Waldemar Buda: KPM uwzględni różnice pomiędzy miastami

Jak postępują prace nad aktualizacją Krajowej Polityki Miejskiej? Jakie obszary od 2015 r. najbardziej wymagają nowych rozwiązań, jakie pojawiają się koncepcje?

Nad aktualizacją Krajowej Polityki Miejskiej intensywnie pracujemy od jesieni 2020 r., aby dostosować ją do najnowszych priorytetów rozwojowych w Polsce i międzynarodowych trendów w rozwoju miast. Aktualizacja Krajowej Polityki Miejskiej zmieni perspektywę jej funkcjonowania z 2023 na 2030 rok. Wiele zagadnień poruszonych w dotychczasowym dokumencie jest wciąż aktualnych, choć niektóre z nich wymagają aktualizacji do obecnych wyzwań przed którymi stoją miasta.

Na przestrzeni ostatnich sześciu lat wzmocniły się pewne trendy w polityce miejskiej, które powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w KPM 2030. W szczególności, w większym niż dotychczas stopniu, chcemy pogłębić kwestie związane z jakością powietrza, zmianami klimatu, Smart Cities czy wzmacniania odporności miast na kryzysy społeczno-gospodarcze i środowiskowe. Miasta powinny być także przygotowane na różnego rodzaju kryzysy i zagrożenia, także epidemiologiczne.

Aktualizowany dokument w większym stopniu będzie uwzględniać różnice pomiędzy poszczególnymi miastami. Wielkość i znaczenie ośrodków miejskich wpływają zarówno na potrzeby i wyzwania stojące przed poszczególnymi miastami, jak również na dobór odpowiednich mechanizmów pozwalających im sprostać.

Nowa KPM powstaje w przełomowym momencie negocjacji dotyczących kształtu nowej perspektywy finansowej UE na lata 2021-2027. Mamy więc możliwość, aby uwzględnić finansowanie działań związanych z polityką miejską w krajowych i regionalnych programach.

CZYTAJ TAKŻE: Krzysztof Żuk: Inwestujemy w kulturę, bo miasto musi odżyć

Od paru miesięcy pracuje ponad 160 ekspertów z całej Polski nad wypracowaniem propozycji konkretnych rozwiązań do aktualizacji KPM, w pracach tych biorą udział także przedstawiciele ministerstwa. Czy resort jest zadowolony z efektów dotychczasowych prac?

Krajowa Polityka Miejska jest adresowana do wszystkich polskich miast. Głównym celem KPM jest poprawa jakości życia mieszkańców. Dlatego postanowiliśmy, by w prace nad KPM zaangażować, jak najwięcej osób, organizacji czy instytucji, które na co dzień pracują na rzecz miast, wiedzą o potrzebach i problemach, z jakimi mierzą się polskie miasta.

Współpracujemy z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów, który od kilku miesięcy prowadzi prace warsztatowe nad głównymi wyzwaniami i propozycjami rozwiązań do Krajowej Polityki Miejskiej. W prace zaangażowany jest też Związek Miast Polskich, który włącza i zaprasza miasta do składania swoich postulatów, propozycji oraz rekomendacji do odnowionej KPM. Prowadzi też dialog ze środowiskami ruchów miejskich, organizacjami społecznymi i gospodarczymi.

Dotychczasowe wyniki prac eksperckich są interesujące i stanowią ważny wkład w dyskusję nad przyszłym kształtem Krajowej Polityki Miejskiej. Zróżnicowany skład zespołów eksperckich to głos wielu środowisk: ekspertów, przedstawicieli miast, administracji rządowej czy organizacji pozarządowych, uwzględnienie różnych punktów widzenia to niewątpliwie atut prac tych zespołów. Szczegółowa analiza proponowanych przez ekspertów rozwiązań będzie dopiero prowadzona, jednak już teraz można stwierdzić, że mnogość rozwiązań i propozycji jest bardzo imponująca i stanowi bardzo wartościowy wkład w prace nad dokumentem, które to opierać się będą na szerokim spojrzeniu wszystkich zainteresowanych stron.

Przyjmując założenie, że jednym z głównych celów KPM jest stworzenie wizji rozwoju, dzięki której polskie miasta będą sprawne, zwarte i zrównoważone, spójne oraz konkurencyjne, co jest dla rządu największym wyzwaniem do pokonania?

Wyzwania, z jakimi muszą się mierzyć polskie miasta, nie odbiegają znacząco od wyzwań innych miast europejskich. Są to między innymi trudności związane ze starzenie się społeczeństwa, kurczenie się miast, rozrastanie się przedmieść. To również wyzwania dotyczące zmian klimatu i zmieniających się potrzeb samych mieszkańców. Zmagać się z nimi muszą miasta różnej wielkości.

Tocząca się na arenie europejskiej debata precyzuje wizję i rekomendacje dla krajowych polityk miejskich. Silnie podkreślana jest transformacja w kierunku miast: sprawiedliwych, zielonych i produktywnych. Te trzy wymiary mają przyczyniać się do budowania „miast odpornych”, które będą mogły stawić czoła nadchodzącym wyzwaniom społecznym, gospodarczym i ekologicznym, gwarantując przy tym wysoką jakość życia ich mieszkańcom.

KPM ma za zadanie wskazać, gdzie, i jak możliwe jest zwiększenie efektywności działań instytucji publicznych, a także prywatnych i społecznych, tak, aby sprawniej osiągać cele polityki miejskiej. Dokument wytycza kierunki rozwoju miast, które mają być miejscami przyjaznymi dla mieszkańców oraz być atrakcyjne do prowadzenia biznesu przez przedsiębiorców. Polskie miasta powinny rozwijać się w sposób zrównoważony przy jednoczesnym stawaniu się motorami rozwoju w skali regionalnej i lokalnej.

CZYTAJ TAKŻE: Samorządowcy o Polskim Ładzie: katastrofa miast i gmin

Jaką rolę pełnić ma Krajowa Polityka Miejska wobec zasady samorządności i samodzielności miast? Strażnika, koordynatora, opiekuna – a może należy ją określić jeszcze inaczej?

KPM będzie prezentował pożądane kierunki działań jakie powinny być podejmowane przez miasta dla realizowania celów międzynarodowym i krajowym na rzecz zrównoważonego rozwoju dla miast. Dokument nie ma ambicji narzucania czy zmuszania strony samorządowej do proponowanych rozwiązań.