Pieczarkowa ekstraklasa

21 maja w spotkaniu o mistrzostwo klasy B Pieczarka Wielichowo pokonała Ogrol Sielinko 3:1. Po tym zwycięstwie i hokejowym remisie 6:6 z Okoniem Sapowice w poprzedniej kolejce drużyna z Wielichowa zajmowała ósme miejsce w ligowej tabeli. Mimo szczerych chęci futbolowa Pieczarka nie ma szans na rozsławienie miasteczka na wielkich arenach sportowych na taką skalę, jak uczynił to przed laty urodzony tu mistrz olimpijski, długodystansowiec, Zdzisław Krzyszkowiak. Inaczej sprawy się mają z samym grzybem.

Wielichowo jest dzięki niemu nie tylko rozpoznawalne, ale wręcz nazywane „niekoronowaną stolicą polskiej pieczarki”. To tu w maju, od 23 lat, odbywa się Święto Pieczarki. Występy gwiazd oraz bogaty program specjalistyczny i festynowy ściągają do miasteczka w tych dniach ok. 10 tys. ludzi.

– Nie wyobrażam sobie Wielichowa bez pieczarek. Obecnie na terenie naszej gminy działa około 200 podmiotów, których działalność jest z nimi związana. Nie są to wyłącznie producenci, ale też firmy transportowe, dystrybutorzy i eksporterzy – mówi Honorata Kozłowska, burmistrz Wielichowa.

Trzy dekady temu produkcję pieczarek na terenie gminy uruchamiano w foliowych tunelach. Z czasem uprawy zaczęły pojawiać się wszędzie, gdzie się dało. Na początku była to produkcja sezonowa, dziś – dzięki zastosowaniu nowych technologii – w większości miejsc trwa przez cały rok.

Wielkopolskie zagłębie

– Nowych producentów nie przybywa. Duzi stają się więksi kosztem małych, korzystają z funduszy unijnych. Kredyt komercyjny nie wchodzi w grę – twierdzi dr Krystian Szudyga, prezes Stowarzyszenia Branży Grzybów Uprawnych.

Według niego tradycyjny model pieczarkarstwa wielkopolskiego ulega powoli zmianie. Drobne, rodzinne pieczarkarnie – tak typowe w krajobrazie okolic Wielichowa, Rakoniewic, Wolsztyna, Grodziska Wielkopolskiego, Leszna i innych miejscowości – zrobiły już swoje.

– Dziś producenci przyszłość branży widzą w dużych obiektach, zdolnych konkurować na rynku krajowym i zagranicznym. Możliwość łączenia się w grupy producenckie powinna umożliwić przetrwanie także tych setek drobniejszych, ale wymaga to dużego wysiłku organizacyjnego – przekonuje.

Z Wielkopolski, drugiego po Podlasiu regionu produkcji pieczarek, pochodzi 40 proc. polskiej produkcji tych grzybów. Dodatkowo, zlokalizowane tu zakłady przetwórcze – m.in. Bonduelle, Okechamp, Malpol, Łabimex – zaopatrują nie tylko krajowy rynek, ale też wiele rynków europejskich.

– Pieczarkarze z Podlasia przeżywają teraz trudny okres w związku z embargiem rosyjskim. Ze względu na swą lokalizację bazowali głównie na rynku wschodnim – mówi Adam Matuszewski, prezes spółki Grzybmar, sponsora drużyny Pieczarka Wielichowo, eksportującego ok. 200 ton pieczarek tygodniowo na rynki Unii Europejskiej. Niekorzystny wpływ embarga potwierdza dr Szudyga.

– Właśnie dla rynku rosyjskiego, przy wsparciu UE, powstało największe w Europie, supernowoczesne zagłębie pieczarkarskie. Mamy tam nowoczesne pieczarkarnie, wytwórnie podłoża, wytwórnie tzw. ziemi okrywowej, centra logistyczne i flotyllę ciężarówek do przewiezienia surowców i pieczarek. Trzeba było szukać nowych partnerów handlowych. To się udało i w eksporcie w zeszłym roku doszło jeszcze kilka tysięcy ton pieczarek – wyjaśnia.