Podlasie pnie się w górę

Podlaskie na tle innych regionów wyróżnia stosunkowo wysoka innowacyjność oraz nakłady inwestycyjne w porównaniu z osiągniętym poziomem rozwoju gospodarczego. Na terenie Podlasia działają dwie specjalne strefy ekonomiczne: Suwalska i Tarnobrzeska. Mocna jest także baza edukacyjna – to 16 uczelni wyższych, na których kształci się 36 tys. studentów (2,6 proc. wszystkich w skali kraju).

Nie bez zaznaczenia dla regionu są walory turystyczne: od Wigier i Czarnej Hańczy przez Białystok i Tykocin do Puszczy Białowieskiej. Znajdują się tu cztery parki narodowe: Białowieski, Biebrzański, Narwiański i Wigierski. Duży areał użytków zielonych stwarza warunki do hodowli bydła, głównie mlecznego, co dobrze zostało wykorzystane przez znajdujące się na terenie województwa zakłady mleczarskie. Ważne dla regionu jest samo położenie na osi Polska – republiki bałtyckie i Polska – Białoruś – Rosja.

PKB rośnie

W ciągu ostatnich pięciu lat produkt krajowy brutto w województwie podlaskim wzrósł o 10,9 proc., blisko 4 pkt proc. mniej niż wskaźnik liczony dla kraju. W 2015 r. wynosił 39,6 mld, zł można powiedzieć, że była to równowartość 248 ton złota. W województwie podlaskim powstaje 2,2 proc. polskiego PKB, trzy czwarte w gospodarce, za resztę odpowiada sfera budżetowa.

Wartość PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2015 r. kształtowała się na poziomie od 32 (Lubelskie) do 74,6 tys. zł (Mazowieckie). W woj. podlaskim wynosiła 33,2 tys. zł, o ponad 13,5 tys. zł mniej, niż wynosi wskaźnik dla Polski. Jednak na tle ościennych województw widać przewagę regionu – w warmińsko-mazurskim kwota ta była na podobnym poziomie, ale w lubelskim o ponad 1 tys. zł niższa.

Aktywne firmy

Liczba przedsiębiorstw na terenie województwa rośnie – w 2015 r. było ich ponad 99 tys. Od 2010 r. przybyło ich około 8 proc. W woj. podlaskim jest zarejestrowanych 2,4 proc. wszystkich firm działających w Polsce, z czego 96 proc. należy do sektora prywatnego. W 2015 r. przybyło 8514 nowych przedsiębiorstw, a wyrejestrowano 7241. W Polsce w tym okresie zarejestrowano 359 973 firmy, a wyrejestrowano 292 348.

W 2015 r. firmy działające na terenie Podlaskiego osiągnęły przychody na poziomie 33,8 mld zł, a zyski na poziomie 883 mln zł. Stanowi to odpowiednio 1,32 i 0,96 proc. przychodów i zysków wypracowanych przez firmy w Polsce. Ponad 97,6 proc. przychodów powstało w sektorze prywatnym. Licząc na jednego mieszkańca, w 2015 r. firmy wydały na inwestycje 5754 zł.

Na Liście 500 największych przedsiębiorstw publikowanej przez „Rzeczpospolitą” znajduje się tylko osiem firm z Podlasia, na Liście 2000 – 36. Z racji ekologiczności regionu nie dziwi, że lokalnymi potentatami są spółdzielnie mleczarskie: Grupa Mlekovita oraz Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol z Grajewa.

Tylko trzy firmy z województwa podlaskiego notowane są obecnie na rynku podstawowym warszawskiej giełdy: AC, Pepees oraz Unibep. Najstarszą spółką giełdową jest Pepees, który debiutował w 1997 r. Na rynku NewConnect notowane są trzy spółki.

Najcenniejszą marką na Podlasiu jest Mlekovita (według rankingu marek publikowanego przez „Rzeczpospolitą”): jej wartość wynosi ponad 1790 mln zł (zajmuje siódme miejsce w rankingu), na 35. pozycji znajduję się Piątnica (394 mln zł), a na 40. Łaciate (356 mln zł).

Mleczarnie i producenci maszyn i urządzeń mechanicznych to główni podlascy eksporterzy. Niektórzy za granicę sprzedają nawet 50–70 proc. swoich wyrobów. W województwie podlaskim działalność eksportową prowadziło ponad 1100 firm. Sprzedały one na zagranicznych rynkach towary o wartości ok. 2 mld euro. Około jednej trzeciej całego eksportu województwa stanowią produkty mleczne. Główni odbiorcy to Białoruś, Litwa, Rosja i Niemcy.

Firmy z Podlaskiego rozwijają się także za granicą; 20 przedsiębiorstw ma filie i spółki poza granicami kraju, osiem z nich znajduje się na Białorusi, a po pięć w Niemczech i Rosji.

Coraz więcej pracy

Bezrobocie w 2015 r. wynosiło 11,8 proc. i od dwóch lat spada, wciąż jednak jest wyższe niż w kraju (9,7 proc. w 2015 r.). W 2016 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 8,7 proc. Region oferuje ponad 413 tys. miejsc pracy, co stanowi 2,85 proc. wszystkich zarejestrowanych w Polsce. Najwięcej osób zatrudnionych jest w rolnictwie – 30,7 proc., oraz przemyśle – 13,8 proc. W 2015 r. przedsiębiorstwa przyjęły 12 tys. nowych osób, a zwolniły 4,4 tys. W Polsce zatrudnionych zostało 595,9 tys., a zwolnionych 317,6 tys. osób.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w Podlaskiem w 2015 r. wynosiło 3647 zł, o 504 zł mniej niż średnio w Polsce. To nieco więcej niż w woj. warmińsko-mazurskim, gdzie przeciętnie można było zarobić 3495 zł, ale mniej niż w lubelskim (wynagrodzenie 3699 zł). Najwięcej można zarobić w rolnictwie i leśnictwie – 5283 zł, najmniej w administracji – 2227 zł miesięcznie.

W tekście wykorzystaliśmy najnowsze dostępne dane GUS w podziale na województwa oraz dane z Listy 500 i Listy 2000 „Rzeczpospolitej”.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.ogonowska@rp.pl

Opinia

Henryk Owsiejew, właściciel i przewodniczący RN Malow sp. z o.o.

Województwo podlaskie to przede wszystkim bliskość rynków wschodnich oraz związana z tym wielokulturowość regionu, która sprawia, że jesteśmy otwarci na różnorodność tradycji czy religii. Mamy też w sobie naturalną ciekawość świata. Dużym atutem ulokowania firmy w Suwałkach jest wsparcie ze strony lokalnych władz oraz działalność zlokalizowanego w naszym mieście Parku Naukowo-Technologicznego Polska Wschód. W naszym regionie działają też liczne organizacje i stowarzyszenia lokalnych przedsiębiorców. Najważniejszą jednak sprawą jest możliwość bycia częścią Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. To oznacza korzystanie z ulg podatkowych, dzięki którym mamy więcej pieniędzy na inwestycje, co umożliwia nasz stały rozwój i spełnianie oczekiwań naszych klientów, czyli utrzymywania przewagi konkurencyjnej. Ulgi podatkowe rekompensują nam natomiast duże koszty transportu naszych wyrobów do krajów europejskich, w tym do Skandynawii. Ciągle czekamy na poprawę infrastruktury drogowej i budowę lokalnego lotniska.