Pomnik Historii to zabytek o szczególnym znaczeniu dla kultury kraju. Tytuł jest przyznawany przez prezydenta RP specjalnym rozporządzeniem na wniosek ministra kultury. Wyróżnienie to ma już ponad 90 zabytków. Do tego elitarnego grona dołączyły właśnie Płock – Wzgórze Tumskie, Strzelno – zespół dawnego klasztoru norbertanek, Ujazd – ruiny zamku Krzyżtopór, Gdańsk – Twierdza Wisłoujście, ale nie tylko.
Wśród wyróżnionych zabytków znalazł się zespół dworsko-parkowy w Koszutach (woj. wielkopolskie). – Dwór wzniesiony na fundamentach starszej siedziby, został zbudowany około 1760 r. Budowlę ukształtowano w stylu barokowym – przypomina Jacek Piotrowski, dyrektor Muzeum Ziemi Średzkiej Dwór w Koszutach. Dodaje, że budynek był budowlą opartą na wielowiekowej tradycji szlacheckiej.
Koszuty u zarania
Zdaniem burmistrza Środy Wielkopolskiej Wojciecha Ziętkowskiego to wyróżnienie jest efektem splotu różnych okoliczności. – Jest ukoronowaniem procesu dziejowego, którego początki sięgają, można to powiedzieć bez przesady, początków naszej państwowości. Moim zdaniem nie da się oddzielić doniosłego wydarzenia z przeszłości od kontekstu historycznego. Osadnictwo na tym terenie powstało bardzo wcześnie i było związane z rodową siedzibą Piastów w Gieczu – przypomina burmistrz. I dodaje, że Środa Wielkopolska ze swoimi zabytkami i atrakcjami turystycznymi wraz z okolicznymi pamiątkami z przeszłości – grodem w Gieczu, zamkiem w Kórniku, pałacami w Winnej Górze i Rogalinie oraz licznymi zabytkowymi kościołami – jest mocno nasycona tradycją kulturową Wielkopolski.
Zamek wspiera gminę
Na prezydenckiej liście Pomników znalazł się także zespól zamkowo-parkowy w Krasiczynie (Podkarpacie). Zdaniem wójta gminy Krasiczyn Tadeusza Bobka wpisanie jako Pomnika Historii zespołu zamkowo-parkowego w Krasiczynie zapewni mu trwałe podleganie Agencji Rozwoju Przemysłu i umożliwi korzystanie zeń przez mieszkańców oraz licznie odwiedzających turystów. – Umożliwi to inwestycje w południowo-wschodnim skrzydle i na terenie byłego warzywniaka. Gmina Krasiczyn jest głównie postrzegana przez pryzmat zamku i od kondycji zespołu zamkowo-parkowego zależy kondycja samej gminy – tłumaczy wójt „Życiu Regionów”.
Na terenie gminy Krasiczyn można także odwiedzić Sanktuarium Matki Bożej Zbaraskiej w Prałkowcach, ufundowane w 1842 r. przez rodzinę Drużbackich. – W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Częstochowskiej z XVI w. namalowany na blasze miedzianej, przywieziony po wojnie ze Zbaraża. Modlili się przed obrazem królowie Jan III Sobieski i Michał Korybut Wiśniowiecki – opisuje wójt Bobek. Poleca również Mur Krzeczkowski zbudowany z tzw. fliszu – skał osadowych powstałych na dnie głębokiego zbiornika morskiego zwanego oceanem Tetydy.
