Góralski folklor ze świata

49. już edycja imprezy odbędzie się 17–25 sierpnia pod honorowym patronatem  Agaty Kornhauser-Dudy, małżonki prezydenta RP.

Złota Ciupaga

Wyjątkowo w tym roku wioska festiwalowa mieścić się będzie na Górnej Równi Krupowej, ze względu na planowaną rewitalizację jej dolnej części. Goście będą mogli cieszyć oczy pięknym widokiem na Tatry. Z kolei otwarcie imprezy, podczas poprzednich edycji zaplanowane na Kasprowym Wierchu, nad Morskim Okiem i na Gubałówce – tym razem odbędzie się na pięknej polanie u wylotu Doliny Strążyskiej, gdzie odbędzie się plenerowy koncert przy góralskich watrach.

Zachwycać będą piękne stroje, zwyczaje, muzyka i taniec, bo pod Giewontem spotkają się góralskie zespoły z całego świata. Polskę będą reprezentować grupy zakwalifikowane podczas Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu: Giewont z Zakopanego, Magurzanie z Łodygowic, Jakubkowianie z Łososiny Dolnej i Śwarni Łojce z Sadku-Kostrzy. Zaszczytna rola gospodarza festiwalu przypadnie w udziale Zespołowi im. Klimka Bachledy z Zakopanego.

Jak co roku zespoły prezentujące góralski folklor z całego świata rywalizować będą o Złote Ciupagi. Z festiwalem nierozłącznie związane są również takie wydarzenia jak ogłoszenie wyników Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego im. Tadeusza Staicha na wiersz o tematyce górskiej, Mistrzostwa Podhala w Powożeniu, korowód ulicami Zakopanego, Wystawa Owczarków Podhalańskich, Kiermasz Sztuki Ludowej i Rzemiosła Artystycznego, Konkurs Kapel, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych, Dni Narodowe. A także koncert „Mali górale” oraz cieszące się wielkim zainteresowaniem animacje dla dzieci, których tematem będą sianokosy, tradycje budarskie, pieczenie moskoli.

Odbędą się muzyczne zajęcia „Dźwięki wygrane palcami jednej ręki”. Zaplanowane zostały także warsztaty dla młodzieży i dorosłych z nauką tańców: zbójnickiego, mazurka i choro.

Lista przebojów

Motywem przewodnim festiwalu jest w tym roku dziecko. Jemu będzie poświęcona międzynarodowa konferencja naukowa „Dziecko w kulturze tradycyjnej”. Skupi teoretyków i praktyków na co dzień zajmujących się folklorem. Z motywem przewodnim będzie również związana plenerowa wystawa fotografii ukazująca miejsce dziecka w tradycyjnej kulturze na przełomie XX i XXI wieku.

Trzeba wspomnieć o kilku największych prezentacjach. 17 sierpnia na Krupówkach w rejonie oczka wodnego nastąpi otwarcie plenerowej wystawy fotografii „Żywioł folkloru”. Jest ona związana z konkursem o tej samej nazwie. W tym roku odbywa się jego czwarta edycja. Warto dokładnie obejrzeć uchwycone w kadrze kolorowe roztańczone zespoły z całego świata, wybrać własne typy i poczekać na ogłoszenie wyników konkursu, które nastąpi 20 października. Natomiast zlokalizowana na Krupówkach – poniżej oczka wodnego – wystawa prezentować będzie zwycięskie fotografie nadesłane na zeszłoroczną edycję konkursu „Żywioł folkloru”. Ukazują one piękno folkloru górali z różnych regionów świata. Wystawę będzie można oglądać do 30 sierpnia.

18 sierpnia o godz. 20 w namiocie festiwalowym na Górnej Równi Krupowej odbędzie się koncert „Foklorem urzeczeni” poświęcony inspiracjom folklorem. Zakopiańska Tatrzańska Orkiestra Klimatyczna wykona słynne przeboje muzyki klasycznej, takie jak „Orawa” Wojciecha Kilara, popularne „Tańce rumuńskie” Beli Bartoka, a także „Pieśń Siuhajów” i „Tańce góralskie” z baletu „Harnasie” Karola Szymanowskiego.

Pochodząca z Zakopanego Barbara Giewont-Gąsienica zinterpretuje „Pieśni cygańskie” Antonina Dworzaka, pieśni Wacława Geigera do słów Hanki Nowobilskiej, „W majestacie gór” Andrzeja Zaryckiego i poetycką „Modlitwę wędrownego grajka” do słów Jana Kasprowicza. Folkowy zespół Turnioki zagra własne, energetyczne opracowania popularnych nut góralskich. W finale koncertu nie zabraknie popularnego „Krywania” i „Hej bystra woda”.

Tymczasem 24 sierpnia o godz. 20.30 organizatorzy zapraszają do namiotu na Górnej Równi Krupowej na widowisko „Chłopcy pośli na zbój”. Zaprezentuje ono folklor górali podhalańskich, żywieckich i spiskich. W przedsięwzięciu udział wezmą zespoły Grojcowianie z Wieprza, Zielony Jawor z Krempach i Zornica z Zakopanego. Miejscowości z różnych regionów Polski połączył temat zbójnictwa. Akcja rozgrywać się będzie w klimatycznej „karcmie”, gdzie spotyka się zbójecka brać. Mężczyźni wyruszają na krótki wypad, kobiety zaś zostają same i śpiewają rzewne pieśni. Po powrocie zbójników widzowie będą świadkami spektakularnych układów choreograficznych. Autorem scenariusza jest Szymon Bafia, kierownik Zespołu Góralskiego Zornica z Zakopanego, lutnik, budowniczy podhalańskich dud, a także nasz kolega po piórze – korespondent Polskiej Agencji Prasowej.

Młynarski na zawsze

A już 14 sierpnia na finał Zakopiańskiego Festiwalu Literackiego odbędzie się pokaz głośnego już filmu „Młynarski: Piosenka Finałowa” Alicji Albrecht.

Wojciech Młynarski zmarł 15 marca 2017 roku po długiej i ciężkiej chorobie. Miał 76 lat. Punktem wyjścia poświęconego mu dokumentu był ostatni, wielogodzinny wywiad, jakiego bohater dokumentu udzielił reżyserce.

„Piosenka to jest taki drobny twór, który może bardzo sprowokować do myślenia, ale niestety, nie jest w stanie go zastąpić” – mówi Młynarski, autor ponad 3500 piosenek, które stworzyły ironiczną kronikę powojennej Polski i Polaków. Przecież jego „W Polskę idziemy”, „Niedziela na Głównym”, „Róbmy swoje” czy „Jeszcze w zielone gramy” wciąż pozostają najtrafniejszymi i najdotkliwszymi obrazami Polski.

Najpiękniejsze dzieła Młynarskiego przypominają nieznane dotąd archiwalia, fotografie i teledyski.

Film dopełnia ponad 30 wypowiedzi jego najbliższych przyjaciół i rodziny tych, którzy z nim tworzyli i dla których tworzył: wybitnych kompozytorów, aktorów, piosenkarzy. Wspominają go: Artur Andrus, Michał Bajor, Ewa Bem, Jacek Fedorowicz, Janusz Gajos, Gustaw Holoubek, Krystyna Janda, Olga Lipińska, Krzysztof Materna, Agata Młynarska, Paulina Młynarska czy Jan Młynarski. Pozbawione cenzury opowieści tworzą portret artysty niezwykłego, ale też człowieka z wyraźnym pęknięciem, zmagającego się z ludzkimi słabościami.

Autorem zdjęć do filmu jest wnuk Wojciecha Młynarskiego Tadeusz Kieniewicz. Pokaz odbędzie się o godz.17 w Kinie Miejsce, ul. Władysława Orkana 2.

Zakopiański Festiwal Literacki miał niezwykle bogaty program spotkań. Miłośnicy dobrej książki mieli okazję porozmawiać m.in. z Michałem Rusinkiem, Ludwiką Włodek, Krystyną Czubówną, Krzysztofem Wielickim, prof. Jerzym Bralczykiem, Michałem Ogórkiem, a także Wojciechem Waglewskim na temat jego biograficznej książki „Wagiel. Jeszcze wszystko będzie możliwe”. Spotkaniu towarzyszył koncert duetu Waglewski & Pospieszalski.