Białe niedziele nie wystarczą

Z danych uzyskanych z zakończonego właśnie na terenie Lublina Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Cukrzycy i Chorób Cywilizacyjnych „PoZdro!” wynika, że ponad 20 procent młodzieży I klas gimnazjum ma problemy z nadwagą i otyłością. Grubo ponad połowa ma niedostateczną wydolność fizyczną, a ponad 70 procent nieprawidłową postawę ciała.

Program, który miasto Lublin realizowało z Fundacją Medicover od 2015 r., polegał na przeprowadzeniu badań przesiewowych u uczniów w zakresie masy ciała, określenia ciśnienia tętniczego krwi, postawy ciała oraz diagnostyki wzroku. Na podstawie wyników badań dzieci wraz z rodzinami były kwalifikowane do dalszej opieki na okres dwóch lat. Otrzymywały pomoc specjalistyczną oferowaną przez lekarza, dietetyka, trenera aktywności fizycznej oraz psychologa.

Teraz władze miasta postanowiły programem profilaktyki nadwagi i otyłości objąć uczniów klas VI–VIII szkół podstawowych, czyli najbardziej zagrożone dzieci wchodzące w wiek dojrzewania. Zajmie się tym Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Lublinie, wybrany w drodze konkursu. Projekt będzie realizowany przez trzy lata. Rozpocznie się w 2018 roku. Warunkiem jego realizacji, oprócz kwestii finansowych, jest uzyskanie pozytywnej opinii Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

Dziś miasto realizuje trzy programy profilaktyczne skierowane zarówno do najmłodszych dzieci, w żłobkach, jak i szkołach podstawowych. Zaangażowane jest w kilkanaście innych realizowanych przez partnerów.

Szczepienia i terapie

Pięć wieloletnich programów profilaktycznych realizuje też Chełm. To programy profilaktyki gruźlicy i raka płuc, osteoporozy, chorób układu krążenia, raka piersi i ochrony dzieci przed inwazyjną chorobą pneumokokową Z deklaracji samorządu wynika, że korzysta z nich około 6 tys. osób.

– Realizatorem tych programów, współfinansowanych w formie dotacji z budżetu miasta, jest Miejski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmie. W tym roku na ten cel przeznaczono dotację w wysokości 350 tys. zł – mówi Roland Kurczewicz z Urzędu Miasta Chełm.

W przyszłym roku samorząd chce wystartować z programem profilaktyki grypy dla seniorów powyżej 65. roku życia. Planuje darmowe szczepionki co roku dla około tysiąca seniorów. W budżecie miasta na przyszły rok zaplanowano na ten cel 50 tys. zł.

Puławy od wielu lat angażują się w szczepienie dzieci przeciwko pneumokokom. Od 2010 r. samorząd wydał na ten cel ponad 1 mln zł. Program będzie kontynuowany do 2018 r. Teraz przeznaczono na to blisko 90 tys. zł, podobną kwotę w roku przyszłym. Puławy przystąpiły też do programu zwalczania raka szyjki macicy. Akcję szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (FPV) samorządowcy chcą kontynuować do 2021 r. Na tegoroczne szczepienie dziewczynek do 12. roku życia w budżecie miasta przeznaczono ponad 46 tys. zł. W przyszłym roku pula środków ma wzrosnąć do 75 tys. zł.

– Zakładamy, że do 2021 r. w Puławach zaszczepimy około 40 procent dziewczynek i obejmiemy działaniami edukacyjnymi co najmniej 70 procent chłopców w wieku 12 lat. Celem programu jest też zwiększenie poziomu wiedzy społeczności na temat czynników ryzyka i możliwej profilaktyki HPV – informuje Anna Maj z UM w Puławach.

Samorząd Białej Podlaskiej finansuje zaś w tym roku terapie i rehabilitacje dzieci oraz młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, zajęcia na basenie dla osób chorych na SM i organizację konferencji „Trudne zachowania osób z autyzmem”. Przeznaczył na to 20 tys. zł.

– Wspierane są finansowo, organizacyjnie i technicznie również inne ważne projekty realizowane przez organizacje pozarządowe, jednostki organizacyjne, instytucje państwowe czy też szkoły wyższe. Pomagamy przy organizacji badań mammograficznych, badań słuchu czy zbiórkach krwi i szpiku. Organizowane były również wykłady dla seniorów z zakresu reumatologii, dietetyki, masaże i konsultacje medyczne – wylicza Michał Trantau, rzecznik prasowy prezydenta Białej Podlaskiej.

Brakuje pieniędzy

O ile duże miasta znajdują środki na działania prozdrowotne, o tyle małe gminy mają z tym problem. Ich włodarze uważają, że powinny się tym zajmować funkcjonujące na ich terenie ośrodki zdrowia.

– Na finansowanie przez nas bezpłatnych szczepień nie ma szans. Żadna wiejska gmina na naszym terenie nie może sobie na to pozwolić ze względów finansowych – przekonuje Andrzej Adamek, wójt gminy Bełżec i członek zarządu Związku Gmin Lubelszczyzny.

Jego gmina promuje na przykład badania mammograficzne, a korzystając ze środków przeznaczonych na program przeciwdziała alkoholizmowi, od trzech lat organizuje, raz do roku białe niedziele. Mieszkańców badają specjaliści ze szpitala wojskowego w Lublinie.

– Dzięki temu przebadano 990 osób. Wielu naszych mieszkańców kontynuuje leczenie u specjalistów. Dzięki białym niedzielom u sześciu kobiet wykryto raka, u jednego mężczyzny zawał – mówi wójt Bełżca.

Będzie gorzej?

– Białe niedziele to działania pod publikę, o charakterze politycznym. Na dodatek ich organizowanie nie ma żadnego umocowania prawnego – mówi radca prawny Sławomir Jankowski z Lublina, specjalizujący się w problemach ochrony zdrowia.