Rewolucyjne zmiany w planowaniu przestrzennym

kompleksowa nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma wejść w życie jeszcze w tym roku – przekonuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii. A w ubiegłym tygodniu rozpoczęły się formalne konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe tego projektu.

– Na reformę planowania przestrzennego z prawdziwego zdarzenia czekamy już od kilkunastu lat – podkreśla Piotr Uściński, wiceminister rozwoju i technologii. – Naszym celem jest zwiększenie elastyczności i integralności systemu, uproszczenie procedur oraz poprawa ładu przestrzennego kraju – zaznacza.

Wszyscy zyskają?

Resort przekonuje, że nowy system przyniesie korzyści wszystkim interesariuszom: gminy będą mogły lepiej zaplanować przestrzeń, mieszkańcy będą mieć lepszy dostęp do usług publicznych, zyskają także inwestorzy.

Samorządowcy podkreślają, że głębokie zmiany są koniecznie, a większość propozycji przedstawionych przez resort zmierza w dobrym kierunku. Ale można wytknąć też i wady, zwłaszcza jeśli chodzi o krótkie terminy przestrzennej rewolucji, jak i pewnych szczegółowych rozwiązań.

Najważniejsze zmiany dotyczą uchylenia dokumentu planistycznego o nazwie „studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy”. Ma on być zastąpiony planem ogólnym gminy w randze aktu prawa miejscowego.

Inwestycje pod kontrolą

Ustalenia zawarte w planie ogólnym będą wiążące zarówno dla planów miejscowych, jak i dla decyzji o warunkach zabudowy. Tym samym, jak przekonuje resort rozwoju, ograniczone zostanie zjawisko niekontrolowanego rozlewanie się zabudowy i powstawania np. inwestycji mieszkaniowych „w szczerym polu”. Dziś jest to możliwe w efekcie nadużywania przez inwestorów możliwości budowania na podstawie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, tzw. wuzetek.

Wedle nowych propozycji „wuzetki” nie znikną całkowicie, ale wydawanie tych decyzji będzie też musiało być powiązane z położeniem na obszarze uzupełnienia zabudowy w planie ogólnym gminy oraz wymogiem zgodności z planem ogólnym w zakresie funkcji zabudowy oraz parametrów i wskaźników urbanistycznych. Dalej, wydane już decyzje o warunkach zabudowy będą ważne przez pięć lat od wejścia w życie ustawy, a nowe decyzje mają być ważne przez pięć lat od ich wydania.

– Proponowane zmiany w dużym stopniu wyeliminują obecnie nieprawidłowości, dadzą szansę na powstrzymanie narastającego chaosu i na zagospodarowywanie przestrzeni w sposób zgodny z polityką określoną w strategiach rozwoju gmin i dokumentach obejmujących całe gminy, czyli w planach ogólnych – komentuje Anna Rembowicz-Dziekciowska, dyrektorka Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Bydgoszczy.

Jakość zabudowy

Dyrektor pozytywnie odbiera propozycję wprowadzenie wymogu zgodności decyzji o warunkach zabudowy z planem ogólnym oraz określenie terminu obowiązywania tych decyzji. Wyeliminuje to z obiegu prawnego bezterminowe decyzje wydawane od 2003 r., które ciągle obowiązują nawet w sytuacjach, gdy przez kilkanaście lat od ich wydania całkowicie zmieniły się wszystkie uwarunkowania.

Z kolei Wydział Architektury i Urbanistyki w Krakowie wytyka, że dopuszczalność wydania decyzji, tylko gdy teren jest położony na obszarze uzupełnienia zabudowy wyznaczonym w planie ogólnym, jest zbyt restrykcyjne. To może się stać hamulcem inwestycji. – A także stanowić podstawę do roszczeń odszkodowawczych wobec gminy, związanych ze spadkiem wartości – zaznacza ratusz.

Kierunkowo korzystne jest też wprowadzenie wymogu określenia w planie ogólnym gminnych standardów urbanistycznych oraz umożliwienie gminom wprowadzenia standardów dostępności do infrastruktury społecznej, czyli obiektów takich jak podstawówki, przedszkola, żłobki czy tereny zieleni publicznej.