Zmiany te spowodowały uszczuplenie dochodów podatkowych budżetu państwa. Tym samym mniej pieniędzy trafi też do kas samorządów, które mają przeszło 50-procentowy udział w podatku od dochodów osobistych.
Sam rząd oszacował ten uszczerbek na niemal 145 mld zł w ciągu najbliższych dziesięciu lat, choć potem ten szacunek nieco obniżył.
Teraz, gdy Polski Ład już działa, okazuje się, że są w nim kolejne pułapki dla dochodów samorządów. Ot, choćby zachęta do przechodzenia firm na ryczałtowe rozliczenie podatku. Przekonywał do tego premier Mateusz Morawiecki, kusząc niskimi stawkami ryczałtu ewidencjonowanego. Problem w tym, że samorządy nie mają udziałów we wpływach z tego podatku, jeśli więc wybierze go duża część firm, to ich kasy to odczują.
Rząd wprawdzie przewidział rekompensaty dla samorządów, ale w znacznej części dotyczą one nie wydatków bieżących, które uszczuplił Polski Ład, lecz inwestycyjnych. Z tych pierwszych samorządowcy finansują bieżące potrzeby swoich miejscowości i ich mieszkańców.
Drugi nabór wniosków o dofinansowanie inwestycji
Do 15 lutego potrwa nabór wniosków do drugiej edycji Programu Inwestycji Strategicznych. Ten związany z Polskim Ładem program ma na celu dofinansowanie projektów inwestycyjnych realizowanych przez gminy, powiaty i miasta lub ich związki w całej Polsce. Jednostki samorządu terytorialnego mogą ubiegać się o bezzwrotne dofinansowanie realizowanych inwestycji. W drugim pilotażowym naborze wniosków wysokość dofinansowania zależy od obszaru inwestycji: ? 95 proc. wartości inwestycji (minimum 5 proc. udziału własnego) dla inwestycji realizowanych w obszarach: budowa lub modernizacja infrastruktury drogowej, wodno-kanalizacyjnej (w tym oczyszczalni), źródeł ciepła sieciowego zeroemisyjnego, indywidualnych źródeł ciepła zeroemisyjnego, infrastruktury gospodarki odpadami (w tym spalarnie, przetwarzanie biologiczne, segregacja); odnawialne źródła energii; ? 90 proc. wartości inwestycji (minimum 10 proc. udziału własnego) dla inwestycji realizowanych w obszarach: tabor z napędem zeroemisyjnym; budowa lub modernizacja źródeł ciepła sieciowego niskoemisyjnego, sieci ciepłowniczej, infrastruktury elektroenergetycznej, w tym oświetleniowej; cyfryzacja usług publicznych i komunalnych; poprawa efektywności energetycznej budynków i instalacji publicznych; innowacyjne rozwiązania w elektroenergetyce; rewitalizacja obszarów miejskich; budowa lub modernizacja infrastruktury kulturalnej, turystycznej, sportowej; ? 85 proc. wartości inwestycji (minimum 15 proc. udziału własnego) dla inwestycji realizowanych w obszarach: budowa lub modernizacja infrastruktury technicznej drogowej oraz tramwajowej, w tym zajezdni, budowa lub modernizacja infrastruktury kolejowej i transportu wodnego, tabor transportu kolejowego, tramwajowego, tabor z napędem niskoemisyjnym, budowa lub modernizacja kanalizacji deszczowej, gospodarka wodna, w tym melioracja, retencja, osuszanie, budowa lub modernizacja indywidualnych źródeł ciepła niskoemisyjnego, budowa i modernizacja infrastruktury społecznej oraz edukacyjnej, rewitalizacja obszarów i budynków zdegradowanych oraz poprzemysłowych; ? 80 proc. wartości inwestycji (minimum 20 proc. udziału własnego) dla inwestycji realizowanych w obszarach: tabor zbiorowego transportu drogowego oraz wodnego, budowa lub modernizacja infrastruktury telekomunikacyjnej, budowa i organizacja inkubatorów przedsiębiorczości, parków naukowo-technologicznych, rozbiórka obiektów i urządzeń budowlanych. Każda z jednostek samorządu terytorialnego może zgłosić maksymalnie trzy wnioski o dofinansowanie: jeden wniosek, którego wartość dofinansowania nie może przekroczyć 65 mln zł, jeden wniosek o wartości nieprzekraczajcej 30 mln zł i jeden do 5 mln zł. Ten ostatni jest obligatoryjny.