Słone kary za brak segregacji

Ministerstwo Środowiska szykuje rewolucję w gospodarce komunalnymi odpadami. Dzięki nim segregacja śmieci ma funkcjonować w praktyce, a nie tylko na papierze. Nie wszystkie zmiany podobają się samorządom. Chcą, by z części resort środowiska się wycofał.

Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Obejmuje on gminnym systemem odbierania odpadów wszystkich właściciel nieruchomości, w tym tych niezamieszkanych.

Bez wyboru

Dziś właściciele tych niezamieszkanych muszą sobie sami zapewnić odbiór śmieci, jeżeli są na nich wytwarzane. Według resortu środowiska bywa, że tego nie robią, a śmieci wyrzucają nielegalnie. Przeciwko tej zmianie protestują gminy.

– Dziś gminy mają wybór, czy chcą odbierać odpady ze wszystkich nieruchomości, w tym z niezamieszkanych, czy nie. Teraz chce się nas pozbawić tego wyboru, a to duży błąd – mówi Leszek Świętalski, sekretarz generalny Związku Gmin Wiejskich RP.

I tłumaczy dlaczego.

– Status niezamieszkanych nieruchomości mają m.in.: hotele, restauracje, zakłady przemysłowe czy usługowe. W dużych miastach jest ich tysiące. Objęcie wszystkich nieruchomości na terenie aglomeracji gminnym system odbierania odpadów wymaga zatrudnienia armii urzędników. Obowiązujące więc dziś zasady są o wiele lepsze. Gminy same decydują, czy objąć systemem wszystkie nieruchomości. Jeżeli na to się nie decydują, to mogą sprawdzać, czy właściciele i czy zarządcy niezamieszkanych nieruchomości mają zawarte umowy na odbiór śmieci – tłumaczy Leszek Świętalski. Projekt przewiduje również możliwość zbierania odpadów komunalnych także w workach. Dziś mówią jedynie o pojemnikach. Właściciel nieruchomości zostanie zwolniony z obowiązku posiadania pojemnika lub worka na odpady biodegradowalne, gdy posiada kompostownik. Ma to zachęcić do korzystania z niego.

Będą sankcje

Ministerstwo środowiska zmienia również zasady kontroli, czy w danym domu segreguje się śmieci, czy nie. Firma odbierająca odpady powiadomi gminę, że właściciel nie selekcjonuje śmieci. Następnie wójt, burmistrz, prezydent miasta określi w decyzji wysokość sankcji. Dziś wynosi ona maksymalnie dwukrotność najwyższej stawki opłaty za wywóz śmieci, a po zmianach będzie to już czterokrotność.

– Decyzje będą martwe. Nie sądzę, by były egzekwowane w praktyce. O wiele lepszym rozwiązaniem byłoby położenie większego nacisku na edukację społeczeństwa. A za brak segregacji powinny być mandaty karne nakładane na podstawie kodeksu wykroczeń – uważa Leszek Świętalski sekretarz generalny ZGW RP.

Projekt obejmuje także domki letniskowe oraz inne nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Przewiduje roczną stawkę ryczałtową. Może wynieść maksymalnie 96 zł. Tej opłaty nie będzie się stosowało do rodzinnych ogrodów działkowych. W ich wypadku będzie ona ustalana tak jak dla niezamieszkanych nieruchomości, na których dochodzi do wytworzenia odpadów komunalnych.

– Ustawodawca z góry przesądza o poziomie opłat za nieruchomości letniskowe. Tymczasem to same gminy powinny ustalać zasady i stawki – twierdzi Leszek Świętalski.

Przetargi inaczej

Projekt wprowadza też obowiązek rozłącznego ogłaszania i przeprowadzania przetargu na odbiór i przetargu na zagospodarowanie odpadów komunalnych. Nowe przepisy zabraniają gminom ryczałtowego rozliczania z firmami odbierającymi odpady komunalne.

– Moje wątpliwości budzi propozycja zmiany uszczelniająca postępowanie z zebranymi odpadami. Samo rozdzielenie przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych nie zapobiegnie nielegalnym praktykom, podobnie jak odejście od ryczałtowego rozliczania się gminy z odbierającym odpady – uważa Grzegorz Kubalski, dyrektor biura Związku Powiatów Polskich.