Samorządy wydają miliardy z KPO. Na co idą unijne pieniądze?

Chyba nie ma w Polsce samorządu, który w pośredni czy bezpośredni sposób, nie sięgnąłby po pieniądze, jakie oferuje Krajowy Plan Odbudowy – wynika z mapy wykorzystania KPO publikowanej przez resort funduszy.

Jakie programy z KPO dla samorządów

W przypadku programu „Aktywny Maluch”, z którego mogą korzystać i samorządy, i inne podmioty, realizowanymi projektami pokryta jest praktycznie cała Polska. Dotychczas powstało już 8 488 nowych miejsc dla dzieci w żłobkach i punktach opieki. A docelowo ma ich być nawet 47 500.

Podobnie jest ze wsparciem z KPO na nowoczesną edukację, czyli wyposażenie szkół w nowoczesne pracownie. Punkcików na wspomnianej mapie są już tysiące. Rząd podaje, że finalnie powstanie 16 tys. nowoczesnych pracowni w szkołach w całej Polsce, a 100 tys. sal lekcyjnych zostanie wyposażone w zestawy do nauki zdalnej.

Czytaj więcej

Warto zobaczyć

Unijne pieniądze pomagają błyszczeć turystycznym atrakcjom

Energylandia, Kopalnia Soli w Wieliczce, czy „nieśmiertelne” Tatry z Zakopanem należą do najpopul...

Jeśli chodzi o pozostałe inicjatywy KPO, liczba wspartych projektów nie jest już może tak duża, ale i tak widać dużą aktywność samorządów w tym zakresie. Choć nie ma szczegółowych danych na ten temat, wedle danych z mapy i tych, które udostępniło nam Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, w kilku kluczowych programach miasta i gminy zawarły w przybliżeniu co najmniej 6,6 tys. umów o wartości ok. 7,7 mld zł.

Na co największe kwoty

Te kluczowe programy to: inwestycje na rzecz zielonej transformacji miast, zero- i niskoemisyjny transport zbiorowy (autobusy i tramwaje), energooszczędne budownictwo mieszkaniowe, termomodernizacja szkół, zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa na terenach wiejskich, wdrożenie reform zagospodarowania przestrzennego, itp.

Wkrótce ruszyć ma też wsparcie KPO z nowego Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności, o budżecie 5,58 mld euro. Samorządy będą mogły z niego finansować takie przedsięwzięcia, jak budowa i modernizacja schronów dla ludności, budowa i modernizacja systemów komunikacji kryzysowej, ochrona infrastruktury kryzysowej (np. ujęcia wody), czy wzmocnienie systemów cyberbezpieczeństwa.

Wśród obecnie dostępnych funduszy z KPO największym powodzeniem, pod względem liczby podpisanych umów, cieszy się program poprawy efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych – to ponad 5 tys. umów. Trzeba jednak pamiętać, że tu beneficjentami są nie tylko samorządy, ale także wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe czy osoby prywatne.

Miliardy na zieloną transformację

Z kolei zielona transformacja miast to 765 umów na prawie 3,9 mld zł (jak wynika z mapy). W ramach tego programu lokalne władze realizują bardzo różne projekty. Przykładowo miasto Słupca buduje rozproszone instalacje fotowoltaiczne, Wrocław stawia na rozbudowę dróg rowerowych oraz ciągów pieszych, a Warszawa – na nowe zagospodarowanie centralnego w stolicy placu Defilad.

Czytaj więcej

Fundusze Unijne

Do miast wjadą nowe tramwaje. Dzięki dofinansowaniu z KPO

Warte setki milionów euro unijne dotacje dofinansują inwestycje samorządów w usprawnienie miejski...

Po wsparcie na zakup ekologicznych autobusów (elektrycznych, hybrydowych, czy wodorowych) zgłosiło się już 507 podmiotów, w tym przedsiębiorstw komunikacji miejskiej. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podaje, że umowy te opiewają na zakup ponad 900 zeroemisyjnych pojazdów i budowę blisko 600 punktów ładowania, a łącznie inwestycje te mają kosztować 2,7 mld zł. Z kolei łączna kwota wsparcia z KPO na zakup nowego taboru tramwajowego wyniosła ponad 590 mln zł, dzięki czemu zakupionych zostanie 88 nowych tramwajów. Na to wsparcie załapały się dotychczas Bydgoszcz, Wrocław, Poznań, czy Kraków.

Jak fundusze unijne wspierają lokalne inwestycje 

– Samorządy, również my, bardzo chętnie sięgamy po środki z Krajowego Planu Odbudowy. Wynika to przede wszystkim z dużego zapotrzebowania na finansowanie inwestycji infrastrukturalnych, ekologicznych oraz społecznych, których realizacja często przekracza możliwości lokalnych budżetów – komentuje Krzysztof Wawron, zastępca dyrektora biura koordynacji projektów i rewitalizacji w Poznaniu.

– Patrząc na przykład Wrocławia – samorządy chętnie sięgają po środki z KPO. W naszym mieście duży nacisk jest na projekty edukacyjne i transportowe – wskazuje też Mikołaj Czerwiński z wydziału komunikacji Wrocławia. Dodaje, że KPO, jak każde źródło zewnętrznego finansowania zadań, jest ważny dla miast i gmin. Uwalnia środki, które mogą zostać przeznaczone na realizację nowych inwestycji, czasami takich, które bez środków z UE nie zostałyby w ogóle rozpoczęte.

W samym Wrocławiu w ramach KPO realizowanych jest 6 projektów, na łączną kwotę 330 mln zł. Z czego największe to zakup nowego taboru tramwajowego (dotacje z KPO sięgnęły tu 203 mln zł) i nowych ekologicznych autobusów (78 mln zł).

36 mld zł do wzięcia dla miast i gmin

Władze Łodzi wyliczają, że bardzo szeroko korzystają z KPO – od programu „Aktywny Maluch”, przez zwiększenie efektywności energetycznej miejskich placówek, po zakup 36 autobusów elektrycznych.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zapewnia, że dotychczas podpisane umowy z samorządami to jeszcze nie koniec ich przygody z KPO. Cały czas trwają nabory wniosków, uruchomiony ma być nowy fundusz obronny, a z uwzględnieniem inwestycji, w których samorządy pośrednio korzystają ze wsparcia, trafić ma do nich łącznie nawet 36 mld zł. Biorąc pod uwagę aktualny poziom kontraktacji do wykorzystania jest zaś jeszcze ok. 21,9 mld zł.

Czytaj więcej

Fundusze Unijne

Rusza wielki program pożyczek z KPO na transformację cyfrową samorządów

Niemal 2,8 mld zł jest w puli nowego programu pożyczkowego. Po wsparcie na inwestycje w nowe tech...