Debata "Rzeczpospolitej": Rozmontowane budżety samorządów

Samorządy są głównym beneficjentem wsparcia z funduszy Unii Europejskiej. Z jakimi wyzwaniami będą musiały sobie radzić w nadchodzących latach?

Zły stan finansów spowodowany brakiem współpracy z władzą centralną to dziś główny problem polskich władz lokalnych.

Choć do parlamentu wybiera się duża grupa samorządowców, to problemom lokalnym główne partie dają mało miejsca.

Stawką zbliżających się wyborów jest nie tylko to, kto będzie sprawował władzę w Polsce przez kolejne cztery lata, ale też to, jak będą wyglądały relacje władzy z samorządem – a nawet kształt samorządu jako takiego.

Samorządy są silne siłą mieszkańców, od nich wiele zależy – to jeden z wniosków uczestników konferencji „Samorząd 6.0. Rozwój społeczny – Usługi gospodarcze – Nowoczesne finanse”.

Premierzy, ministrowie, europosłowie, samorządowcy z całej Europy spotkali się w Monachium, żeby wspólnie podyskutować o problemach zajmujących Europę: przyszłości rolnictwa, motoryzacji, innowacji, zielonej transformacji i roli regionów.

- Europa musi sama wziąć swoją obronność w swoje ręce i zrobić to tak, żeby to jeszcze był impuls rozwojowy dla naszych gospodarek - powiedziała w rozmowie z Michałem Kolanką minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Odniosła się też do przesunięcia części środków z KPO na fundusz bezpieczeństwa. - Nie ma na co czekać jeśli chodzi o budowanie naszej obronności - podkreśliła.

Finansowanie oświaty położyło się cieniem na reformie finansów samorządowych. Zmiana sposobu obliczania dochodów JST była potrzebna, ale jest początkiem, a nie końcem naprawy lokalnych budżetów.

Duże miasta szykują się do kolejnego rozwojowego skoku w 2025 r. Pod warunkiem dostępności funduszy unijnych.

O ponad 2,3 mld zł wzrosło zadłużenie mieszkańców i firm wobec samorządów przez ponad dwa lata, w tym roku wzrosło już o 146 mln zł. Samorządy wciąż mają kłopoty z egzekucją zaległości, wynikające z przepisów.

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest formą realizacji inwestycji publicznych opartej na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

Do wykazu prac rządu trafił projekt precyzujący, jakie umowy zawierane przez samorządy czy administrację będą publikowane w jednolitym systemie informatycznym. Eksperci alarmują, że w praktyce upubliczniona będzie co trzecia.

Do restrukturyzacji zobowiązań szpitali nie jest konieczne stworzenie nowych przepisów. Odpowiedzią na narastające problemy finansowe może być prawo restrukturyzacyjne.

Zgodnie z nową ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego dochody gminy będą liczone m.in. od dochodów mieszkańców. To oznacza, że im większa liczba mieszkańców i ich zarobki, tym większe dochody gminy – mówi prof. dr hab. Eugeniusz Sobczak z Politechniki Warszawskiej.