Jeszcze do niedawna staliśmy nad przepaścią, a teraz zrobiliśmy duży krok wstecz ku normalności, aby były przejrzyste finanse samorządowe – tak Tadeusz Truskolaski, prezydent Białegostoku, skomentował ostateczny, rządowy projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Z samorządowych analiz wynika, że deficyt operacyjny zaplanowano w niespełna 900 miastach i gminach, a deficyt operacyjny netto (po odliczeniu bieżących spłat zobowiązań) jest przewidywany w 1562 gminach, w tym 49 miastach na prawach powiatu, 185 gminach miejskich i 477 miejsko-wiejskich. Dlatego tak ważne są zmiany zapewniające większe dochody lokalne.
Zmiany, które przeważyły
Rząd w zeszłym tygodniu przyjął projekt ustawy i wysłał do parlamentu. Jak sam stwierdził, rozwiązania w nim zawarte mają zapewnić stabilny system finansowania jednostek samorządu terytorialnego (JST), bowiem: „samorządy odpowiadają za świadczenie większości podstawowych usług publicznych dla mieszkańców”. Podstawowa zmiana to sposób obliczania dochodów z tytułu PIT i CIT. Podstawą nie będą podatki, a dochody mieszkańców i firm. Po reformie samorządy mają otrzymać o niespełna 25 mld zł więcej w przyszłym roku, niż gdyby jej nie było. Ma to być też o ponad 35 mld zł więcej, niż zaplanowano pieniędzy na ten rok. Jednak – na co zwrócił także uwagę prezydent Białegostoku – ważne dla kondycji, szczególnie finansowej, samorządów jest to, że w IV kwartale otrzymają dodatkowe 10 mld zł, by wesprzeć ich tegoroczne budżety. Gdy to się stanie, różnica pomiędzy dochodami w tym roku i w przyszłym nie będzie już tak wysoka.
Nie wiadomo jeszcze, w jaki sposób pieniądze te zostaną podzielone. – Mamy nadzieję, że ich podział pomiędzy różne typy samorządów będzie uwzględniał poziom ubytków dochodów wynikający ze zmian podatkowych. Najprawdopodobniej będziemy o tym rozmawiali z rządem pod koniec miesiąca – przypuszcza Marek Wójcik, ekspert Związku Miast Polskich.
Czytaj więcej
Wyższe o niemal 25 mld zł w przyszłym roku dochody samorządów i ponad 340 mld zł w ciągu najbliższej dekady przewiduje ustawa reformująca finanse samorządów. We wtorek przyjął ją rząd.
