Obrona cywilna, płace i segregacja śmieci po nowemu

Bez względu na to, jak zmienia się prawo dotyczące samorządów lokalnych, i tak najpoważniejszym problemem jest to, czy wystarczy pieniędzy na realizację zobowiązań.

Publikacja: 24.01.2025 11:39

Podnoszenie minimalnego wynagrodzenia wpływa m.in. na wysokość ofert firm w różnych przetargach, np.

Podnoszenie minimalnego wynagrodzenia wpływa m.in. na wysokość ofert firm w różnych przetargach, np. na wywóz śmieci

Foto: Adobe Stock

– Nie boimy się nowych zadań, tylko braku pieniędzy, by je wykonać – Stanisław Jastrzębski, wójt gminy Długosiodło, szef Związku Gmin Wiejskich RP, przypomina powiedzenie, które powtarzają samorządowcy. Przyznaje, że pomimo zmiany zasad finansowania dochodów obawa samorządów o zasobność dochodów własnych wciąż jest spora.

– Najpoważniejszym problemem jest finansowanie oświaty, ale od tego roku nowe powinności na wójtów i burmistrzów nałożyła ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej – tłumaczy Jastrzębski. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami do zadań samorządów należy: zapewnienie bezpieczeństwa, wykrywanie i rozpoznawanie zagrożeń, zapewnienie warunków do ochrony ludności. Mają przygotować odpowiednie plany. A w przypadku zagrożenia ostrzegać i alarmować ludność. Z projektu rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji wynika szczegółowy zakres i sposób organizowania obrony cywilnej przez samorządy w formie ćwiczeń i gier decyzyjnych dotyczących ochrony ludności i obrony cywilnej.

Z zapisów ustawy wynika, że samorządy mają dostać na realizację tych zadań dotację celową z budżetu.

Wysokie podwyżki opłat dla mieszkańców

Stanisław Jastrzębski zwraca uwagę na to, że zmiany mają przełożenie na, wydawałoby się, odległe i niezwiązane ze sobą obowiązki. Minimalne wynagrodzenie wynosi 4666 zł, ale jego zmiana ma bezpośrednie znaczenie dla wysokości płac w różnych instytucjach zarządzanych przez samorządy (np. w bibliotekach czy płacach części pracowników urzędów), ale też na wysokość ofert firm w różnych przetargach, np. na wywóz śmieci.

Czytaj więcej

Beton nie jest potrzebny. W dużych miastach przybywa zieleni

– W zeszłym roku w domach, przy których są kompostowniki, stawka wynosiła 17 zł, w tym roku może być to 27 zł – przyznaje samorządowiec. Dodał, że rada gminy nie zgodziła się na tak wysoką podwyżkę opłat dla mieszkańców. Samorząd będzie musiał więc część ceny za wywóz śmieci zapłacić z dochodów własnych.

Na ustawę o ochronie ludności zwraca również uwagę Bernadeta Skóbel, kierownik działu monitoringu prawnego i ekspertyz Biura Związku Powiatów Polskich. Przypomina przy tym, iż zwykle przepisy rzadko wchodzą w życie na początku roku – zazwyczaj zaczynają obowiązywać w różnych terminach. Także ona przyznaje, że ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej wciąż budzi wiele pytań. – Obecnie trwają prace nad rozporządzeniami wykonawczymi, a także oczekujemy na projekt Programu Ochrony Ludności, który ma określić podstawy finansowania zadań w tym obszarze – dodaje ekspertka.

– Jeśli chodzi o potencjalne trudności dla samorządów, to problematyczny może być brak od II kwartału przepisów osłonowych w zakresie cen energii. Kolejnym wyzwaniem będzie wdrażanie przepisów o e-doręczeniach, które samorządy mają obowiązek stosować od 1 stycznia 2025 r. Już teraz wiadomo, że mogą się pojawić problemy organizacyjne w tym zakresie, zwłaszcza że planowana jest duża nowelizacja tych przepisów.

Samorządy lokalne narażone są na rosnącą liczbą ataków hakerskich

Jej zdaniem istotną zmianą, która może dotyczyć samorządów lokalnych, jest skierowany do Sejmu projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Wprowadza on istotne zmiany w funkcjonowaniu powiatowych urzędów pracy, umożliwiając w szerszym zakresie wspieranie osób poszukujących pracy, a nie tylko zarejestrowanych bezrobotnych. Co więcej, rolnicy będą mieli możliwość rejestrowania się w urzędach pracy.

Czytaj więcej

Samorządy na celowniku hakerów

Z kolei wśród zmian, które jeszcze nie weszły w życie, ale będą w najbliższym czasie procedowane przez Sejm, warto wspomnieć o dużej nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz o projekcie ustawy dotyczącej zarządzania danymi – samorządy lokalne borykają się z rosnącą liczbą ataków hakerskich.

Z końcem grudnia zaczęła obowiązywać nowela ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Zmienia zasady ustanawiania stref czystego transportu oraz wprowadza harmonogram udziału aut elektrycznych we flotach pojazdów samorządowych. Samorządy, w których mieszka od 50 tys. mieszkańców, mają do końca miesiąca powiadomić resort klimatu, ile mają aut elektrycznych w urzędach i komunikacji miejskiej.

Zmieniają się również zasady segregacji tekstyliów, nie powinno się ich wrzucać do zmieszanych odpadów, tylko gminy mają je przyjmować w punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Prawo w regionach
Apel o spójne prawo energetyczno-finansowe dla samorządów
Materiał Promocyjny
Jaką Vitarą na różne tereny? Przewodnik po możliwościach Suzuki
Prawo w regionach
Lokalne władze nie narzekają na brak kłopotów
Prawo w regionach
Zmiany na mapie Polski: 1 stycznia pojawią się nowe miasta
Prawo w regionach
Mieszkańcy coraz częściej podróżują między gminami. Granice blokują samorządy
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Prawo w regionach
Będzie nowy podatek dla turystów? Chcą tego samorządy
Materiał Promocyjny
Psychologia natychmiastowej gratyfikacji w erze cyfrowej