Młodzi i spuścizna Hasiora

– Do Okręgu Zielonogórskiego Związku Polskich Artystów Plastyków należy około 90 osób z całego Lubuskiego, mieszkających w Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim i innych miejscowościach – mówi „Rzeczpospolitej” jego prezes Robert Tomak. – Miasto bardzo nam pomaga i wspiera. W Zielonej Górze prowadzimy związkową galerię PRO ARTE. Współpracujemy z Zielonogórskim Ośrodkiem Kultury i razem będziemy po raz drugi organizować ogólnopolski konkurs na plakat winobraniowy.

Rozwojowi artystycznego środowiska w Lubuskiem sprzyja działający na Uniwersytecie Zielonogórskim Instytut Sztuk Wizualnych (początek dał mu Instytut Wychowania Plastycznego, powołany w 1991 r. przy Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego). Z tej uczelni wywodzi się już sporo artystów znanych w całej Polsce, m.in. Sławek Czajkowski ZBIOK, znany ze streetartowych dzieł w kraju i za granicą. A także performerska Grupa Sędzia Główny, czyli Karolina Wiktor i Aleksandra Kubiak (nominowana do nagrody Spojrzenia 2007 – Nagrody Fundacji Deutsche Banku i Narodowej Galerii Sztuki Zachęta), Martyna Krutulska-Krechowicz, ilustratorka i autorka komiksów, którą prezentuje monografia „Polski komiks kobiecy”, czy malarz Rafał Wilk, zdobywca Grand Prix w 2005 w konkursie Art & Business na obraz roku.

I w Zielonej Górze, i w Gorzowie nie brakuje miejsc i galerii prezentujących sztukę współczesną. O działalności Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze i Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim pisaliśmy w lutym. Teraz przedstawiamy dwa centra sztuki współczesnej: BWA w Zielonej Górze i Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie, w ramach którego działa Galeria Władysława Hasiora oraz gorzowska Galeria BWA.

Druga kolekcja w kraju

Stała Galeria Władysława Hasiora w gorzowskim Miejskim Ośrodku Kultury to absolutny ewenement. W ubiegłym roku obchodziła 30-lecie istnienia. Była to okazja do wydania albumu poświęconego jej zbiorom i przypomnienia, że galerię założył Jerzy Gąsiorek, wieloletni dyrektor BWA w Gorzowie Wielkopolskim i admirator twórczości artysty, który zorganizował mu dwie wystawy (w 1982 i 1991 r.). W latach 80. BWA dysponowało jeszcze sporymi centralnymi środkami finansowymi, umożliwiającymi zakupy. Dzięki temu gorzowska galeria chlubi się 31 pracami Władysława Hasiora. To druga co do wielkości kolekcja prac artysty w Polsce, po Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem!

– Ten interesujący i spójny zbiór przedstawia wszystkie obszary twórczości Hasiora – ocenia kurator Gustaw Nawrocki. – Najwcześniejsza praca to „Czarne Wodospady” z 1970 r. Mamy też cztery sztandary, obiekty stojące: „Prorok” i „Negocjator”, „Pęknięte niebo” i „Napad na Arkadię”. Ostatnia z zakupionych prac „Kapliczka Błękitnej Nadziei” pochodzi z 1992 r.

Szerokie spektrum

Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie powstał w 2002 r. jako instytucja zajmująca się promocją sztuki, filmu i edukacją. Działa w pofabrycznym budynku w stylu późnego niemieckiego Bauhausu przy Pomorskiej 73, kiedyś należącym do kompleksu wielkich Zakładów Włókien Chemicznych Stilon).

Ale historia funkcjonującej w nim Galerii BWA jest znacznie dłuższa. Jej początki sięgają 1980 r. gdy powstało BWA Art Stilon. A jeszcze wcześniej zaczęto organizować legendarne plenery tkackie w Lubniewicach, miejscowości oddalonej 30 km od Gorzowa, które potem przeobraziły się w biennale pod patronatem BWA Art Stilon. Przyjeżdżały na nie tkaczki z całego kraju i robiły gobeliny lub instalacje (część z nich pozostała jako dary w  galerii do dziś). Plenery skończyły się w 1996 r.

Lata 80. i 90. były czasem również innych głośnych plastycznych wydarzeń: ogólnopolskiego Biennale Sztuki Sakralnej (1984–2004) i Biennale Grafiki Polskiej w Słubicach i Gorzowie Dziś Galeria BWA skupia się przede wszystkim na realizacji programu we własnej siedzibie. Aktualnie prezentuje wystawę malarstwa gdańskiego artysty Marcina Zawickiego i multimedialną Wojciecha Dudy z Poznania

Galeria BWA w Gorzowie ma dwóch kuratorów. Gustaw Nawrocki mówi „Rzeczpospolitej”: – Zależy mi, żeby spektrum prezentowanej przez nas sztuki było szerokie. Chcę pokazywać po prostu dobrą sztukę, przede wszystkim polską, ale i zagraniczną. Prezentować różne zjawiska w sztuce starszych i młodszych. W planie mamy wystawy m.in. malarstwo Małgorzaty Szymankiewicz, Bartosza Kokosińskiego oraz Marka Sobczyka wywodzącego się z warszawskiej Gruppy. Efektem współpracy z Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu będzie pokonkursowa wystawa studentów i absolwentów malarstwa „Nowy obraz, nowe spojrzenie”. A ze ZPAP w Zielonej Górze naprzemiennie organizujemy Salony Jesienne. W tym roku wystawa ta odbędzie się w Gorzowie.

Zdaniem kuratora Zbigniewa Sejwy warto poszerzyć program także o inne nurty: – Zajmuję się sztuką szeroko pojętych nowych mediów: fotografią, instalacjami, aranżacjami, sztuką performance’u – mówi „Rzeczpospolitej”. – Wprowadziłem prezentację pracowni różnych ASP (dotychczas głównie z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu i Akademii Sztuki w Szczecinie).GościliśmyAgatę Zbylut, Huberta Czerepoka, Andrzeja Wasilewskiego. Wkrótce zamierzamy zaprezentować Pracownię Działań Filmowych i Performatywnych Izabeli Gustowskiej z Poznania

– Ale realizujemy też projekt regionalny „Z albumu Gorzowian” – dodaje. – Jest to akcja zbierania wśród mieszkańców miasta zdjęć z lat 1945–1980, prezentowanych potem na wystawie i w książce dokumentujących zmiany historyczne i budowanie nowej tożsamości.