Wybór mieszkańców musi być szanowany

Samorządy są silne siłą mieszkańców, od nich wiele zależy – to jeden z wniosków uczestników konferencji „Samorząd 6.0. Rozwój społeczny – Usługi gospodarcze – Nowoczesne finanse”.

Publikacja: 12.06.2023 11:09

Artur Kozioł burmistrz miasta i gminy Wieliczka

Artur Kozioł burmistrz miasta i gminy Wieliczka

Foto: TOMASZ ADAMEK

Organizowana przez miasto i gminę Wieliczka, Europejski Instytut Zrównoważonego Rozwoju, krakowski Uniwersytet Ekonomiczny i Uniwersytet Jagielloński konferencja w Wieliczce to już drugie tego typu duże, międzynarodowe wydarzenie. Jest kontynuacją spotkania z października ub. roku – międzynarodowej konferencji z cyklu Ekonomia-Finanse-Zarządzanie, podczas której powstał pomysł zorganizowania kolejnej dyskusji, wielkiego forum debaty dotyczącej różnych obszarów samorządu lokalnego.

Ubiegłoroczna konferencja skupiała się głównie na finansach i gospodarce. Podczas dwudniowego spotkania, które odbyło się w ubiegłym tygodniu, nacisk został położony na kolejną ważną dla samorządów tematykę – przede wszystkim temat współpracy z uczelniami i to, jak ważna jest dla lokalnych wspólnot samorządowych nauka.

– Nieprzypadkowo współorganizatorami naszego wydarzenia są Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Ekonomiczny, a uczestnikami – przedstawiciele ośrodków uniwersyteckich z Polski, Rumunii, Ukrainy, Niemiec czy Francji. Chodziło nam o to, by wspólnie znaleźć odpowiedzi na pytania, jak mogą wspierać się i współistnieć z korzyścią dla siebie nawzajem samorządy i uczelnie – podkreślał podczas uroczystego otwarcia konferencji Artur Kozioł, burmistrz Wieliczki. W konferencji wzięło udział ponad 200 uczestników z całego świata. Licznie przybyli samorządowcy z Małopolski, m.in. Roman Ciepiela, prezydent Tarnowa, Bogusław Król, wójt gminy Zielonki, Małgorzata Duży, burmistrz Świątnik Górnych, Tomasz Suś, burmistrz Dobczyc. Byli też prezydenci polskich miast, m.in. Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia, Jacek Karnowski, prezydent Sopotu, Piotr Krzystek, prezydent Szczecina, oraz liderzy i eksperci z wielu dziedzin nauki uniwersytetów krajowych i zagranicznych.

Samorząd 6.0

Przez dwa dni uczestnicy konferencji debatowali o trendach, praktykach, wyzwaniach rozwojowych i… ograniczeniach, przed którymi stoją współczesne samorządy.

Usługi gospodarcze, nowoczesne finanse, rozwój społeczny były tematami sesji plenarnych i stolikowych. Wszystkie te wydarzenia posłużyły do opracowania wniosków, jak rozwijać doskonalszy model samorządu przyszłości. Takiego samorządu, który potrafiłby poradzić sobie z wyzwaniami, z jakimi będą musieli zmierzyć się jego mieszkańcy w kolejnych latach.

– Do modelu takiego właśnie samorządu doskonale nawiązuje tytuł konferencji: „Samorząd 6.0”. Tłumaczymy ten tytuł dwojako. Z jednej strony samorząd 6.0 to samorząd przyszłości, samorząd, który będzie doskonale funkcjonował w prerspektywie kolejnych 60 lat. I tu staramy się patrzeć w przyszłość, przewidywać, co zrobić, jakie działania podejmować, by był to samorząd na miarę 2060 roku – tłumaczy Artur Kozioł, burmistrz Wieliczki.

Drugie wyjaśnienie nazwy konferencji „Samorząd 6.0” to – zdaniem burmistrza Kozioła – po prostu samorząd na ocenę 6 – najwyższą notę, jaką można wystawić, czyli samorząd również doskonały. – Taki, jaki staramy się przez swoje różne działania wypracować. Taki, który doskonale będzie służył mieszkańcom – podkreśla Kozioł.

Na linii nauka – samorząd

Różnym aspektom współpracy samorządu i nauki został poświęcony pierwszy dzień konferencji. O tym, że współpraca ta jest oczywista i konieczna, mówił m.in. Roman Ciepiela, prezydent Tarnowa, podczas sesji plenarnej „Nauka – samorząd”. – Jest w samorządzie takie przekonanie. Chcesz wygrać wybory – wybuduj drogę, chcesz przejść do historii swojej miejscowości – wybuduj szkołę – zaznaczał Ciepiela, odwołując się do faktu utworzenia w Tarnowie Akademii Tarnowskiej.

Prezydent Ciepiela przypomniał, że 25 lat temu niezmiernie trudno było mu przekonać samorząd, by przeznaczył bardzo duże środki finansowe na budowę uczelni. – Ale udało się, a kilka dni temu rektor akademii poinformowała, że następnym celem jest przekształcenie akademii w uniwersytet. Trzeba mieć więc ambicje i dalekosiężne cele – dodał.

O oczywistości współistnienia samorządów ze światem nauki mówił także prezydent Szczecina Piotr Krzystek. Podkreślał, że trudno mówić o rozwoju jakiegokolwiek ośrodka metropolitalnego bez dobrej współpracy z uczelniami, bo każdy projekt biznesowy, każdy projekt społeczny „ociera się” o uczelnię.

Szczecin jest średnim pod względem wielkości ośrodkiem akademickim. Współpraca szczecińskiego samorządu z uczelniami układa się bardzo dobrze. Miasto nie ma także problemu z odpływem absolwentów uczelni. Nie dlatego nawet, że 30 proc. studiujących to mieszkańcy Szczecina, a kolejne 30 proc. – mieszkańcy regionu, ale dlatego, że w stolicy Zachodniopomorskiego jeszcze w trakcie nauki studenci rozpoczynają współpracę ze szczecińskimi firmami. Odbywają tam praktyki, poznają potrzeby i specyfikę miejsca, w którym będą w przyszłości funkcjonować.

Miasto ma również konkretne oferty dla absolwentów uczelni. – Mamy taki Program Akademicki Szczecin, dotyczący współpracy na wielu płaszczyznach. Jest coś takiego jak „Mieszkanie dla absolwenta”. Krótko mówiąc, oferujemy w ramach TBS mieszkania dla tych, którzy chcą zostać w Szczecinie i robimy to we współpracy z firmami – wyjaśnia prezydent Krzystek.

Zdaniem prezydenta Szczecina miasto odpowiada za tworzenie dobrej przestrzeni do życia i stara się z tego jak najlepiej wywiązywać, bo młodzi ludzie dziś patrzą już nie tylko na wynagrodzenia, na pracę, ale też na to, jak będą spędzać wolny czas. Miasto przygotowuje więc dla nich również propozycje, jak spędzić wolny czas.

Bez centralizacji

Ewa Bogacz-Wojtanowska, dziekan Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, podkreślała, że współpraca pomiędzy samorządem a uczelniami (nauką) będzie dobrze funkcjonować, ale należy pytać mieszkańców, czego chcą. – W jakiej wspólnocie chcą żyć, w jakim środowisku funkcjonować. Jakie powinno być ich miasto, jaka przestrzeń, w której żyją. Im więcej różnych platform komunikacyjnych, tym łatwiej nam uruchomić proces komunikacji – mówiła.

Znakomity przykład współpracy miasta z uczelniami to Nowy Sącz, który jest też silnym ośrodkiem akademickim. – Nowy Sącz jest mniejszy, więc łatwiej się porozumieć. Żyjemy koło siebie, więc – siłą rzeczy – się spotykamy – zaznaczył Dariusz Woźniak, rektor Wyższej Szkoły Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu. W ocenie rektora Woźniaka współpraca z uczelniami jest podejmowana na różnych polach, a projekty i prace dyplomowe studentów są częścią projektów prowadzonych przez samorząd. – Nasza szkoła jest blisko związana z samorządem biznesowym. To są rzeczy łatwe, niewymagające nakładów finansowych, a jedynie nakładu czasu i chęci – zauważył rektor Woźniak.

Dodał też, że konferencja zorganizowana przez burmistrza Wieliczki jest doskonałym początkiem realizacji wspólnych projektów samorządu i biznesu.

Na bliskie związki samorządu i nauki wskazywał także Stanisław Mazur, rektor krakowskiego Uniwersytetu Ekonomicznego. Wyjaśnił, że zarówno samorząd, jak i uczelnie to wytwory i fundamenty cywilizacji. Ta relacja historycznie jest oczywista.

Przypomniał też, że samorządy mają możliwość wpływania na przestrzeń, rozwój, regulacje i coś, co jest szalenie ważne, ale często w dyskusjach umyka – dbanie o wspólnotę. Według rektora Mazura samorząd nie jest tylko i wyłącznie narzędziem załatwiania spraw i usług publicznych. To wszystko jest ważne, ale samorząd jest głównie po to, aby budować wspólnoty. Stanisław Mazur uważa, że zasoby samorządów i uniwersytetów będą służyły dobru publicznemu – jednak musi zostać spełnionych kilka warunków.

Najważniejszym z tych warunków jest wolność. – Obserwujemy od pewnego czasu proces centralizacji. Coraz częściej jest tak, że pieniądze płyną z Warszawy, a rola samorządów ograniczana jest jedynie do roli dystrybutora tych pieniędzy. To tak, jakby władze centralne usiłowały zawrócić samorząd, zatrzymać. Dotyka to zarówno duże samorządy – mam na myśli miasta – jak i mniejsze. Chociaż te drugie mniej dotkliwie odczuwają skutki. Konsekwencją takiego działania jest spadek dochodów samorządów i jeżeli ta tendencja się utrzyma – samorząd terytorialny zostanie poważnie osłabiony – podsumowywał Stanisław Mazur.

Zdanie rektora UEK podziela w pełni Artur Kozioł, burmistrz Wieliczki. W podsumowaniu debaty, której uczestnicy wypunktowali, czego potrzebuje mocny samorząd, podkreślił, że samorząd staje się coraz mniej samodzielny. – Może nie wystarczy być burmistrzem Wieliczki, prezydentem Szczecina czy Tarnowa, żeby być słyszalnym. Głośno mówimy: usług społecznych nie da się zatrzymać, usług społecznych nie da się wyłączyć – tu potrzeba pewnych fundamentów kompetencyjnych i finansowych. W tym kontekście, konferencje, które odbyły się w kilku miejscach w Polsce wzmacniają wspólny głos samorządów. Potrzebujemy siły, aby te konstytucyjne i zasadnicze dla samorządów kwestie, nie zostały nam – wspólnotom mieszkańców – zabrane. Chcemy, aby wybór mieszkańców był szanowany, a nie ograniczany, bo samorząd to właśnie nasi mieszkańcy – podkreślał burmistrz Kozioł.

Organizowana przez miasto i gminę Wieliczka, Europejski Instytut Zrównoważonego Rozwoju, krakowski Uniwersytet Ekonomiczny i Uniwersytet Jagielloński konferencja w Wieliczce to już drugie tego typu duże, międzynarodowe wydarzenie. Jest kontynuacją spotkania z października ub. roku – międzynarodowej konferencji z cyklu Ekonomia-Finanse-Zarządzanie, podczas której powstał pomysł zorganizowania kolejnej dyskusji, wielkiego forum debaty dotyczącej różnych obszarów samorządu lokalnego.

Ubiegłoroczna konferencja skupiała się głównie na finansach i gospodarce. Podczas dwudniowego spotkania, które odbyło się w ubiegłym tygodniu, nacisk został położony na kolejną ważną dla samorządów tematykę – przede wszystkim temat współpracy z uczelniami i to, jak ważna jest dla lokalnych wspólnot samorządowych nauka.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Debata publiczna
Nie wydawać funduszy z KPO za wszelką cenę
Debata publiczna
Samorządy realizują połowę podstawowych praw człowieka
Debata publiczna
Debata "Rzeczpospolitej": Rozmontowane budżety samorządów
Debata publiczna
Wybory 2023: Samorządowa posucha w programach głównych partii
Debata publiczna
Kampania na ostatniej prostej. Jakich zmian w prawie oczekują samorządowcy?