Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia kusi kulturalnymi i turystycznymi atrakcjami

GZM może być atrakcyjnym miejscem do spędzania wolnego czasu, oferując interesujące wydarzenia kulturalne w niezwykle ciekawym otoczeniu.

Publikacja: 29.07.2024 10:40

Festiwal Tauron Nowa Muzyka jest jednym z magnesów przyciągających latem do GZM tłumy gości

Festiwal Tauron Nowa Muzyka jest jednym z magnesów przyciągających latem do GZM tłumy gości

Foto: Radosław Kazmierczak

Tekst powstał we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią

Już na początku sierpnia startuje katowicki OFF Festival – 17. edycja największej w Europie Środkowo-Wschodniej imprezy gromadzącej fanów muzyki alternatywnej. Jak zwykle odbędzie się w Dolinie Trzech Stawów, ale w tym roku koncerty artystów występujących na jednej ze scen zostaną przetłumaczone na polski język migowy.

To kolejne kulturalne wydarzenie po zorganizowanym w czerwcu w Katowicach czterodniowym festiwalu Tauron Nowa Muzyka, które w letnim sezonie przyciągnie do Metropolii dziesiątki tysięcy gości. Natomiast w połowie sierpnia kulturalno-turystycznym magnesem stanie się High Festival Silesia – dwa dni koncertów gwiazd polskiej sceny odbywających się na Stadionie Śląskim w Chorzowie.

Inwestują w rozwój miejskiej Strefy Kultury

To przykłady, które pokazują, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) może być atrakcyjnym miejscem do spędzania wolnego czasu, oferując interesujące wydarzenia kulturalne w niezwykle ciekawym otoczeniu. Katowice mocno inwestują w rozwój kultury. Szczególnym miejscem jest obszar w centrum miasta sąsiadujący z charakterystycznym Spodkiem. Jeszcze w latach 90. ub. wieku funkcjonowała tu kopalnia, tymczasem dziś znajdują się tu trzy potężnych rozmiarów obiekty – wielka sala koncertowa Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia z akustyką na światowym poziomie, Muzeum Śląskie, gromadzące swoje zbiory pod ziemią, oraz Międzynarodowe Centrum Kongresowe z zieloną doliną zamiast dachu, w którym odbywają się liczne kongresy, konferencje i spotkania. Miejsce to nazywane jest Strefą Kultury i stanowi częsty cel spacerów mieszkańców i odwiedzin gości także spoza Metropolii.

Górny Śląsk i Zagłębie już dawno zmieniły swój specyficzny, industrialny charakter. Część zakładów przemysłowych, zwłaszcza tych zatruwających środowisko, została zamknięta, powietrze stało się czystsze, a inwestycje w rozwój rekreacji i turystyki przyciągają do regionu coraz więcej przyjezdnych. Zwłaszcza że miejsc do wypoczynku, także tego aktywnego, nie brakuje.

Śląsk i Zagłębie nie są czarne, tylko zielone

Blisko jedną czwartą powierzchni Metropolii zajmują lasy, parki i zieleńce. Katowice są jednym z najbardziej zielonych polskich miast, gdzie ponad 40 proc. powierzchni zajmują lasy, w tym pozostałości Puszczy Śląskiej z dwoma rezerwatami przyrody: Ochojcem i Lasem Murckowskim. Aktywny wypoczynek ułatwia sieć szlaków pieszych i rowerowych, specjalnie przygotowane wiaty turystyczne, miejsca do biwakowania, tablice edukacyjne. W mieście jest też wiele parków, z których największymi i najpopularniejszymi są Park Kościuszki i Dolina Trzech Stawów.

Z kolei Park Śląski na pograniczu Siemianowic Śląskich, Chorzowa i Katowic, zajmujący obszar ponad pół tysiąca hektarów, jest największym parkiem w Polsce, odwiedzanym rocznie przez 3 mln gości. Oferuje takie atrakcje jak m.in. Planetarium Śląskie, Śląski Ogród Zoologiczny, Wesołe Miasteczko, Górnośląski Park Etnograficzny czy największy w Polsce ogród różany. Park można również zwiedzać z góry: turystów zabiera kursująca na dwóch odcinkach kolejka linowa „Elka”.

Dla amatorów wypoczynku nad wodą atrakcyjnym miejscem jest Jezioro Paprocańskie w Tychach, akwen z pierwszą klasą czystości wód, znajdujący się w granicach miasta. Każdy znajdzie tam coś dla siebie – od plaż, kąpieliska, wypożyczalni sprzętu wodnego, tras rowerowych i pieszych, po zawody wędkarskie i koncerty muzyczne. Natomiast Zagłębie Dąbrowskie ma swoje własne, małe Mazury – zespół czterech zbiorników wodnych w Dąbrowie Górniczej, znanych pod wspólną nazwą Pogorii. Przyciągają plażami, kąpieliskami, pensjonatami, pubami oraz klubami jachtowymi. Akweny upodobali sobie wędkarze i miłośnicy rzadkich gatunków ptaków.

Od pustyni po kopalnię srebra

Odmiennego rodzaju atrakcją turystyczną jest Pustynia Błędowska. Położona na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, na granicy Wyżyny Olkuskiej i Wyżyny Śląskiej, oraz pomiędzy Kluczami od wschodu i Błędowem od zachodu, zwana jest „Polską Saharą”. To największy obszar piasków lotnych w środku kraju. Jeszcze na początku XX wieku można było zaobserwować tam burze piaskowe oraz zjawisko fatamorgany, a na terenie pustyni kręcono zdjęcia do filmów „Faraon” oraz „W pustyni i w puszczy”.

Na terenie Metropolii nie brak także interesujących zabytków. Zwłaszcza tych związanych z industrializacją regionu, która poprzez inwestycje w zakłady przemysłowe i przyciąganie ludności poszukującej pracy powodowała stopniowe przekształcanie się wsi i miejscowości w organizmy miejskie. Blisko 40 obiektów z 16 gmin GZM znalazło się na liście Szlaku Zabytków Techniki. To tematyczny szlak turystyczno-kulturowy, łączący najważniejsze i najciekawsze pod względem walorów turystycznych, historycznych i architektonicznych obiekty związane z dziedzictwem przemysłowym na terenie całego województwa śląskiego.

Do najciekawszych należy Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach, od lipca 2017 wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na głębokości 40 m powstał szlak turystyczny o długości 1740 m i kształcie trójkąta, łączący trzy szyby: „Anioł”, „Żmija” i „Szczęść Boże”. W czasie wędrówki turyści oglądają pochodzące z XVIII i XIX w. przodki górnicze, dawne stanowiska pracy i narzędzia. Warto także zobaczyć Sztolnię Czarnego Pstrąga – unikatową w Polsce, wciąż działającą sztolnię odwadniającą i jeden z najdłuższych w Europie podziemnych przepływów łodziami – należącą do założonej w 1784 roku królewskiej kopalni rudy ołowiowo-srebrowej „Fryderyk”.

Unikatowym w skali Europy obiektem turystycznym, w którym można zjechać w podziemia oryginalną szolą i zobaczyć, jak wyglądała i wygląda praca górników, jest kopalnia „Guido”. Jest tam niemal 5 km tras turystycznych w pokopalnianych korytarzach, a jedną z ciekawostek jest pokonanie części trasy elektryczną kolejką podwieszaną – jedyną tego typu kolejką górniczą na świecie udostępnioną dla turystów.

Turyści ciągną na osiedle dla górników

Warta uwagi jest zabytkowa architektura: w sąsiedztwie obiektów przemysłowych powstawały osiedla i kolonie robotnicze oraz pojedyncze budynki, tzw. familoki, a także mieszczańskie kamienice, tworzące zwartą zabudowę centrów miast Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Szczególnym miejscem jest Nikiszowiec – osiedle robotnicze dla górników kopalni „Giesche” wybudowane w latach 1908–1918. Składają się na nie trzykondygnacyjne ceglane bloki, tworzące czworoboki z wewnętrznymi dziedzińcami, na których mieszkańcy mieli do dyspozycji chlewiki, komórki i piece do wypieku chleba.

Szczególnym miejscem jest Nikiszowiec – osiedle robotnicze dla górników kopalni „Giesche” wybudowane

Szczególnym miejscem jest Nikiszowiec – osiedle robotnicze dla górników kopalni „Giesche” wybudowane w latach 1908–1918

Foto: krzysztof malinowski

Rozwojowi aktywnego wypoczynku i turystyki w regionie, ale także usprawnieniu samego transportu pasażerskiego sprzyja rozbudowa infrastruktury oraz systemu wypożyczalni rowerów. W tym roku w miastach GZM ruszył Metrorower – największy w Polsce i jeden z większych w Europie system rowerów miejskich. Docelowo pojawi się w nim 7000 rowerów i prawie tysiąc stacji, które będą zlokalizowane także w węzłach przesiadkowych systemu transportu metropolitalnego. Sam Metrorower ma w założeniu stać się równoprawnym elementem zrównoważonego transportu miejskiego, obok tramwaju, autobusu i trolejbusu. Dlatego GZM inwestuje w budowę sieci tras, rowerowych velostrad, które oddzielą ruch rowerowy od pieszego i samochodowego.

Największe miasta regionu z ich ofertą kulturalną i turystyczną coraz mocniej wpisują się w trend turystyki weekendowej. GZM, a zwłaszcza Katowice, to coraz bardziej atrakcyjne miejsce dla turystyki biznesowej. Magnesem jest rosnąca baza hotelowa i konferencyjna: uruchomione w marcu 2015 r. Międzynarodowe Centrum Kongresowe, będące największą zadaszoną powierzchnią konferencyjną w Polsce, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu konkurencyjności regionu. Do największych imprez biznesowych należy Europejski Kongres Gospodarczy: pierwszy zorganizowany w 2009 r. zgromadził ponad 3 tysiące uczestników. W tegorocznym było ich już ponad 17 tysięcy.

Tekst powstał we współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią

Już na początku sierpnia startuje katowicki OFF Festival – 17. edycja największej w Europie Środkowo-Wschodniej imprezy gromadzącej fanów muzyki alternatywnej. Jak zwykle odbędzie się w Dolinie Trzech Stawów, ale w tym roku koncerty artystów występujących na jednej ze scen zostaną przetłumaczone na polski język migowy.

Pozostało 95% artykułu
Z regionów
Dolny Śląsk wspiera tereny dotknięte powodzią
Z regionów
Kto otrzyma Złote Lajki za 2024 rok?
Z regionów
Bez uchwały wzywającej do dymisji Jacka Sutryka
Materiał Partnera
…by szkoła po deformie nie runęła w przepaść
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Z regionów
Zielona transformacja samorządów ze wsparciem PKO Banku Polskiego