Od węgla do dronów. Fenomen Nowych Gliwic

To centrum nowoczesnego przemysłu, skupiające kilkadziesiąt firm z branży nowych technologii, a jednocześnie funkcjonalna miejska przestrzeń, która przyciąga mieszkańców wydarzeniami kulturalnymi i sportowymi. W przemianę pokopalnianego terenu w Centrum Edukacji i Biznesu miasto zainwestowało 24 mln euro, wykorzystując środki unijne. Po dziesięciu latach trzeba stwierdzić, że to bardzo udana inwestycja.

Od Gleiwitzer Grube…

Historia obecnie pięknie odrestaurowanych, przyciągających uwagę budynków przy ul. Bojkowskiej w Gliwicach, sięga połowy XIX wieku. Wówczas nadreński przedsiębiorca William Suermondt rozpoczął odwierty w poszukiwaniu węgla kamiennego w rejonie Gliwic. Początek kopalni „Gliwice” datuje się na 1901 r., gdy połączono 16 pól górniczych w jedno. Później wybudowano infrastrukturę techniczną i rozpoczęto fedrowanie. Do 1945 roku zakład nosił nazwę Gleiwitzer Grube, później KWK Gliwice.

Pierwszy poziom wydobywczy, na głębokości 185 metrów, założono w 1911 r. W 1930 r. roczne wydobycie przekroczyło 500 tys. ton węgla, a podczas II wojny światowej osiągnęło niemal 900 tys. ton. Wraz z drążeniem szybów rozpoczęła się również budowa najbardziej charakterystycznych budynków kopalni – monumentalnej cechowni z łaźnią, maszynowni i kotłowni, w których obecnie mieszczą się firmy Nowych Gliwic. Budynki powstały według projektu architektów Emila i Georga Zillmannów, twórców katowickiego Giszowca i Nikiszowca.

Dzięki zaangażowaniu władz miejskich, tereny i obiekty pokopalniane zagospodarowano jako Centrum Edukacji i Biznesu – Nowe Gliwice.

… Do centrum edukacji i biznesu

W 2006 r. miasto rozpoczęło rewitalizację zdegradowanego 15-hektarowego terenu na cele biznesowe i edukacyjne. Po uzyskaniu dofinansowania unijnego, w latach 2006–2008 przekształcono to miejsce w strefę przedsiębiorczości.

Zabytkowe budynki poddano pieczołowitej renowacji. Przygotowano działki inwestycyjne wraz z drogami dojazdowymi i niezbędną infrastrukturą.

Cechownia i maszynownia zachowały swój historyczny, industrialny wygląd, ale dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technologicznym zyskały też nowoczesny charakter. Wnętrzom nadano nowe funkcje. Pieczołowicie oczyszczono elewacje, wymieniono pokrycie dachów, pojawiła się nowa aluminiowa i drewniana stolarka ściśle odtwarzająca pierwotne podziały przeszkleń. Przy realizacji starano się zachować oryginalne posadzki, balustrady i klinkierowe okładziny ścian. Pomiędzy cechownią a maszynownią ustawiono wagon z pamiątkową, ostatnią wydobytą toną węgla.

Obecnie w budynku cechowni ma siedzibę m.in. Śląska Sieć Metropolitalna. W przepięknej auli drewnianej i kilku mniejszych salach wykładowych organizowane są kongresy, konferencje i targi. Przez kilka lat działała tutaj również Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości.

W maszynowni znajdują się aktualnie pomieszczenia firm projektowo-badawczych oraz Oddział Odlewnictwa Artystycznego gliwickiego muzeum. Wyremontowano także willę dyrektora, a na fundamentach dawnej dyrekcji kopalni stanął nowy budynek, połączony z cechownią stalowo-szklanym łącznikiem.

Zrewitalizowano również teren okalający odrestaurowane budynki. Pojawiły się rozległe zieleńce, drogi dojazdowe, parkingi, boiska sportowe, dekoracyjne oświetlenie. Na początek do dyspozycji oddano 4 hektary działek inwestycyjnych wyposażonych w nowoczesną infrastrukturę.

Nowe Gliwice to jedna z największych Rewitalizacji pokopalnianych terenów w Polsce.

Terenem i obiektami gospodaruje ich właściciel – Górnośląska Agencja Przedsiębiorczości i Rozwoju sp. z o.o. z większościowym udziałem Miasta Gliwice.

Koszt rewitalizacji 15-hektarowego terenu wyniósł 24 mln euro. 9,5 mln euro pozyskano z funduszy europejskich, pozostałe środki pochodziły z budżetu Miasta Gliwice.

Nowe Gliwice – Dobry Adres

Przeznaczenie Nowych Gliwic dla biznesu z sektora nowoczesnych technologii było strzałem w dziesiątkę. Jeszcze przed oficjalnym otwarciem cała powierzchnia biurowa, dostępna wówczas na wynajem, została zarezerwowana. Inwestorów przyciągały m.in. walory architektoniczne budynków i wysoki standard wykończenia. Chętnych nie brakowało, bo lokalizacja kompleksu jest wyjątkowo atrakcyjna – niedaleko skrzyżowania autostrad A1 i A4. Atutem jest również bliskość Politechniki Śląskiej, a więc – dostęp do lokalnego rynku pracy, wykwalifikowanych kadr i potencjalnych partnerów biznesowych. Na działalność inwestycyjną przekazano do tej pory 25 ha.

Na terenie Nowych Gliwic działa 45 nowoczesnych, zaawansowanych technologicznie firm z branży elektrotechnicznej, energetycznej, telekomunikacyjnej, informatycznej i lotniczej.

Działa tam m.in. Flytronic – twórca bezzałogowych systemów latających, w tym pierwszego używanego przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej aparatu bezzałogowego WB Electronics FlyEye.

– Dla nas to idealna lokalizacja – bliskość lotniska ułatwia nam przeprowadzanie testów i lotów. Wspaniale odrestaurowane zabytkowe budynki, sąsiadująca nowoczesna architektura i zielona przestrzeń wokół wpływają pozytywnie na naszą pracę i kreatywność. Bliskość autostrad A4 oraz A1 ułatwia dojazd, a Politechniki Śląskiej – prowadzenie wspólnych projektów oraz współpracę ze studentami z High Flyers. Nowe Gliwice są rozpoznawalnym i bardzo ważnym ośrodkiem technologicznym na Śląsku. To dobre miejsce na siedzibę firmy. Cenimy sobie też dobrą współpracę z władzami miasta oraz GAPR SA – mówią Jarosław Zając, prezes zarządu oraz Wojciech Szumiński, wiceprezes Flytronic SA, laureaci wielu nagród, m.in. Gliwickiego Lwa przyznawanego przez Prezydenta Miasta Gliwice.

Nowe Gliwice wybrała również firma Kamsoft zajmująca się systemami informatycznymi dla medycyny i farmacji oraz Future Processing, firma specjalizująca się w tworzeniu oprogramowania komputerowego na potrzeby międzynarodowego handlu, przemysłu i usług.

– Wybraliśmy Nowe Gliwice ze względu na bliskość uczelni, łatwość dojazdu i możliwość inwestycji we własny park technologiczny. To tylko kilka argumentów, które przemawiały za tym wyborem. Po 10 latach nasze marzenia o budowie własnego kompleksu się spełniły, a my możemy cieszyć się sąsiedztwem wielu ważnych dla Gliwic firm. W ciągu dekady FP stała się firmą ponad 900-osobową, a Nowe Gliwice stały się zapleczem prężnie działających firm, które są obecne w całej Europie – mówi Jarosław Kacprzak, rzecznik prasowy Future Processing.

Od dekady z powodzeniem w Nowych Gliwicach działa też firma FIS-SST tworząca oprogramowanie dla wymagających odbiorców z Niemiec.

– Byliśmy jednymi z pierwszych stawiających swoją siedzibę na tym terenie. Od tego czasu otoczenie bardzo się zmieniło. Nasi pracownicy cenią sobie dogodne położenie, przestrzeń, miejsca parkingowe i jednocześnie bliskość do centrum Gliwic. Obok przyjaznej atmosfery są to aspekty o decydującym znaczeniu dla komfortu pracy w naszej firmie – mówi Janusz Hryszkiewicz, prezes zarządu FIS–SST Sp. z o.o.

Siedzibę firmy FIS–SST zaprojektowali architekci z gliwickiego biura Zalewski Architekture Group. Projekt został Obiektem Roku w 17. edycji konkursu Architektura Roku Województwa Śląskiego, organizowanego przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. Stowarzyszenie doceniło również siedzibę tworzącej gry komputerowe Infinite Dreams. Fot. Zalewski Architecture Group.