Japońska wyspa w Wielkopolsce

Nazwa Towarzystwa Atletycznego Rozum Krotoszyn jest nieco myląca. Sugeruje, że chodzi o sportową organizację z filozoficznym nastawieniem. Pierwszy kontakt z klubem wszystko wyjaśnia. Prezesem i założycielem klubu jest miejscowy biznesmen i polityk samorządowy Dariusz Rozum. Poza tym sumo jak żadna dyscyplina sportowa ma tyle silnych związków z religią, że bardziej pasowałoby w nazwie klubu słowo duch.

Zaopiekował się sierotą

Prezes Dariusz Rozum przyzwyczajony jest do pytań o to, co skłoniło go, by w rodzinnej miejscowości postawić na sumo. Mówi o tym z dumą i z wielkim zacięciem. Od lat młodzieńczych pasjonował się kulturą japońską. Tę miłość wzmocniły treningi judo w Olimpii Poznań. Zgłębiał wtedy nie tylko sportowe reguły tego sportu, ale także jego filozofię i historię. Japonia stała się dla niego drugą ojczyzną. Mówi nawet o sobie, że w połowie jest Japończykiem. Do Kraju Kwitnącej Wiśni jeździ przynajmniej raz w roku, pozostaje w stałym kontakcie z ambasadą w Polsce.

A Japonia w sporcie to nie tylko judo, ale przede wszystkim sumo. W Polsce narodową dyscyplinę Japończyków zaczęto uprawiać i traktować nieco poważniej w połowie lat 90. XX wieku. Szlaki przecierał Sławomir Luto, ale przede wszystkim Robert Paczków, który karierę zaczynał w TAR Krotoszyn i na początku XXI wieku jako pierwszy Polak został mistrzem świata amatorów. Wielkim entuzjastą tego sportu był Andrzej Woyda, sekretarz Polskiego Związku Zapaśniczego (PZZ). Pod koniec ubiegłego wieku wprowadził sumo do programu federacji. Nie trwało to jednak długo. Kiedy odszedł, japońska dyscyplina przestała interesować działaczy PZZ mimo pierwszych poważnych sukcesów, medali Roberta Paczkowa i organizacji w Krakowie mistrzostw świata w 2002 roku. Sumo zostało sierotą.

Prezes Rozum poczuł, że musi coś z tym zrobić. – Zabrałem sumo z domu dziecka, bo nasz sport nie miał wtedy w Polsce rodziców. Nikt nie chciał pomóc. Stwierdziłem, że bez samodzielnej działalności sumo się nie rozwinie. Dwa lata chodziłem za tym, żeby w końcu powstał Polski Związek Sumo. Pomogła nam ówczesna minister edukacji narodowej i sportu Krystyna Łybacka. Wydała rozporządzenie. Dziś nasz związek ma 13 lat – opowiada „Rz” Dariusz Rozum.

Siedzibę ustanowiono w Krotoszynie, bo już wtedy w mieście działała najsilniejsza sekcja w Polsce. Polski Związek Sumo jest trzecią po Polskim Związku Hokeja na Trawie i Polskim Związku Bocce narodową federacją, która mieści się na terenie województwa wielkopolskiego.

Klasy sportowe z sumo

Zawodnicy Towarzystwa Atletycznego przez kilkanaście lat zdobyli setki medali w imprezach rangi mistrzowskiej krajowych i międzynarodowych. Najbardziej utytułowanymi sumokami w historii krotoszyńskiej sekcji są: Robert Paczków i jego brat Marek, który jest dziś jednym z trenerów w klubie. Od lat trenują też sumo w rodzinie Rozumów. Aron jest trzykrotnym medalistą mistrzostw świata. Kewin bardziej sprawdza się jako sędzia międzynarodowy, ale pomaga ojcu przy pracach organizacyjnych w klubie. Sumo uprawiają też córki Marina i Aleksandra Rozum.

Japońską sztukę walki w krotoszyńskiej sekcji ćwiczy obecnie około 30 licencjonowanych zawodników. Dzieci, nawet te w przedszkolach, chętnie garną się do tego sportu. Poprzepychać się na minimatach to dla przedszkolaków czysta przyjemność i uwolnienie nadmiaru energii. Istnieją nawet klasy sportowe ze specjalizacją sumo. Ale – jak mówią w klubie – rodzice nie zawsze podzielają skłonność swoich pociech do zabaw i ćwiczeń na matach treningowych i dohyo, arenie walk sumo. – Cały czas pokutuje stereotyp, że zawodnik sumo musi ważyć 200 kg. Jeżeli pokazuje się walki z Japonii to właśnie tych wielkich atletów, a to dyscyplina jak każda inna i dla każdego – przekonuje Dariusz Rozum.

Przygotowania do World Games

Sumo nie ma w programie igrzysk olimpijskich i nie zanosi się na to, żeby ta sytuacja miała się zmienić. Prezes TAR Krotoszyn i Polskiego Związku Sumo należy również do władz światowej organizacji i doskonale wie, co dzieje się na górze. Jego zdaniem Japończykom nie zależy na włączeniu narodowego sportu do igrzysk. – Sumo to symbol Japonii, bardzo silnie związany z religią shintoistyczną, właściwie należący do jej obrządku. Jednym słowem to dla nich świętość. Nie chcą z tą konkurencją wychodzić w świat, boją się, że wtedy – tak jak kiedyś judo – rozsypie się im sumo zawodowe w kraju – tłumaczy. Zawodnicy sumo są w ojczyźnie bożyszczami i celebrytami.

Odbywają się mistrzostwa świata i Europy w sumo, a dyscyplina znajduje się w programie World Games, imprezy nieoficjalnie nazywającej się igrzyskami sportów nieolimpijskich. Dominują oczywiście Japończycy, choć silni są także Mongołowie i Egipcjanie. W Europie prym wiodą Azerowie, Rosjanie, Gruzini i Polacy. Na rozegranych pod koniec kwietnia w trzech kategoriach wiekowych mistrzostwach Europy w Tbilisi polska reprezentacja zdobyła 37 medali, zajęła drugie miejsce w klasyfikacji medalowej.

Z TAR Krotoszyn najlepiej wypadła Olimpia Robakowska, zajmując dwa razy trzecie miejsce – indywidualnie i drużynowo w kategorii 80 kg. Nie mógł wystartować (kontuzja) jeden z najlepszych zawodników w kraju Aron Rozum. Pojechał do Gruzji, żeby obejrzeć rywali, którzy wystartują w lipcowych World Games we Wrocławiu. W tym roku igrzyska te będą najważniejszym wyzwaniem dla polskich sumoków. Łatwo nie będzie. Przyjazd zapowiedzieli wszyscy najlepsi zawodnicy świata wraz z Japończykami.