Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi: Łódź jest bardzo trudnym miastem

ZR: Jaki jest pani pomysł na kolejną kadencję? Często się okazuje, że każda kolejna kadencja dla prezydenta miasta jest trudniejsza.

Hanna Zdanowska: A dla mnie w Łodzi wprost przeciwnie. Bo jeśli miasto było wcześniej świetnie zarządzane i miało się dobrze, to po realizacji projektów w pierwszej i drugiej kadencji może rzeczywiście później zabraknąć pomysłów. Jednak Łódź w sytuacji, jakiej ja ją zastałam, wymagała wielu zmian we wszystkich sferach. U nas skala potrzeb jest olbrzymia. Codziennie borykamy się z nowymi wyzwaniami. Dlatego cały czas potrzebne są kolejne pomysły i decyzje, by zmieniać Łódź.

Ale to chyba był plan na pierwszą i następna kadencję.

Przez pierwsze osiem lat musiałam zadbać o to, co było największym wyzwaniem – skomunikowanie Łodzi z resztą kraju, infrastrukturę śródmieścia i odbudowę centrum. To był obszar, który wymagał szybkiej interwencji, obszar zaniedbany przez lata. Wtedy udało się przekonać ówczesny rząd, że Łódź bez środków zewnętrznych sobie nie poradzi. To za sprawą Łodzi została przyjęta ustawa rewitalizacyjna. Otrzymaliśmy pierwsze środki na rewitalizację. Powstał dworzec, skrzyżowanie autostrad, przełamaliśmy stereotyp Łodzi – miasta, w którym nic się nie działo.

Czyli co jest priorytetem na kolejną kadencję poza kontynuacją rozbudowy infrastruktury?

Cały czas spotykam się z mieszkańcami. Bardzo to lubię, to pozwala mi stąpać twardo po ziemi. Wszędzie słyszę to samo: „doceniamy zmiany w centrum, teraz czas na nasze osiedla”.

I to jest mój plan na trzecią kadencję. Dzielnice, podobnie jak do tej pory centrum, staną się olbrzymim placem budowy. Teraz czas na to, by mieszkańcy osiedli mieli bezpieczny i równy chodnik, fajny skwer, równą ulicę i bezpieczny dojazd do swoich miejsc pracy, domów, szkół.

Jak pani odpowiada na zarzut, że dworzec Łódź Fabryczna jest zbyt duży jak na Łódź i bywa pusty?

Dworzec zacznie się wypełniać, gdy stanie się dworcem przelotowym, gdy powstanie tunel pod miastem. Dworzec ożyje, gdy cała inwestycja wokół zostanie dokończona. Gdy powstaną wszystkie planowane biurowce i apartamenty w Nowym Centrum Łódź. Prędzej czy później na pewno wrócimy do projektu Kolei Dużych Prędkości, chociaż akurat od miasta tu niewiele zależy. Jestem też wielką zwolenniczką duopolis Warszawa–Łódź, KDP pomogłaby w szybszym przemieszczaniu się nie tylko między tymi miastami, ale też dalej.

A jest pani zwolenniczką CPK?

Nie ma prostej odpowiedzi. Miasto zainwestowało przecież duże pieniądze w swój port lotniczy. Mamy coraz więcej czarterów, połączeń, dobrze rozwija się cargo. Przed decyzją o rozpoczęciu budowy CPK powinna na pewno powstać sieć portów lotniczych, bo przecież każdy prezydent miasta miał za punkt honoru wybudować lotnisko u siebie. Jeżeli to lotnisko miałoby powstać, to z punktu widzenia naszego miasta najważniejsze byłoby doprowadzenie tam nowej nitki autostrady i linii kolejowej, tak, aby łodzianie mogli tam szybko i sprawnie dojechać.

Wracając do kampanii wyborczej, to w wielu miastach i kampaniach widać odwrót od nacisku na infrastrukturę do spraw społecznych.

Jednak to infrastruktura determinuje kwestie społeczne. Widać to zwłaszcza w Łodzi, np. brak kanalizacji to nie tylko infrastruktura, to właśnie sprawy społeczne. Łódź jest inna niż wszystkie duże miasta. My przespaliśmy okres przemian, które pozostali prezydenci przechodzili osiem–dziesięć lat temu. Oni wtedy przede wszystkim inwestowali w infrastrukturę. U nas nadrabiamy zaległości i to łączy się nieodzownie ze sprawami społecznymi.

Ale to w Łodzi ma ruszyć projekt pilotażowy darmowych posiłków. Jak – jeśli pani wygra wybory – ten projekt ma wyglądać? To teraz jedna ze sztandarowych propozycji Koalicji Obywatelskiej.

W Łodzi to mieszkańcy i społecznicy zbierali podpisy i złożyli taki projekt. Chcieli w ten sposób doprowadzić do realizacji tego projektu. Powołaliśmy teraz zespół, w którym uczestniczą pedagodzy, dyrektorzy szkół, urzędnicy, społecznicy. Dopiero oni stworzą dokładny kształt tego projektu, który później wdrożymy. I dopiero później będzie to projekt do zrealizowania.

Czyli kiedy to będzie?

Chcielibyśmy, aby wystartował 1 września 2019 roku. Nie jest to takie proste, bo np. nie we wszystkich szkołach będzie to od razu możliwe. W niektórych po reformie edukacji stołówki zostały zamienione na klasy lekcyjne. Jest pytanie, jak umieścić dzieci i gdzie, kiedy miałyby spożyć te posiłki. Nad tym będziemy pracować.

A wstępne koszty?

Trudno nam w tym momencie je jeszcze oszacować. Społecznicy wskazywali, że same posiłki to dla Łodzi około 50–60 mln rocznie. Jest jeszcze kwestia osób, które będą je podawać, remontów i zmian w szkołach. Jest wiele pytań, na które panu teraz nie odpowiem. To byłoby nieprofesjonalne z mojej strony.

Niewiele jest w Polsce kobiet-prezydentów. Dlaczego?

Boleję nad tym, bo kobiety nieco inaczej patrzą na miasto. Poza tym nadają się na tę funkcję tak samo dobrze jak mężczyźni i sam fakt, że jest nas zdecydowanie mniej, to coś nienaturalnego.

Czy reakcje na pani decyzje na starcie różnią się od tych teraz?

Na początku wiele moich kolegów, koleżanek nie wierzyło w to, że mi się powiedzie. Łódź jest bardzo trudnym miastem. Były potrzebne ogromne zmiany – nie tylko jeśli chodzi o infrastrukturę, ale też o zmiany mentalne. Nie jest tajemnicą, że gdy ubiegałam się o fotel prezydenta, to łodzianie sami nie wierzyli w swoje miasto. Bardzo negatywnie się o nim wypowiadali. Często słyszałam: „Żaden facet sobie nie poradzi, może kobiecie się uda”. Kobiety mają inną wrażliwość, trochę inną determinację. Większą niż mężczyźni.

Jednak teraz, m.in. po czarnym proteście jako reakcji na działania PiS – chyba więcej kobiet chce kandydować, angażować się w życie publiczne. I nie obawia się hejtu.

Gdy idzie się do polityki, to trzeba się uzbroić w bardzo gruby pancerz. Ale gdy myślę o tym, dlaczego tak mało kobiet jest w polityce, to myślę, że zdają sobie sprawę z konsekwencji. To jest praca, dla której trzeba np. zostawić trochę z boku rodzinę, poświęcić znaczną część życia prywatnego. A dla wielu kobiet te wartości są w życiu najważniejsze. Pogodzenie tych dwóch światów nam, kobietom, z pewnością przychodzi trudniej.

Skoro już o wyzwaniach mowa, to pani nie startuje z komitetu PO, tylko z własnego. Szyld PO jest wyzwaniem dla samorządowca w tym roku i trzeba go schować nawet w dużych miastach?

Ja nie jestem politykiem, jestem samorządowcem. Tu w Łodzi – po latach współpracy w szerokiej koalicji z SLD i wieloma innymi środowiskami, nie mogłam zamykać się tylko na jedno środowisko. Dla mnie ważne było, by dalej współpracować ze sprawdzonym politycznym partnerem. To byłoby irracjonalne, aby po czterech latach współpracy teraz walczyć ze sobą w kampanii. Poza tym mieszkańcy przekonali mnie, aby budować jak najszerszą koalicję i nie kłócić się z nikim.

Dariusz Joński przez lata panią mocno krytykował, teraz występuje pani z nim na wspólnej konferencji prasowej, Joński startuje do sejmiku z listy koalicyjnej. Topór wojenny zakopano?

Wiem najlepiej, jak ostra była krytyka ze strony Dariusza Jońskiego. Mnie osobiście najbardziej zależy teraz na tym, by w Polsce zmieniła się sytuacja – gdy deptana jest demokracja, niszczone są instytucje i łamane są zasady trójpodziału władzy. W tej chwili moje prywatne opinie i emocje nie są najważniejsze.

Grzegorz Schetyna jednak taką decyzję musiał narzucić.

Mnie trudno jest cokolwiek narzucić. Poza tym teraz to Dariusz Joński poparł mój sposób zarządzania miastem, a nie odwrotnie. Cieszę się, że udało mi się go przekonać do mojej wizji Łodzi. A wielu osobom życzyłabym tak dobrej relacji i współpracy z Grzegorzem Schetyną. I jeszcze raz podkreślę, że jest taki moment, gdy nie można patrzeć na swoje emocje i żale, tylko iść do przodu. Trzeba walczyć o to, by w kraju było znowu normalnie.

Ale np. w sprawie wdrażania obiadów w szkołach – co było projektem Inicjatywy Polskiej – PO w Łodzi miała długo inne zdanie.