Przystąpieniem do projektu było zainteresowanych 377 ośrodków miejskich z całej Europy. Z Polski zakwalifikowano: Kraków, Łódź, Rzeszów, Warszawę i Wrocław. Uczestnictwo w misji to dla miast szansa na fachowe doradztwo w zakresie działań proekologicznych i dodatkowe pieniądze z unijnych funduszy.
Wyznaczać standardy
O co chodzi w tym unijnym projekcie? Najogólniej mówiąc o wsparcie i promocję 100 wybranych przez Komisję Europejską europejskich miast w systemowych przemianach i dążeniu do neutralności klimatycznej. Wybrane miasta mają wyznaczać kierunki zmian i stać się wzorem dla innych. Będą więc przekształcać się w ośrodki eksperymentów i innowacji i realizować nowe projekty służące poprawie klimatu. Jak podkreśliła Adina Vălean, unijny komisarz do spraw transportu – miasta te staną się naturalnymi „laboratoriami” i będą testować rozwiązania wielu współczesnych „miejskich” problemów np. dotyczących mobilności.
Czytaj więcej
Łąkomaty w Warszawie. Każdy może wziąć nasiona i wysiać własną łąkę kwietną – na balkonie czy działce. Podobne akcje organizują też inne samorządy, ale też zapraszają mieszkańców do wspólnego sadzenia drzew czy innych roślin.
– Kraków od dawna realizuje działania wpływające na osiągnięcie neutralności klimatycznej. Testuje rozwiązania dotyczące mobilności, wyznacza nowe standardy. Do takich działań na pewno zalicza się wymiana ponad 45 tys. palenisk i poprawiająca się w związku z tym jakość powietrza w mieście. Od 1 września 2019 w Krakowie obowiązuje zakaz spalania paliw stałych – podkreśla Dariusz Nowak, rzecznik krakowskiego magistratu.
Działania miast
W zeszłym roku w stolicy Małopolski odbył się Krakowski Panel Klimatyczny. Uczestnicy: przedstawiciele miasta, eksperci, ale i mieszkańcy pracowali, by odpowiedzieć na pytanie: „Jak władze miasta i mieszkańcy mogą ograniczyć zużycie energii i zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej?”. Ostatecznie powstały 32 rekomendacje, które zostały przekazane prezydentowi miasta i mają charakter wiążący i zobowiązujący władze miasta do działań.
Warszawa zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 40 proc. do 2030 r. Miasto realizuje wiele proekologicznych inicjatyw np. inwestuje w ekologiczny transport, korzysta z odnawialnych źródeł energii.
Czytaj więcej
Do komunikacji publicznej, mocno poturbowanej pandemią, zaczynają wracać pasażerowie.
- W ramach misji Komisji Europejskiej stworzymy m.in. ekologiczny i proobywatelski system ciepłowniczy oparty na Odnawialnych Źródłach Energii (OZE). Wypracowane rozwiązania będą mogły służyć za wzór do zastosowania w innych miastach Polski i UE - poinformował w komunikacie prasowym Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy.
Warszawa ogłosiła również Program Rozwoju Fotowoltaiki Miejskiej. - Do końca 2030 r. wszystkie miejskie budynki (na których będzie taka możliwość) będą miały zamontowane panele fotowoltaiczne. Obecnie panele działają już na ponad 140 obiektach – podsumowuje Aleksandra Grzelak z wydziału prasowego urzędu miasta Warszawa.
Wrocław z kolei od lat realizuje pomysł przekształcenia miasta w strefę wolną od węgla, w której mieszkańcy mają zapewniony dostęp do czystej, zrównoważonej i niedrogiej energii. - Bardzo się cieszę, że jesteśmy w gronie tych 100 miast, które w tej misji będą uczestniczyły – zapewniał Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia.
- My skupiamy się na planach i działaniach mających na celu ograniczenie wszelkich emisji, ale i przystosowania do zmian klimatycznych. Nie będziemy się ograniczać jedynie do zadań publicznych, ale zamierzamy wykreować cały miejski ekosystem wsparcia i zrozumienia dla osiągnięcia neutralności klimatycznej – wyjaśnia Maciej Chłodnicki z kancelarii prezydenta Rzeszowa.
Dodaje, że cząstkowe działania dotyczące czystej mobilności i ekologicznego planowania przestrzeni miejskiej miasto już prowadziło, ale teraz będzie jednak wymagane usystematyzowanie ich z perspektywy całego miasta.
Co dalej
Ogłoszenie przez Komisję Europejską 100 wybranych do misji miast nastąpiło pod koniec kwietnia. Teraz 100 miast zostanie zaproszonych do opracowania umów Climate City, zawierających ogólny plan osiągnięcia neutralności klimatycznej w najważniejszych sektorach takich jak energia, budownictwo, gospodarka odpadami czy transport. Umowy powstaną przy pomocy platformy misji, zarządzanej przez projekt NetZeroCities. Platforma misji zapewni wybranym miastom wszelką pomoc techniczną, regulacyjną i finansową.
Ważne jest to, że misja miast będzie angażować w działania dla klimatu nie tylko władze regionalne i krajowe ale także inwestorów, przedsiębiorców, ośrodki badawcze a przede wszystkim mieszkańców. Na działania prowadzące do neutralności klimatycznej miasta uczestniczące w projekcie otrzymają łącznie przez najbliższe dwa lata 360 mln euro finansowania z programu „Horyzont Europa”. KE zakłada jednak, że kwota ta może w przyszłości zostać zwiększona.
