Samorządowy alfabet 2023 r. Inwestycje, wybory i przygotowania do nowej kampanii

Mijający rok upłynął w cieniu wyborów do Sejmu i oczekiwań z nimi związanych. Ale nie tylko. Oto Alfabet Samorządowy 2023 roku.

Publikacja: 31.12.2023 08:09

Lokalne inwestycje i ich wsparcie przez rząd miały być jednym z kół zamachowych kampanii parlamentar

Lokalne inwestycje i ich wsparcie przez rząd miały być jednym z kół zamachowych kampanii parlamentarnej w 2023 rok

Foto: Fotorzepa / Bartosz Jankowski

A jak Aglomeracje. Współpraca samorządów w aglomeracjach — zwłaszcza w transporcie, usługach samorządowych, energetyce - była jednym z najważniejszych tematów samorządowych w tym roku. Samorządowcy doskonale zdają sobie sprawę, że coraz więcej będzie zależało od ich dobrej współpracy. Pytanie, czy dostaną od nowego rządu narzędzia, by nowe wspólne rozwiązania w wielu kluczowych obszarach mogły się zmaterializować. 

B jak Bezpartyjni Samorządowcy. Projekt polityczny Bezpartyjnych Samorządowców w 2023 roku stał się przedmiotem ogólnokrajowej dyskusji politycznej za sprawą rejestracji list Bezpartyjnych we wszystkich okręgach wyborczych. Bezpartyjni w wyborach do Sejmu liczyli na przekroczenie progu 5 proc., tak by stać się „języczkiem u wagi” w Sejmie. Tak się jednak nie stało, ale rejestracja list i poszerzenie struktur na niemal cały kraj daje Bezpartyjnym i tak solidną pozycję startową w wyborach samorządowych w 2024 roku. 

D jak Decentralizacja. Umowa koalicyjna zawarta przez KO, Lewicę, PSL i Polskę 2050 zawiera zapis dotyczący poparcia przez siły nowej Koalicji 15 października decentralizacji państwa oraz m.in. przywrócenia samorządom szerokiej autonomii, jak i polepszenia sytuacji finansowej samorządów. Na to wszystko oczywiście czekają samorządowcy, którzy liczą na daleko idące zmiany jeśli chodzi o ich traktowanie przez nową większość samorządów. Ale np. pomysły, że będzie powołany osobny wicepremier w nowym rządzie zajmujący się tylko sprawami samorządów — a takie pojawiały się w tym roku — nie zmieniły się w rzeczywistość. 

Czytaj więcej

Czego oczekują lokalne władze od nowego rządu? Spytaliśmy znanych samorządowców

E jak Energetyka. W 2023 roku wyzwania dotyczące cen energii i dostępności surowców energetycznych — zwłaszcza węgla — były jednym z najważniejszych tematów dla samorządów. Tak samo jak kwestia transformacji energetycznej. Nowy rząd zapowiada zmiany wobec poprzedniej ekipy, ale kłopoty z ustawą wiatrakową pokazują najlepiej, jak trudny może być to temat. W 2024 transformacja i energetyka pozostaną w centrum, jeśli chodzi o sprawy samorządowe i strategiczne dla Polski. 

F jak Frekwencja. To właśnie nadzwyczajna frekwencja wyborcza przyczyniła się do zmiany władzy. Samorządowcy stojący bardziej po stronie nowej koalicji również mobilizowali wyborców przed jesiennymi wyborami. Teraz mają wobec nowego rządu konkretne — legislacyjne, finansowe, strategiczne — oczekiwania. 

I jak Inwestycje. Lokalne inwestycje i ich wsparcie przez rząd miały być jednym z kół zamachowych kampanii parlamentarnej w 2023 roku. Chociaż PiS nie udało się wygrać, to samorządowcy w tym roku z różnych stron politycznego sporu wielokrotnie chwalili się nowymi i zakończonymi inwestycjami, zwłaszcza transportowymi. I dla nich będą to ważne projekty w kontekście kampanii w 2024 roku. Są też pytania o długoterminową przyszłość systemu wsparcia inwestycji, który powstał w trakcie poprzedniego rządu. I to nie tylko od samorządowców związanych z PiS. 

J jak Jacek Majchrowski. Decyzja prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego o tym, że nie będzie ubiegał się o kolejną kadencję - po 20 latach rządów w stolicy Małopolski — z miejsca sprawiła, że Kraków stał się najciekawszym punktem na samorządowej mapie Polski. Oczywiście wmówi kontekście zbliżającej się kampanii wyborczej. Wszystko wskazuje na to, że walka o fotel prezydenta Krakowa będzie najciekawszą w 2024 roku. W grze są już m.in. kandydat niezależny Łukasz Gibała i szef małopolskiej PO, Aleksander Miszalski. Krakowa w przyszłym roku nikt nie odpuści. 

Czytaj więcej

Kampania przed wyborami samorządowymi. Kraków przetestuje nową koalicję

K jak Krajowy Plan Odbudowy. Samorządowcy w swoich oczekiwaniach wobec nowego rządu zwykle na jednym z pierwszych miejsc wymieniają odblokowanie funduszy z Krajowego Planu Odbudowy. W 2024 będzie to jeden z tematów politycznej dyskusji, bo zgodnie z wstępnymi szacunkami nowego rządu pierwsze fundusze z głównej części KPO mogą się pojawić w Polsce jeszcze przed kwietniowymi wyborami. 

M jak Mikromobilność. Zarówno dla dużych, jak i mniejszych miast rok 2023 stał pod znakiem rozwoju i analiz dotyczących mikromobilności. Przede wszystkim jeśli chodzi o użycie elektrycznych hulajnóg (ich wykorzystania oraz bezpieczeństwa) oraz systemów rowerów miejskich. Wokół tych tematów koncentrowała się dyskusja o mikromobilności w mijającym roku. I będzie trwała nadal sądząc po statystykach ich wykorzystania w tym roku. 

P jak Pakt Samorządowy. W 2023 roku jednym z głównych wątków dyskusji politycznej po stronie dawnej opozycji była kwestia jednej listy w wyborach do Sejmu. Ten pomysł popierali m.in. samorządowcy z Tak! Dla Polski. Ale pod koniec roku pojawiła się idea Paktu Samorządowego, jak go nazwali przedstawiciele Lewicy. Robert Biedroń mówił w grudniu 2023 na antenie programu #RZECZoPOLITYCE o Pakcie Samorządowym — wspólnej liście do sejmików nowej koalicji — jako o inicjatywie Lewicy. Ale czy taka lista rzeczywiście powstanie? To pytanie jest bardzo otwarte. 

R jak Rafał Trzaskowski.  Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski i jednocześnie wiceszef PO w tym roku wspierał jak mógł kampanię wyborczą Koalicji Obywatelskiej. Wioletta Paprocka-Ślusarska z jego bliskiego otoczenia była szefową sztabu Koalicji, a Sławomir Nitras — obecnie minister sportu i turystyki — koordynował prace projektu obywatelskiej kontroli wyborów z ramienia KO. Trzaskowski mimo wielu spekulacji nie został jednak w żadnym momencie kampanii „namaszczony” jako kandydat na premiera, a szefem rządu jest obecnie Donald Tusk. Prezydent Warszawy zdążył już zadeklarować (co było spodziewane) że będzie ubiegał się o reelekcję w Warszawie. Przed nim zadanie powtórzenia wyniku z 2018 roku i odtworzenie tamtych emocji w zupełnie nowych warunkach politycznych. 

S jak Strefa Czystego Transportu. Wprowadzania stref w miastach, do których nie wjadą najbardziej zanieczyszczające powietrze samochody, to z pewnością jeden z najbardziej zapalnych punktów w polityce samorządowej w ubiegłym roku. W Warszawie opozycja — czyli PiS — domagała się nawet referendum w tej sprawie. Konsultacje społeczne w stolicy były mocno krytykowane z różnych stron, a ostatecznie ratusz zapowiedział kilka istotnych zmian w jej wprowadzaniu. Nie zmienia to faktu, że w miastach SCT będzie też ważnym tematem kampanii samorządowej. 

Czytaj więcej

Jest decyzja w sprawie strefy czystego transportu w stolicy. Po awanturze

T jak Tak! Dla Polski. Ruch samorządowy Tak! Dla Polski wprowadził do Sejmu grupę samorządowców, w tym lidera — Jacka Karnowskiego, wcześniej prezydenta Sopotu. Przed samorządowcami w Sejmie poważne wyzwania. Zwłaszcza, gdy skończy się „miesiąc miodowy” nowej ekipy. Tak! Dla Polski było też obecne w większości politycznych dyskusji w tym roku wokół wyborów parlamentarnych i nie tylko. Dlatego można uznać, że rok 2023 kończy się udanie dla projektu, którego członkowie liczyli bardzo mocno na zmianę władzy w Polsce. 

W jak Wrocław. Wrocław poza Warszawą i Krakowem będzie areną bardzo ciekawego starcia samorządowego. W 2023 roku lokalni politycy i samorządowcy zaczęli się do tego starcia przygotowywać. Kandydatem KO może być Michał Jaros, szef regionalnych struktur. To ustawia KO na kursie kolizyjnym z urzędującym prezydentem miasta Jackiem Sutrykiem. Ale do ostatecznych rozstrzygnięć, jeśli chodzi o kandydatów i kandydatki ma dopiero dojść. 

A jak Aglomeracje. Współpraca samorządów w aglomeracjach — zwłaszcza w transporcie, usługach samorządowych, energetyce - była jednym z najważniejszych tematów samorządowych w tym roku. Samorządowcy doskonale zdają sobie sprawę, że coraz więcej będzie zależało od ich dobrej współpracy. Pytanie, czy dostaną od nowego rządu narzędzia, by nowe wspólne rozwiązania w wielu kluczowych obszarach mogły się zmaterializować. 

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Komentarze i opinie
Samorządowy alfabet mijającego roku
Komentarze i opinie
Ruda Śląska: Przedsmak nowej kampanii
Komentarze i opinie
Samorządy jutra – odporność i współrozwój
Komentarze i opinie
Samorząd jako kotwica niezależnych instytucji