Samorządy na celowniku hakerów

Na liście rankingowej projektu „Cyberbezpieczny samorząd” znalazło się 1335 podmiotów. W naborze udział wzięło niemal 90 proc. uprawnionych, wnioskując o dofinansowania na łączną kwotę 1,5 mld zł. W sumie aplikowały 2202 gminy (na 2477 uprawnionych), 300 z 314 powiatów oraz 15 województw.

Hakerzy atakują samorządy. Nie tylko w Polsce

Tak duże zainteresowanie projektem to dobra wiadomość, bo aktywność hakerów w sektorze publicznym jest bardzo duża. I rośnie.

– Raporty CERT Polska wskazują na alarmujący wzrost liczby cyberataków na jednostki samorządu terytorialnego. Ich liczba wzrosła z 388 incydentów w 2020 do 757 w 2022 r. – potwierdza Jolanta Malak, dyrektorka Fortinet w Polsce.

Samorządy zazwyczaj nie są zabezpieczone tak dobrze, jak jednostki centralne czy firmy, a posiadają bardzo wartościowe i wrażliwe dane.

– Dla hakerów te zasoby stanowią atrakcyjny cel i mogą być wykorzystywane do różnych celów, włączając w to wymuszenia, kradzieże tożsamości czy ataki na infrastrukturę krytyczną – przestrzega Michał Przygoda, ekspert z Trend Micro. Ataki na instytucje samorządowe mogą powodować znaczne zakłócenia w funkcjonowaniu lokalnej społeczności.

– W sektor publiczny wchodzi mnóstwo jednostek, nie tylko urzędy, ale też szkoły czy szpitale, które mają własne systemy i pewną autonomię w kwestii zabezpieczeń. Wszystkie te jednostki są „blisko ludzi”, dlatego gdy stają się celem cyberataku, skutki mogą być dotkliwe dla każdego z nas – podkreśla Leszek Tasiemski, wiceprezes WithSecure.

Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia w lutym 2023 r. na Śląsku. – Przez blisko dwa tygodnie w aglomeracji katowickiej nie działały czytniki biletów w pojazdach oraz ekrany na przystankach – przypomina Beniamin Szczepankiewicz, analityk laboratorium antywirusowego ESET.

Narastającym wyzwaniem dla samorządów są też wyłudzenia, które często odbywają się poprzez kampanie phishingowe. Szacuje się, że w taki sposób w Polsce okradziono już gminy i miasta na łączną kwotę rzędu kilkunastu milionów złotych.

W praktyce wygląda to tak, że przestępcy – za pośrednictwem e-maili wysyłanych z domen bardzo podobnych np. do bankowych – kontaktują się z osobami pracującymi w urzędach i proponują im korzystne oferty. W ten sposób wyłudzają cenne dane i pieniądze.

Problem nie dotyczy tylko polskich JST. Latem zeszłego roku przestępcy przeprowadzili atak na samorząd lokalny St Helens w Wielkiej Brytanii. W Oakland w Kalifornii zakłócili działanie wielu usług miejskich. A w ostatnich dniach napłynęły informacje o cyberataku na instytucje samorządowe w Hiszpanii.

Dlaczego ataki hakerskie są możliwe?

Z raportu firmy Sophos wynika, że 38 proc. wszystkich przypadków naruszeń bezpieczeństwa we władzach ogólnokrajowych i lokalnych rozpoczęło się od wykorzystania przez hakerów luki w zabezpieczeniach. 30 proc. ataków na samorządy było możliwych dzięki nielegalnemu pozyskaniu przez przestępców danych uwierzytelniających. Z kolei co czwarta ze zbadanych aktywności cyberprzestępców była efektem otwarcia wiadomości phishingowej.

– Dlatego szkolenia i zwiększanie poziomu cyberbezpieczeństwa są tak ważne. Już samo używanie bezpieczniejszych haseł jest małym, ale bardzo ważnym krokiem w kierunku skuteczniejszej ochrony – podkreśla Chester Wisniewski, dyrektor ds. technologii w firmie Sophos.

Czytaj więcej

IT

Bonnie i Clyde XXI wieku. Powstaje film o parze hakerów, którzy ukradli 4 mld dol.

Włamanie do systemów giełdy kryptowalut Bitfinex było głośnym wydarzeniem 2016 roku. O przestępst...

Kolejną sprawą, o której samorządy nie mogą zapominać, jest aktualizacja oprogramowania.

– Niestety, wiele osób ma skłonność do ignorowania alertów o konieczności przeprowadzenia aktualizacji. Szczególną uwagę należy poświęcić wymianie oprogramowania, które niebawem wyjdzie z użytku, ponieważ to ono bardzo często staje się celem cyberprzestępców – radzi Szczepankiewicz.

Samorządy powinny też tworzyć kopie zapasowe najważniejszych danych. Tu z pomocą przychodzą rozwiązania chmurowe. Kolejna kwestia to urządzenia mobilne. O nich często się zapomina, a to właśnie one coraz chętniej są wykorzystywane przez hakerów do włamań.

Na bezpieczeństwie oszczędzać nie warto

Rynek rozwiązań bezpieczeństwa w Polsce w 2023 r. wzrósł o około 15 proc. – wynika z raportu opracowanego przez Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji we współpracy z IDC Polska. Wydatki na cyberbezpieczeństwo napędzają głównie zagrożenia wynikające z napiętej sytuacji geopolitycznej, transformacja cyfrowa, nowe regulacje i stale zwiększające się ryzyko ataków ransomware (polegają na szyfrowaniu danych i żądaniu za nie okupu).