Żyły złota jednak żal

Zakazać czy nie zakazać handlu alkoholem? Czy zamknięcie sklepów nocą będzie ograniczeniem wolności działalności gospodarczej, czy odwrotnie – sprzedaż wysokoprocentowych napojów ogranicza prawo do spokoju mieszkańców? Czy w niszy spowodowanej przez przymusową prohibicję powstaną mobilne meliny, czy też nad miastami w godzinach ciszy nocnej zapanuje wreszcie cisza nocna?

Redakcja „Życia Regionów” zapytała kilkanaście miast, zarówno tych wojewódzkich, jak i turystycznych, jak potraktowały to społeczno-ekonomiczne wyzwanie – czytaj str.16-17. Zwolennicy każdego rozwiązania znajdują w tych miastach poparcie.

Łodzianie nie chcieli

Są miasta, gdzie nic się nie zmieni. Kalisz, Częstochowa, Władysławowo, Wałbrzych, Białystok, Gdańsk i Toruń – rady miast postanowiły nie skorzystać z możliwości, jaką wprowadziła przyjęta w tym roku nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. A ta przekazała w ręce włodarzy miast – wywrotową zupełnie jak na polskie podejście – możliwość zakazania sprzedaży alkoholu w nocy, nie tylko w całym mieście, ale też na terenie poszczególnych dzielnic, a nawet osiedli.

Nowelizacja zobowiązała też gminy do ustalenia limitu zezwoleń na sprzedaż alkoholu, osobno dla piwa, wina i wódek, czyli napojów o zawartości alkoholu powyżej 18 proc. A to jest nie tylko wódka czysta, ale też np. wódki kolorowe, które przeważnie mają moc 30–32 proc. Miasta musiały uchwalić zasady, gdzie takie sklepy mogą się znajdować. Zazwyczaj zakazano sprzedaży alkoholu w promieniu 50 m od szkół, kościołów, ośrodków leczenia uzależnień i noclegowni dla bezdomnych. Jeśli miasta nie ograniczyły nocnej sprzedaży, to, poza dwoma wyjątkami, nie wyznaczyły także miejsc publicznych, gdzie można by legalnie pić alkohol na świeżym powietrzu. Takim miastem jest Częstochowa. – Nie zdecydowaliśmy się na wyznaczanie miejsc publicznych, w których dozwolone byłoby spożywanie alkoholu, ale i nie ma na razie propozycji związanych z wprowadzeniem ograniczeń – informuje Włodzimierz Tutaj, rzecznik prasowy miasta.

O braku nocnej prohibicji w Łodzi zadecydowali sami mieszkańcy. Władze podeszły do tego tematu tak poważnie, że przeprowadziły konsultacje za pomocą nie jednego, ale aż trzech sposobów. Odbyły się sondaż telefoniczny, głosowanie w internecie i wreszcie – ankieta przeprowadzona przez urzędników. – Przyjęliśmy trzy metody badawcze, żeby nikogo z mieszkańców nie wykluczyć i dotrzeć do jak najszerszej grupy – mówi Piotr Bors, dyrektor biura promocji Urzędu Miasta Łodzi.

I wyszło, że 50 proc. łodzian wypytywanych telefonicznie nie chciało zakazu, podobnie 68 proc. osób, które weszły do internetu, by oddać głos, i 59 proc. osób wypytywanych w ankiecie. Nie oznacza to jednak, że mieszkańcy nie mieli żadnych zastrzeżeń, wprost przeciwnie, urzędników zalało pół tysiąca uwag odnośnie do tego, w okolicach których sklepów nocnych powinny pojawić się patrole.

Jeszcze dynamiczniej zmieniała się sytuacja w Krakowie, w którym studenci i turyści tradycyjnie burzą nocny spokój mieszkańców. Szczególnie złą sławą cieszyły się w tym mieście wypady brytyjskich turystów świętujących wieczory kawalerskie. Prezydent miasta Jacek Majchrowski zaproponował więc ograniczenia sprzedaży alkoholu w 13 z 18 dzielnic Krakowa, i to w różnych godzinach, raz między 22 a 6 rano, w innych dopiero od godz. 23. Takie zróżnicowanie nie spodobało się wszystkim, w konsekwencji na początku lipca rada miasta odrzuciła uchwałę i osiągnęła efekt odwrotny od zamierzonego. – Oznacza to, że aktualnie na terenie Krakowa nie obowiązują ograniczenia w nocnej sprzedaży alkoholu – informuje Mariusz Nawrot z urzędu miejskiego Krakowa. Dzielnice się jednak nie poddają i we wrześniu będzie głosowany projekt zakazu nocnej sprzedaży alkoholu w ścisłym centrum Krakowa.

Różnie rozwiązały kwestię nocnej sprzedaży procentów miasta położone blisko siebie, zmagające się więc z podobnymi problemami, np. Władysławowo i Sopot.

Położone na początku półwyspu Helskiego Władysławowo, w którym w lecie do sklepów monopolowych ustawiają się nocami kolejki turystów, nie wprowadziło ani zakazu nocnej sprzedaży, ani odwrotnie – wyjątków od zakazu spożywania alkoholu w miejscach publicznych. Za to położony niedaleko Sopot wykorzystał już w części możliwości nowej ustawy w walce z nocnymi awanturami, wywoływanymi przez pijanych przyjezdnych.

– Z naszych obserwacji wynikało, że sklepy całodobowe były niestety źródłem tańszego i łatwiej dostępnego alkoholu dla osób młodych i często nietrzeźwych – mówił Jacek Karnowski, prezydent Sopotu, uzasadniając w kwietniu wprowadzenie tego zakazu. Który jednak nie wygląda na bardzo uciążliwy, w Sopocie nie można kupić piwa czy wina od godziny 2 w nocy do 6 rano.

Niedaleki Gdańsk jeszcze się zastanawia, bo decyzję chce poprzedzić „wnikliwymi analizami”. – Analizujemy zarówno kwestie związane z wprowadzeniem zakazu sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych, jak i ograniczenie punktów sprzedaży w dzielnicach. Takie pytanie zostało skierowane do reprezentatywnej grupy gdańszczan i gdańszczanek w ankiecie badającej jakość życia w mieście – informuje rzeczniczka miasta Magdalena Kaczmarek.