„Po lewej potwór o pysku gryzonia, z płaszczką na plecach, sztyletem przebija pierś mężczyzny opartego o drzwi. Za nimi kłębowisko nękanych ludzi. Wyżej po prawej na wysokim krześle latryny siedzi niebieski potwór z długimi nogami zakończonymi zielonymi dzbanami. Na ptasiej głowie czarny garnek. W otwartym dziobie przytrzymuje dolną część ciała pożeranego człowieka.
Pod siedziskiem z niebieskiego pęcherza do studni wypadają ludzie” – tak brzmi fragment „Ogrodu rozkoszy ziemskich” Hieronima Boscha opowiedziany metodą audiodeskrypcji. To technika umożliwiająca osobom niewidomym odbiór malarstwa, filmów, spektakli teatralnych, operowych czy architektury. Dzieła przemawiające fakturą, barwą, bryłą, punktem i kreską zostają tu przełożone na język słów i dźwięków.
Fundacja Audiodeskrypcja, założona przez niewidomych białostocczan: Barbarę Szymańską i Tomasza Strzymińskiego, opowiedziała już w ten sposób 120 dzieł sztuki – od prehistorycznego malowidła w jaskini w Lascaux („W otoczeniu galopujących w prawo koni i nadbiegających z drugiej strony jeleni zmierzają ku sobie dwa gigantyczne byki…”), poprzez grecką Nike z Samotraki („Wyprężona biało-kremowa postać Nike w wykroku, z mocno cofniętą lewą nogą…”), po renesansowy portret Stefana Batorego pędzla Marcina Kobera („Postawny władca w okrągłej czarnej czapce magierce oraz w intensywnie czerwonym rozkloszowanym płaszczu, zwanym delią…”).
Niedawno do kolekcji dołączyły nowe opisy, m.in. „Damy z gronostajem” i „Ostatniej wieczerzy” Leonarda da Vinci, „Narodzin Wenus” Sandro Botticellego, rzeźb Michała Anioła, grafik Albrechta Dürera i obiektów architektonicznych – kopuły bazyliki św. Piotra w Rzymie oraz dziedzińca arkadowego Zamku Królewskiego na Wawelu.
Jak mówi prezes fundacji Tomasz Strzymiński, praca nad audiodeskrypcją nowszych dzieł była nieco łatwiejsza niż opisy np. zabytków średniowiecznych, z racji większej liczby dostępnych informacji. Wciąż jednak zdarzały się trudności ze znalezieniem danych potrzebnych do zwizualizowania obiektu osobie niewidzącej – choćby kompletnych wymiarów opowiadanego budynku.
