Nagroda została ustanowiona przez redakcję „Rzeczpospolitej” w porozumieniu z Ewą Kuleszą, wdową po zmarłym w 2013 roku prawniku, jednym z najważniejszych twórców reformy samorządowej. Pierwszym laureatem nagrody został prof. Jerzy Regulski.
Celem konkursu jest wskazanie i nagrodzenie osób, które w największym stopniu, już po 1989 r., swoimi działaniami, wkładem intelektualnym i organizatorskim przyczyniły się do budowania Rzeczypospolitej jako państwa na fundamencie zasady pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot poprzez popieranie i tworzenie podstaw do działania autentycznego samorządu terytorialnego. W skład kapituły konkursu wchodzą, oprócz Ewy Kuleszy, także osoby zasłużone dla rozwoju demokracji lokalnej oraz przedstawiciele organizacji samorządowych i redakcji „Rzeczpospolitej”. Prawo do zgłaszania kandydatur w konkursie mają samorządy, organizacje samorządowe, organizacje społeczne oraz członkowie kapituły.