Gdy w 1909 roku w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie zakładany był pierwszy Akademicki Związek Sportowy, Zielona Góra była jeszcze niemieckim Grünbergiem. Dopiero trzy lata później mieszkający w okolicy Polacy mogli się skupić wokół Towarzystwa Młodzieży Polskiej, które weekendowe wycieczki krajoznawcze urozmaicało grą w piłkę nożną i siatkówkę. Po I wojnie światowej zmieniło się niewiele. Dalej we władanej przez Prusy ziemi lubuskiej wszelkie mecze i zawody miały raczej odświętny charakter. Jako anegdota w regionie funkcjonuje wspomnienie o meczach drużyn z Nowego Kramska i sąsiedzkiej Podmokli o „szklany but” wypełniony piwem, które zwycięzcy wypijali potem na oczach publiczności.
Na klub w polskiej już Zielonej Górze trzeba było czekać aż do zakończenia II wojny, a ten pierwszy założyli kolejarze. Dopiero kolejne 20 lat później powstała pierwsza w regionie uczelnia – Wyższa Szkoła Inżynierska im. Jurija Gagarina. Działalność sportowa rozpoczęła się od razu, wraz z utworzeniem Studium Wychowania Fizycznego. AZS został utworzony rok później i tę datę świętowano przez ostatni rok akademicki na Uniwersytecie Zielonogórskim.
Sportowe miasto
W kwietniu 2017 roku na kulminacyjny moment obchodów – jubileuszową galę – zaproszeni zostali twórcy AZS, władze miasta i województwa oraz zarząd główny związku. Imprezy okolicznościowe odbywały się jednak przez cały rok. Bodaj najoryginalniejszą był grudniowy wewnątrzklubowy turniej wiodących sekcji. – Rywalizowały w dyscyplinach, w których na co dzień nie grają. Wygrali futsaliści, drugie miejsce mieli siatkarze, a o dziwo trzecim miejscem podzielili się unihokeiści, piłkarze ręczni i tenisiści stołowi. A myślałem, że piłkarze ręczni będą w ogóle poza konkurencją – opowiada w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Marek Lemański, dyrektor klubu.
Były też okolicznościowe medale i wydawnictwo, noworoczny turniej organizowany przez sekcje pierwszoligowe, ale obyło się bez zadęcia. AZS na Uniwersytecie Zielonogórskim zna bowiem swoje miejsce w miejskiej hierarchii i nie ma planów rywalizowania ze znanymi na całą Polskę markami – żużlowym Falubazem i koszykarskim Stelmetem BC.
