trendów w dziedzinie techniki, produkcji czy rekreacji. Z pewnością będziemy kontynuować to podejście do rozwoju – opartego na solidnych fundamentach przeszłości wzbogaconych o innowacje przyszłości.

Zabierzów – III miejsce w kategorii Gminy wiejskie

Elżbieta Burtan, wójt gminy Zabierzów (woj. małopolskie)

Zabierzów to wyjątkowa gmina ze względu na piękną przyrodę, walory krajobrazowe, bezpośrednie sąsiedztwo Krakowa oraz doskonałą komunikację z dostępem do autostrady A4, drogi krajowej 79 i linii kolejowej E30. Na terenie gminy znajduje się lotnisko Kraków-Airport. Doceniają to mieszkańcy, których jest już ponad 26 tysięcy, oraz 2,5 tysiąca przedsiębiorców, którzy ulokowali tu swój biznes.

Samorządy w Polsce od kilku lat mierzą się z wieloma wyzwaniami, którym muszą stawić czoła. Pomimo kryzysu nasza gmina notuje systematyczny wzrost dochodów, a co za tym idzie, zwiększa wydatki na inwestycje dla swoich mieszkańców, na które w przyszłym roku planujemy w budżecie przeznaczyć prawie 58 milionów złotych.

Konsekwentnie realizujemy politykę zrównoważonego rozwoju, ale przed nami kolejne wyzwania: budowa obwodnicy Zabierzowa, kolejnych miejsc Park&Ride w Rudawie i Rząsce, nowych węzłów przesiadkowych, optymalizacja układu komunikacyjnego i transportu publicznego, budowa II etapu Velo Rudawa i kolejnych odcinków systemu ścieżek rowerowych, utworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów, wdrożenie programu zagospodarowania wód opadowych i małej retencji, dalsze dofinansowania dla mieszkańców do instalacji OZE, budowa kolejnego Centrum Rekreacyjno-Sportowego z halą i pływalnią. Mamy też w planach budowę sportowej hali łukowej oraz nowej siedziby Centrum Kultury z nowoczesną biblioteką w Zabierzowie, samorządowego żłobka, skate parku oraz tężni solankowej.

Halinów – II miejsce w kategorii Gminy miejskie i miejsko-wiejskie

Adam Ciszkowski, burmistrz Halinowa (woj. mazowieckie)

Bardzo mnie cieszy tak wysokie miejsce w Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej”. Wyróżnienie jest docenieniem pracy, którą nasz samorząd wykonuje nieprzerwanie od 2010 roku. To już trzecia kadencja, w której mamy okazję realizować kolejne ważne inwestycje poprawiające komfort życia mieszkańców. Oczywiście nie byłoby ich, gdyby nie pozyskane środki zewnętrzne, zarówno te unijne, jak i rządowe. W poprzednich dwóch kadencjach wydaliśmy na inwestycje prawie 120 mln zł, w tym blisko 70 mln zł stanowiły środki zewnętrzne. W obecnej kadencji nie zwalniamy tempa, a środki do tej pory pozyskane to ponad 60 mln zł.

Pieniądze przekładają się na konkretne inwestycje, takie jak choćby w oświatę czy sport. Na przykład w tym roku rozpoczęliśmy budowę przedszkola w Hipolitowie o wartości ponad 10 mln zł, z czego 8 mln zł to środki pozyskane. Powstaje drugi żłobek dla dzieci, kolejne boisko wielofunkcyjne czy dom kultury w odrestaurowanym dworku. Od dwóch lat działa rozbudowana oczyszczalnia ścieków z rozszerzoną siecią kanalizacyjną, która powstała za blisko 50 mln zł. Dla mieszkańców ważne są przede wszystkim drogi i chodniki. Tych przybywa nam rok do roku kilkanaście kilometrów, a dodatkowo wykonaliśmy ścieżki rowerowe, które służą zarówno rekreacji, jak i skomunikowały najdalej położne części gminy z centrum.

Wszystko to, o czym mówię, przekłada się na to, że gmina z jeszcze niedawno wiejskiej, staje się rozwijającym się podwarszawskim miasteczkiem. To nas cieszy i dbamy o taki wizerunek. Chcemy, aby nadal w naszej gminie powstawały nowe domy i zakładali rodziny młodzi ludzie, szukający spokojnej okolicy z dobrymi warunkami do życia.

Wielka Wieś – I miejsce w kategorii Gminy wiejskie

Krzysztof Wołos, wójt gminy Wielka Wieś (woj. małopolskie)

Zajęcie pierwszego miejsca w Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej 2022, najbardziej prestiżowym rankingu samorządów w Polsce, to dla nas ogromne wyróżnienie.

Gmina Wielka Wieś od lat udowadnia, że przemyślane inwestowanie w zrównoważony rozwój, wsłuchiwanie się w potrzeby mieszkańców i solidarne zaangażowanie w codzienną pracę przynoszą wymierne efekty. Jestem pewien, że dostrzegają to każdego dnia nasi mieszkańcy, zarówno ci, którzy mieszkają tu od urodzenia, jak i ci, którzy tak licznie osiedlili się w ostatnich latach.

Magnesem, który przyciąga do gminy Wielka Wieś, jest z jednej strony jej doskonałe położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Krakowa, pięknego Ojcowskiego Parku Narodowego oraz Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, z drugiej zaś niezła infrastruktura komunalna, dobre skomunikowanie z Krakowem, wysoki poziom nauczania w szkołach i przedszkolach. Wszystko to sprawia, iż rzeczywiście jesteśmy atrakcyjnym miejscem do życia. Pomimo obiektywnie trudnych czasów staramy się wciąż odpowiadać na oczekiwania mieszkańców i nie spowalniamy koniecznych inwestycji. Kończymy budowę nowego skrzydła szkoły, pierwszego pełnowymiarowego boiska ze sztuczną nawierzchnią oraz dużej łukowej hali sportowej z przeznaczeniem na zajęcia dla dzieci i młodzieży. Właśnie kanalizujemy ostatnie w gminie sołectwo oraz doprowadzamy internet światłowodowy do ostatniej miejscowości. Wszystko po to, by „podkrakowska gmina przyjazna mieszkańcom”, jaką chce być Wielka Wieś, była taką naprawdę.

Starachowice – I miejsce w kategorii Gminy miejskie i miejsko-wiejskie

Marek Materek, prezydent Starachowic (woj. świętokrzyskie)

Pierwsze miejsce w Rankingu Samorządów 2022 jest dla nas potwierdzeniem, że kilka lat temu obraliśmy odpowiedni kierunek, rozpoczynając prace nad zrównoważonym rozwojem miasta.

Rozumiemy przez to szereg działań i inwestycji w wielu obszarach, które poprawiają poziom jakości życia w mieście.

Modernizujemy infrastrukturę miejską, inwestujemy w usługi publiczne. Jako jeden z pierwszych polskich samorządów utworzyliśmy Centrum Usług Społecznych. Założyliśmy Spółdzielnię Socjalną Starachowiczanka, która do pracy na rzecz miasta angażuje osoby wykluczone społecznie. Postawiliśmy na społeczne budownictwo – 60 mieszkań wynajętych, kolejne bloki są w trakcie budowy.

Wprowadziliśmy bezpłatną komunikację miejską dla mieszkańców Starachowic. Był to strzał w dziesiątkę, ponieważ liczba pasażerów wzrosła o ponad 70 proc. Dodatkowo wymieniliśmy 100 proc. taboru na ekologiczne autobusy, oprawy oświetlenia ulicznego wymieniliśmy na energooszczędne lampy LED.

Rozpoczęliśmy budowę Eko Spalarni, czyli Instalacji Odzysku Energii. Dążymy do samowystarczalności energetycznej miasta. IOE będzie produkowała energię cieplną i elektryczną w kogeneracji. Dzięki temu mieszkańcy Starachowic będą mogli płacić niższe rachunki za ciepło w stosunku do innych miast. Już teraz dzięki modernizacji obydwu ciepłowni mamy jedne z najniższych stawek za ciepło w Polsce.

Projekty, które już zrealizowaliśmy, przynoszą satysfakcję, ale też motywują nas do kolejnych działań. Nie ustajemy w tym, by budować miasto przyjazne mieszkańcom.

Zielonki – II miejsce w kategorii Gminy wiejskie

Bogusław Król, wójt gminy Zielonki (woj. małopolskie)

Gmina Zielonki to Zielone Przedmieście Krakowa – miejsce przyjazne do życia, w którym ludzie chcą mieszkać, pracować i wypoczywać. Piękne widoki, ciekawe krajobrazy, bardzo dobra infrastruktura techniczna i społeczna sprawiają, że dynamicznie rozwija się tutaj budownictwo mieszkaniowe. Od wielu lat notujemy bardzo wysokie saldo migracji. Bardzo dobrze rozwija się mikro- i mała przedsiębiorczość, głównie w sektorach usług dla społeczności.

Staramy się dbać o rozwój wszystkich obszarów, które są ważne dla mieszkańców. W ostatnich trzech latach oddaliśmy do użytku trzy duże inwestycje oświatowe nakładem blisko 70 mln zł. Wybudowaliśmy ponad 11 tys. mkw obiektów z trzema basenami szkolnymi dla 1000 dzieci. Nasi uczniowie od lat uzyskują bardzo wysokie wyniki na egzaminach ósmoklasistów. Podejmujemy wiele działań w zakresie środowiska. Wymieniliśmy ponad 800 kopciuchów, mamy blisko 250 km sieci kanalizacji sanitarnej i osiągamy 98 proc. skanalizowania gminy. Wybudowaliśmy ponad 250 instalacji OZE. Finansujemy edukację ekologiczną realizowaną przez stowarzyszenia i grupy mieszkańców. Przez dwa lata realizowaliśmy program mikroretencji „Jestem eko, łapię deszcz”. Mamy dobrą i ekologiczną komunikację publiczną w powiązaniu z Krakowem.

W każdej miejscowości mamy tereny do wypoczynku i rekreacji na świeżym powietrzu, podczas takich imprez, jak Rajd Rowerowy, Półmaraton Marchewkowy, dożynki gminne czy pikniki sołeckie, mieszkańcy mają okazję nie tylko do zabawy, ale też integracji i nawiązywania sąsiedzkich relacji.

Kraków – II miejsce W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa

Trudności związane z pandemią, a obecnie kryzys energetyczny, pokazały, że jeśli chcemy budować miasta odporne na wyzwania gospodarcze, klimatyczne czy zdrowotne, to musimy myśleć o ich przyszłości w kategoriach zrównoważonego rozwoju.

Kraków stawia więc na te inwestycje i działania, które tworzą warunki do harmonijnego rozwoju gospodarki, społeczeństwa i środowiska, a tym samym podnoszą jakość życia mieszkańców.

Dotyczy to wszystkich dziedzin funkcjonowania miasta: infrastruktury komunikacyjnej, ładu przestrzennego, wspierania przedsiębiorczości, troski o jakość powietrza i dostępność terenów zielonych, oferty edukacyjnej, kulturalnej i rekreacyjno-sportowej, a także opieki nad najmłodszymi i seniorami. Inwestujemy więc we wszystkie te obszary, m.in. w nowe linie tramwajowe, przygotowujemy się do realizacji premetra, wdrażamy strefę czystego transportu, rozbudowujemy bazę sportową i infrastrukturę społeczną itp.

Wyzwaniem pozostaje jakość powietrza w obrębie metropolii, bo sam Kraków podjął już radykalne, pionierskie działania, wprowadzając zakaz palenia węglem i drewnem, poprzedzony wymianą tradycyjnych palenisk.

Ambitnym wyzwaniem na kolejne lata jest też rewitalizacja problemowych obszarów miasta o powierzchni niemal 600 hektarów, tak by tchnąć w nie nowe życie i wyzwolić ich potencjał.

Zmieniające się warunki globalne, tj. wojna, zmiany klimatyczne i migracje, stawiają przed nami też nowe zadania: pomoc przedsiębiorcom w trudnych czasach oraz wypracowanie narzędzi wspierania i wykorzystywania potencjału biznesowego imigrantów.

Poznań – I miejsce W KATEGORII MIAST NA PRAWACH POWIATU

Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania

Pozostało 99% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Ranking Samorządów
Marta Majewska: Mieszkańcy zachowali się, jak trzeba
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Ranking Samorządów
Wojciech Bakun: Przemyśl jest miastem spotkań ukraińskich rodzin
Ranking Samorządów
Kolejny rok wyzwań dla samorządów
Ranking Samorządów
Zrównoważony rozwój to nie moda, to konieczność
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Ranking Samorządów
Ranking Samorządów: Sukces to efekt ciężkiej pracy, dobrych planów i… pieniędzy