Miejsce kaźni będzie upamiętnione

Jest szansa, aby w Płaszowie powstało wreszcie muzeum upamiętniające ofiary niemieckiego obozu koncentracyjnego.

Publikacja: 12.02.2017 21:30

Szary Dom, dawny karcer obozowy, znajdujący się w Krakowie przy ul. Jerozolimskiej 3

Szary Dom, dawny karcer obozowy, znajdujący się w Krakowie przy ul. Jerozolimskiej 3

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

Pod koniec stycznia zostało podpisane porozumienie pomiędzy gminą Kraków, Gminą Wyznaniową Żydowską w Krakowie i Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, które reguluje sprawę własności gruntów tworzących obszar przyszłego muzeum. Chodzi o tzw. Szary Dom, czyli karcer obozowy, znajdujący się przy ul. Jerozolimskiej 3.

Dzięki tej decyzji jest szansa na utworzenie muzeum – miejsca pamięci na terenie dawnego KL Plaszow. Placówka ta obejmie obszar ok. 40 hektarów wchodzących w skład obozu KL Plaszow, a obecnie objętych ochroną wojewódzkiego konserwatora zabytków.

– Wchodzimy w realizację dużego projektu – muzeum obozu koncentracyjnego KL Plaszow. Aby móc cokolwiek na tym terenie zrobić, trzeba uporządkować sprawy własnościowe. Zakupiliśmy Szary Dom, kolejnym krokiem będzie uporządkowanie kwestii działek należących do Skarbu Państwa – opisuje prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

– Po bardzo długim czasie zaczęło się spełniać moje marzenie – bardzo chciałbym, aby udało się zachować autentyczny wygląd obozu – mówi Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.

– Muzeum KL Plaszow to będzie kolejna część – obok Apteki Pod Orłem, ul. Pomorskiej i Fabryki Emalii Oskara Schindlera – trasy bolesnej pamięci czasów trudnych, strasznych, czasów II wojny światowej – zapowiada Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

O upamiętnieniu tego obozu mówi się już od kilkudziesięciu lat. Zdarzało się, że spacerowicze odnajdywali tu ludzkie szczątki. Konkurs architektoniczny na zagospodarowanie tego miejsca został ogłoszony w 2006 r. Od tamtego czasu przeprowadzono prace pozwalające na rekonstrukcję topografii dawnego obozu. Od 2016 r. projekt wspiera Ministerstwo Kultury. Dzięki środkom uzyskanym z ministerialnego programu „Dziedzictwo kulturowe – miejsca pamięci narodowej” Muzeum Historyczne Miasta Krakowa prowadzi badania archeologiczne oraz kwerendy, na podstawie których powstaje scenariusz przyszłego upamiętnienia dawnego KL Plaszow.

Początki obozu są związane z utworzeniem latem 1940 r. w rejonie kamieniołomów wapienia na Podgórzu pierwszego obozu pracy przymusowej dla więźniów, głównie z Małopolski. Niemiecki obóz pracy przymusowej, przekształcony później w obóz koncentracyjny KL Plaszow, powstał w 1942 r. Do 1944 r. przebywali tam głównie Żydzi ze zlikwidowanego krakowskiego getta. Z czasem do obozu zaczęły napływać transporty Żydów z okolicznych miejscowości, Małopolski południowo-wschodniej, a także ze Słowacji i Węgier. Część więźniów przetransportowano później do niemieckiego obozu zagłady KL Auschwitz-Birkenau.

W Płaszowie więźniowie byli zmuszani do pracy przy szyciu mundurów, drukowaniu dokumentów czy naprawianiu samochodów, pracowali też w pobliskich kamieniołomach. W pobliżu KL Plaszow funkcjonowała Fabryka Naczyń Emaliowanych Oskara Schindlera.

Teren wokół obozu był miejscem licznych egzekucji. W masowych grobach znajduje się prawdopodobnie 8–12 tys. ofiar, ale dokładna liczba rozstrzelanych nie jest znana. Wzgórze za zlikwidowanym żydowskim cmentarzem stało się miejscem pochówku około 2 tys. osób, które zginęły na ulicach Podgórza podczas likwidacji getta w marcu 1943 r. Historycy szacują, że przez KL Plaszow przeszło od 50 tys. do 150 tys. więźniów. Dokładne dane nie są znane, bo nie zachowała się dokumentacja obozowa.

Archiwum
Znaleźć sposób na nierówną walkę z korkami
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Archiwum
W Kujawsko-Pomorskiem uczą się od gwiazd Doliny Krzemowej
Archiwum
O finansach samorządów na Europejskim Kongresie Samorządów
Archiwum
Pod hasłem #LubuskieChallenge – Łączy nas przyszłość
Materiał Promocyjny
Świąteczne prezenty, które doceniają pracowników – i które pracownicy docenią
Archiwum
Nie można zapominać o ogrodach, bo dzięki nim żyje się lepiej