Stary Główny po nowemu

Neorenesansowy gmach według projektu wrocławskiego architekta Petera Rosenbauma otwarto 13 października 1847 roku jako końcową stację Kolei Krakowsko-Górnośląskiej – linii łączącej Kraków i Mysłowice.

W XIX wieku dworzec przeszedł dwie przebudowy – w latach 1869–1871 oraz 1892–1894 – które nadały mu eklektycznego charakteru. Trzecia i ostatnia miała miejsce w roku 1920.

W XX stuleciu kilkakrotnie (w latach 30., podczas drugiej wojny oraz po jej zakończeniu, przy okazji budowy Nowej Huty) rozważano przeniesienie stacji. Ostatecznie nowy, podziemny dworzec oddano do użytku dopiero 14 lutego 2014 roku.

Ale co zrobić ze starym? Z początku PKP rozważały sprzedaż zabytkowego budynku. Później planowały uruchomienie w nim multipleksu, jednak ze współpracy wycofał się właściciel sieci kin, który miałaby go poprowadzić.

Teraz na starej stacji siedzibę znalazł HistoryLand – miejsce, w którym z dziesiątek tysięcy klocków lego stworzono makiety słynnych budowli i wydarzeń historycznych.

Największa, bitwa od Grunwaldem, zajmie 200 mkw., cała zaś ekspozycja – ponad 2500 mkw.

– HistoryLand powstaje z myślą o dzieciach, ale nie tylko –? podkreśla Sandra Żochowska, rzecznik przedsięwzięcia.?– Spora dawka wiedzy zostanie podana w przystępnej i atrakcyjnej oprawie, bowiem poszczególne makiety będą wykorzystywać rozwiązania interaktywne – na przykład możliwość uruchomienia niektórych elementów czy efektów specjalnych przez odwiedzających.

Organizatorzy zapowiadają podróż wehikułem czasu, który będzie stawał m.in. w prasłowiańskim Biskupinie, na wspomnianych już polach Grunwaldu, w Zatoce Gdańskiej, gdzie polska flota zatopiła szwedzki galeon Solen, oraz pod Jasną Górą w czasie jej oblężenia (znów Szwedzi).

Z wydarzeń bliższych współczesności przewidziano Westerplatte, Monte Cassino, ale i Stocznię Gdańską. Czy w tym ostatnim przypadku zobaczymy Lecha Wałęsę skaczącego przez płot? Jeszcze nie wiadomo, bo, jak mówi w rozmowie z „Rzeczpospolitą” Sandra Żochowska, część makiet wciąż jest w przygotowaniu.

Wśród nich także modele obiektów bliskich krakowskiemu sercu – Sukiennice, Katedra Wawelska, Wieża Ratuszowa raz odwzorowane w skali 1:1 Drzwi Gnieźnieńskie.

W planach również sala ukazująca historię kolei – po to, by podkreślić charakter budynku, w którym znajdzie się ekspozycja.

– Doceniamy połączenie zabytkowego obiektu i historii z nowoczesnymi rozwiązaniami, które zostaną tam zastosowane – mówi Jan Janczykowski, wojewódzki konserwator zabytków. – Poszczególne pomieszczenia zostaną oczywiście zaadaptowane z poszanowaniem zabytkowego charakteru starego dworca Kraków Główny. Dzięki temu znów będzie tętnił życiem, zupełnie jak za czasów swojej świetności.

Otwarcie ekspozycji planowane jest na przełom września i października.

Niewykluczone, że w tym czasie do dworcowych sal wprowadzi się także krakowskie Muzeum Historii Fotografii, które stoi w obliczu wielkich zmian.

MHF przeprowadza się do budynku dawnej Zbrojowni przy ul. Rakowickiej, zakupionego w tym roku przez władze miejskie (obiekt jest fragmentem zabudowań koszarowych wzniesionych w latach 1895–1914). Jednocześnie planowany jest remont dotychczasowej siedziby przy ul. Józefitów. Co znaczy, że przez parę lat muzeum musi zamieszkać w lokalu tymczasowym i wiele wskazuje na to, że będzie to właśnie dawny Kraków Główny.

– Umowa nie jest jeszcze podpisana, ale negocjacje z PKP są już tak zaawansowane, że „chyba na pewno” dojdziemy do porozumienia – mówi „Rzeczpospolitej” Adrianna Gębala-Pietras, zastępca dyrektora MHK, dodając, że jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, muzeum zyska 800 mkw. i zachowa ciągłość działalności wystawienniczej.

Dawny dworzec jest także tymczasową siedzibą Biblioteki Kraków – jednostki powstałej 1 stycznia tego roku z połączenia czterech miejskich bibliotek publicznych: Krowoderskiej, Nowohuckiej, Podgórskie i Śródmiejskiej (łącznie 57 filii). Docelowo instytucja ma zająć budynek zajazdu kazimierskiego na rogu ulic Krakowskiej i Węglowej, jednak do czasu zakończenia jego remontu administracja i działy merytoryczne BK też trafiły do kolejowej przechowalni. ©?