Reklama
Rozwiń
Reklama

Katowice przymierzają się do stworzenia strefy czystego transportu

SCT nie jest celem samym w sobie, ani decyzją „z dnia na dzień”, to narzędzie, które ma służyć ochronie zdrowia mieszkańców, poprawie bezpieczeństwa i jakości życia w mieście – podkreśla Patryk Białas, przewodniczący Komisji Klimatu i Środowiska Rady Miasta Katowice.

Publikacja: 28.12.2025 19:22

W Katowicach powstanie strefa czystego transportu, choć nie wiadomo jeszcze w jakim kształcie

W Katowicach powstanie strefa czystego transportu, choć nie wiadomo jeszcze w jakim kształcie

Foto: adobestock

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Dlaczego wprowadzenie strefy czystego transportu w Katowicach jest istotne z perspektywy Krajowego Planu Odbudowy?
  • Jakie wyzwania i kontrowersje związane są z wprowadzeniem stref czystego transportu zarówno w Katowicach, jak i w innych miastach?
  • Jaka jest rola konsultacji społecznych w procesie wprowadzenia strefy czystego transportu w Katowicach?
  • Jakie są aktualne poziomy zanieczyszczenia powietrza w Katowicach i jakie były historyczne przyczyny zanieczyszczeń?

Wszystko wskazuje na to, że po licznych perypetiach w Katowicach powstanie strefa czystego transportu, choć nie wiadomo jeszcze w jakim kształcie.  Na ostatniej sesji Rady Miasta przyjęto uchwałę rozpoczynającą proces jej tworzenia, która otwiera etap konsultacji społecznych i analiz. Miasto zaprasza do dialogu i zapewnia, że wprowadzone regulacje będą oparte o głos mieszkańców. Prezydent Katowic Marcin Krupa zapewnił, że wprowadzenie strefy odbędzie się w sposób „racjonalny”, tak aby „jak najmniej wpływać na normalne funkcjonowanie miasta”.

Strefy czystego transportu to „zamach na wolność”?

Jak zapewnia Patryk Białas, przewodniczący Komisji Klimatu i Środowiska Rady Miasta Katowice, miasto chce wypracować skuteczne rozwiązania, które przyniosą korzyść wszystkim uczestnikom ruchu drogowego.

– Miasto to także piesi, osoby korzystające z transportu publicznego, rodziny mieszkające przy ruchliwych ulicach. Strefa Czystego Transportu ma pomóc przywrócić równowagę między różnymi użytkownikami przestrzeni miejskiej – mówi radny. Podkreśla też, że bardzo istotne w dyskusji na temat SCT jest skupienie się na faktach, zamiast powielania nieprawdziwych, za to emocjonujących informacji dotyczących rzekomego ryzyka paraliżu komunikacyjnego czy abstrakcyjnych zakazów.

Czytaj więcej

Kraków gotowy na strefę czystego transportu. Co zmieni dla mieszkańców i turystów?
Reklama
Reklama

To wydaje się szczególnie istotne w kontekście skali dezinformujących wpisów w mediach społecznościowych, przedstawiających wprowadzanie stref czystego transportu jako „zamachu na wolność” czy dyskryminacji osób mniej zamożnych. Warto przypomnieć, że od 1 lipca 2024 roku strefa czystego transportu funkcjonuje w Warszawie, a pierwszy mandat za naruszenie zakazu na jej terenie został wystawiony w połowie listopada 2025 roku. Przez ponad rok Straż Miejska ograniczała się wyłącznie do edukowania oraz pouczania kierowców.

– Przed nami rozmowa oparta na danych, badaniach i doświadczeniach innych miast, ale przede wszystkim na lokalnych realiach Katowic. Chcemy wypracować rozwiązania, które będą wprowadzane stopniowo, z odpowiednimi okresami przejściowymi i wyjątkami – mówi Białas.

Mieszkańcy Katowic będą mogli wkrótce zgłaszać swoje uwagi, potrzeby i propozycje w ramach konsultacji społecznych. Po ich zakończeniu oraz po przeprowadzeniu szczegółowych analiz, Rada Miasta pochyli się nad konkretnymi rozwiązaniami.

Wprowadzenie SCT kluczowe z punktu widzenia wypłaty środków z KPO

Wymóg wprowadzenia strefy czystego transportu w Katowicach wynika z nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz odnotowania przekroczonych dopuszczalnych poziomów stężeń dwutlenku azotu w mieście. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2021 roku, rekomendowane średnioroczne poziomy stężenia dwutlenku azotu nie powinny przekraczać 10 µg/m3, podczas gdy pomiary prowadzone przez GIOŚ w latach 2018-2020 w Katowicach wykazały 40 µg/m3. Ponieważ jednak stacja monitorująca jakość powietrza w Katowicach znajdowała się wówczas przy autostradzie A4, na Alei Górnośląskiej, miasto broniło się, że prezentowane przez nią wyniki nie są miarodajne.

W marcu 2025 roku stację przeniesiono na teren dróg zarządzanych przez miasto, na ul. Dudy-Gracza, a miasto przekazało informację o przeniesieniu stacji do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. W listopadzie władze miasta wskazywały, że pomiary w nowej lokalizacji stacji wskazywały 24,9 µg/m3 jako średni poziom stężenia dwutlenku azotu od marca do końca października.

Czytaj więcej

Szczecin przygotowuje strefę czystego transportu. Kilka tygodni na konsultacje
Reklama
Reklama

Na początku grudnia resort skierował do miasta pismo, w którym wyjaśnił, że zmiana lokalizacji stacji pomiarowej nie zwalnia z obowiązku utworzenia SCT, zaś jej wprowadzenie jest kluczowe w kontekście wypłaty środków z Krajowego Planu Odbudowy. W tym samym czasie Komisja Europejska skierowała przeciwko Polsce sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z niespełnieniem norm dotyczących stężenia dwutlenku azotu w dwóch strefach jakości powietrza: Aglomeracji Krakowskiej oraz Aglomeracji Górnośląskiej.

Choć aktualne wyniki z nowej stacji nie wskazują na przekroczenie dopuszczalnych poziomów dla NO2 w Katowicach, Komisja Europejska opiera się na danych z 2024 roku i oczekuje wdrożenia wymaganych działań. Bogumił Sobula, wiceprezydent Katowic, przyznał, że miasto nie zgadza się z unijną interpretacją wskaźników zanieczyszczenia, jednak aglomeracja katowicka bezdyskusyjnie jest zobowiązana do stworzenia strefy czystego transportu. Nie musi jej jednak wprowadzać od 1 stycznia 2026, jak Kraków.

Ekologia
Smog pod stałą kontrolą, ale wciąż truje. „Potrzeba kompleksowych działań”
Ekologia
Mazowsze bez smogu
Ekologia
Samorządy nie radzą sobie z wymianą kopciuchów
Ekologia
Nie tylko „Kawka Bis”. Jak samorządy wspierają termomodernizację budynków
Ekologia
Rosną na dachach, ścianach, torowiskach. Duża kariera małych roślin
Materiał Promocyjny
W kierunku zrównoważonej przyszłości – konkretne działania
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama