Demaskują wyłudzaczy kamienic

Czujne oko „detektywów” z miejskiego magistratu potrafi wyłapać wątpliwą czcionkę czy papier z innej epoki niż testament, w którym rzekomo ostatnią wolę spisał właściciel kamienicy. Ich dociekliwość ocaliła dziesiątki łódzkich nieruchomości przed oddaniem ich w ręce oszustów.

– W ciągu pięciu lat skierowaliśmy blisko 100 zawiadomień do prokuratury – mówi mecenas Sebastian Bohuszewicz z Urzędu Miasta Łodzi.

Ekonomista w gangu

Podczas wojny Łódź straciła niemal połowę mieszkańców, do których należała znaczna część gruntów i kamienic – ich mienie przejęło państwo. Wciąż jednak apetyt na cenne nieruchomości mają oszuści, którzy chwytają się wszystkich sposobów, by posiąść cenne dobra. W proceder angażują się całe szajki.

Przed łódzkim sądem ruszył właśnie proces takiej zorganizowanej grupy przestępczej, która przejęła jedną nieruchomość, a inne usiłowała. Gangowi szefował – jak ustaliła prokuratura – 55-letni Zbigniew Ł., ekonomista, z wyższym wykształceniem. „Patent” był zuchwały. – Podrabiano testamenty zawierające rzekomo ostatnią wolę spadkodawców. Następnie dokumenty te były przedkładane w sądach cywilnych wraz z wnioskami o stwierdzenie nabycia spadków – opowiada o mechanizmie prok. Krzysztof Kopania, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Łodzi.

Tak domniemani oszuści uzyskiwali postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadków, na podstawie których wyłudzili jedną nieruchomość – przy ul. Legionów 68 – przejmując w niej trzy czwarte udziałów.

O bezczelności sprawców świadczy fakt, że pozwali miasto – które miało nieruchomość w zarządzie – m.in. o zwrot nakładów i naprawienie szkody spowodowanej rzekomo „niewłaściwym” zarządem – mówi prok. Kopania. – Domagali się łącznie od miasta ok. 250 tys. zł.

W podobny sposób – dzięki sfałszowanym testamentom – sprawcy usiłowali przejąć inne nieruchomości – w tym trzy należące do miasta (przy ul. Narutowicza 42, Sienkiewicza 27 i Zachodniej 55a). Ten „numer” już im się nie udał. W sprawie oskarżonych zostało łącznie dziesięć osób.

To tylko jedno ze śledztw dotyczących wyłudzeń przy reprywatyzacji – łącznie łódzkie prokuratury badają podobne nadużycia dotyczące ok. 300 kamienic.

Sfałszowany testament

Przypadkom wyłudzeń aktywnie przeciwdziała – i ma niemałe sukcesy – działający od 2012 r. Zespół ds. Ochrony Praw Własności.

– Liczy obecnie 11 osób, są w nim archiwiści, urzędnicy, historycy i prawnicy oraz dodatkowo dwóch radców prawnych do jego obsługi. W razie wątpliwości sprawdzane są archiwa i urzędy stanu cywilnego, prowadzona jest korespondencja z wieloma instytucjami zagranicznymi, a w kraju z policją, prokuraturą, a kiedy zachodzi taka potrzeba, również z CBA – mówi mecenas Sebastian Bohuszewicz z Urzędu Miasta Łodzi.

Jakich sposobów chwytają się oszuści? – Najczęściej posługują się sfałszowanym testamentem – pisemnym albo ustnym, kiedy kilka osób fałszywie zeznaje, że było świadkami ostatniej woli, i spisują nieautentyczny protokół – zaznacza mec. Bohuszewicz. Jak mówi, zdarzają się też próby podszycia pod krewnych spadkodawcy i „dosztukowania” drzewa genealogicznego.

Lucyna Lenc, szefowa zespołu, który tropi nadużycia, zauważa, że do preparowania testamentów zwykle dochodzi za granicą, np. w Izraelu. Dokładne badanie dokumentów pozwala wychwycić oszustwo.

– I okazuje się, że są różnice w dacie urodzenia sięgające nawet kilku lat, czy w pisowni nazwisk – mówi Lucyna Lenc.

Zdarza się, że rzekomi spadkobiercy, by przejąć cudzą własność robią postępowania spadkowe po „jednej gałęzi”, twierdząc, że dawny właściciel kamienicy miał np. tylko jednego syna.

– Tymczasem społeczność pochodzenia żydowskiego miała bardzo dużo dzieci, więc mało prawdopodobne jest, by nieruchomość odziedziczyła jedna osoba – tłumaczy Lenc. – Specjaliści z zespołu sporządzają drzewo genealogiczne i mamy pełną jasność, że krąg spadkobierców jest dużo, dużo szerszy – dodaje Lenc.

Jak mówi mec. Bohuszewicz, w dawnej Łodzi znaczącą część mieszkańców stanowili obywatele polscy pochodzenia żydowskiego, pewne nazwiska się powtarzały, więc znalezienie kogoś, kto się nazywał podobnie, i żył w podobnym czasie, jest proste.