Mzungu w maluchu

Czy żyłka podróżnicza to efekt natury – genów, czy kultury – wychowania?

Arkady Paweł Fiedler: Po trochu jednego i drugiego. Odziedziczyłem nazwisko (podróżował nie tylko dziadek, ale też ojciec), a z drugiej strony, dom miał na mnie ogromny wpływ. Wychowywałem się w muzeum, które stworzył dziadek – pamiątki, zdjęcia i opowieści towarzyszyły mi od dzieciństwa, przez to świat wydawał się bliski.

Kiedy pan się zdecydował na takie życie?

Lubię chodzić swoimi ścieżkami, więc podążyłem nieco inną drogą niż dziadek i tata. Z początku robiłem, można powiedzieć, karierę korporacyjną, ale w końcu dotarło do mnie, że czegoś brakuje. Odkrywania świata, poznawania ludzi i życia w podróży.

Jaka to była kariera?

Studiowałem zarządzanie i marketing, po studiach wyjechałem do Wielkiej Brytanii uczyć się języka i zostałem. Pokonałem drogę od biletera do dyrektora dwóch kin. Trwało to dziesięć lat i za każdym razem, gdy nachodziła mnie myśl, że czas wracać, dostawałem awans albo podwyżkę. Miałem perspektywy, ale doszedłem do wniosku, że czas zmienić swoje życie. I zmieniłem je całkowicie.

Wtedy pojechał pan w pierwszą poważną podróż?

W pierwszą pojechałem, kiedy miałem 19 lat – objechałem Europę z plecakiem, zajęło mi to półtora miesiąca. Później, pracując w korporacji, robiłem krótsze wypady wakacyjne. A w 2009 roku, kiedy dojrzałem do poważnych podróży, przyjechałem do Polski na trzy tygodnie – wciąż byłem jedną nogą w Wielkiej Brytanii – aby objechać kraj wzdłuż granicy.

Małym fiatem.

Zawsze ciągnęło mnie do podróży samochodem, lubię się przemieszczać, codziennie być w innym miejscu. Wtedy było mi tęskno do Polski, więc skoro to miała być podróż sentymentalna, postanowiłem pojechać samochodem z dzieciństwa, takim, na którym zrobiłem prawo jazdy.

Pomysł się sprawdził?

Tak, odkryłem, że sprawia mi to ogromną frajdę i warto realizować się w ten sposób. A z drugiej strony – odkryłem malucha. Mimo problemów, które może stwarzać (bo jest mały, ciasny i wolny) ma wielką zaletę – zza jego okien świat dociera do kierowcy w sposób o wiele bardziej wyrazisty niż w nowoczesnym hermetycznym aucie. Do tego wzbudza zainteresowanie – gdziekolwiek się nie zatrzymałem, ktoś podchodził, wypytywał, opowiadał swoje przygody i w wyniku tego spotkania nawiązywała się znajomość.

Odkrył pan też Polskę?

Zdecydowanie, to była dla mnie pierwsza długa podróż po kraju od ośmiu lat – jawił mi się wtedy jako wielki plac budowy, obserwowałem niesamowity rozwój. Ale też odkryłem wschód, którego zupełnie nie znałem – Polskę, w której życie płynie innym rytmem. Okazało się, że w niewielkim kraju mamy tyle różnych światów. W tym roku planuję tam wrócić i zobaczyć, co zmieniło się po kolejnych ośmiu latach.

Później pojechał pan trochę dalej.

Zawsze chciałem przejechać samochodem Afrykę. Z początku marzenie wydawało się nierealne, ale w końcu doszedłem do wniosku, żeby zabrać tam małego fiata – zobaczyć, jak się sprawdzi i jak ludzie do niego podejdą.

I jak podchodzili?

To zawsze była sensacja, największe wydarzenie każdego miejsca. Czy to było miasto, wieś, stacja benzynowa, czy stragan z warzywami. Był oblegany, czasem ludzie się śmiali, pytali, czy to jest samochód… raz nawet ktoś zapytał, czy to jest sportowy samochód. W jednej z ugandyjskich wiosek malucha zobaczyły dzieci, które wyszły ze szkoły – akurat utknąłem w błocie. Pomagały mi wyjechać i dla nich to było największe wydarzenie w całym dotychczasowym życiu. Maluch i crazy mzungu, czyli zwariowany biały człowiek. Przez pryzmat tego samochodu ludzie patrzyli też na mnie – kim jestem, skąd jestem, dlaczego przyjechałem. Byłem kimś, kim warto się zainteresować. A miałem porównanie, bo wcześniej jeździłem po Afryce dużymi samochodami terenowymi – wtedy relacje były zupełnie inne, traktowano mnie jak kolejnego turystę, któremu można coś sprzedać.

Później przyszła podróż przez Azję. Było inaczej?

Afryka jest o wiele barwniejsza. Jechałem przez mniej zaludnioną Azję Środkową, gdzie są ogromne pustkowia – w Afryce nie było takiej monotonii. Ale do malucha ludzie mieli podobne podejście.

Co najbardziej pociąga w podróży? Droga? Ludzie? Przyroda?

Fascynuje mnie droga jako łącznik pomiędzy miejscami, ale też jako przygoda sama w sobie. W Mongolii przejechałem 2200 km drogami po stepie – to może się wydawać nudne, ale mnie sprawiało ogromną frajdę. Lubię jazdę – przemieszczasz się, dojeżdżasz dokądś, rozbijasz obóz, a następnego dnia ruszasz dalej. Ale chodzi mi także o poznawanie świata, odkrywanie dla siebie miejsc, nawet jeśli znam je z książek, pocztówek czy filmów. No i poznawanie ludzi żyjących zupełnie inaczej, o innej mentalności, cieszących się z innych rzeczy.

Jest pan samochodziarzem?

Nie jestem zapalonym mechanikiem.

Nie było strachu?

Owszem, maluch bywa awaryjny, ale nie jest trudny w naprawie. Po tych kilku podróżach jestem w stanie wyjąć silnik i coś tam nawet pogrzebać. Gdybym stanął gdzieś w Afryce czy Azji, każdy mechanik dałby sobie z nim radę. Zresztą, starałem się na niego chuchać, żeby przejechał i pokazał, że potrafi.

Dał radę?

Poza tarczą sprzęgła, która wykrzywiła się jeszcze w Polsce przed wjazdem na statek, musiałem wymienić pasek klinowy, dwie opony, dwa łożyska (w tym jedno profilaktycznie) i uszczelkę pod kapą zaworową. Trzeba było też skorygować zbieżność.

To jest cały czas to samo auto?

W Afryce i Azji był ten sam, planuję też zabrać go do obydwu Ameryk.

Kiedy?