Ceramika, którą znają w świecie

Rz: Jaka jest historia bolesławieckiej ceramiki?

Wiesław Ogrodnik: Wytwarzana jest od wieków z naturalnych glin kamionkowych, których pokłady znajdują się w okolicach Bolesławca. Pierwsze naczynia ceramiczne powstały w mieście już w czasach średniowiecza. Najstarsza zbadana dotąd bolesławiecka garncarnia, działająca najprawdopodobniej od XVI do połowy XVII wieku, znajdowała się przy ul. Piaskowej w Bolesławcu. Powstawały w niej naczynia użytkowe o różnych formach: garnki, dzbany, miseczki, flasze, talerze, miski, patelnie, naczynka i słoje apteczne, a także kafle piecowe, figurki, skarbonki. Przedmioty, kryte były szkliwami różnego rodzaju i barwy, niektóre posiadały bogatą dekorację plastyczną. Jeszcze w wiekach średnich bolesławieccy garncarze zjednoczyli się w cech, który dokładał wszelkich starań, aby poziom wytwarzanych naczyń był jak najwyższy, ograniczając między innymi liczbę zakładów do pięciu. Ograniczenie liczby garncarzy w mieście zostało zniesione pod naciskiem rządu pruskiego w roku 1762. Już wtedy Bolesławiec był jednym z liczących się w Europie ośrodków garncarskich. Pod koniec XIX w. utworzono, z kolei szkołę ceramiczną.

Ale Zakłady Ceramiczne „Bolesławiec” powstały dopiero po wojnie?

Z komasacji siedmiu poniemieckich zakładów za sprawą prof. Tadeusza Szafrana, artysty z Krakowa. W tym roku dokładnie 10 sierpnia obchodziliśmy 70-lecie przedsiębiorstwa. Od 1980 roku funkcjonujemy pod obecną nazwą. W 1994 roku doszło do przekształcenia państwowego zakładu w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Ministerstwo wielokrotnie przymierzało się do prywatyzacji, ale istniała duża rozbieżność między cenowymi ofertami inwestorów a oczekiwaniem państwa.

I dziś jesteście dobrze prosperującą państwową firmą. Co produkujecie?

Głównie wyrabiamy ceramikę stołową, troszkę galanterii, hermetycznych garnków. To rękodzieło. Do początku zeszłego roku produkowaliśmy ceramikę budowlaną, na przykład układy kominowe. Jednak ten segment produkcji był nieopłacalny, obciążał wynik finansowy firmy, powodując, że balansowaliśmy między niewielkimi zyskami a stratami. Zaniechaliśmy wyrobu ceramiki budowlanej.

I dziś wykazujecie zysk, a przychody rosną. Dostaliście „Orła Eksportu”, nagrodę przyznawaną przez Rzeczpospolitą, za eksportowy produkt, czyli ceramikę. Gdzie ją sprzedajecie?

Eksportujemy ją do 30 krajów. Głównymi odbiorcami są Stany Zjednoczone, Japonia, Korea, Tajwan. Na te kraje przypada 75 proc. wartości sprzedaży zagranicznej. Pozostałe 25 proc. to głównie odbiorcy w UE. Eksport stanowi połowę przychodów przedsiębiorstwa, czyli około 20 mln zł. Teraz mamy zyski, ceramika budowlana obciążała zakład. Po zakończeniu produkcji takich wyrobów nasza sytuacja finansowa zdecydowanie się poprawiła. W 2014 roku zanotowaliśmy stratę, poprzedni rok był dobry, ten jest bardzo dobry. Jeżeli nie nastąpi załamanie gospodarcze jak w 2008 roku, to nie widzę przeszkód, abyśmy mogli wykazać zysk również w przyszłym roku. Pomaga nam osłabienie złotego.

Dostaliście wsparcie finansowe ze Skarbu Państwa. W jakim celu?

Otrzymaliśmy 65 proc. wsparcia, które nie jest pomocą publiczną dla inwestycji wartej 7 mln zł. Zamierzamy rozbudować malarnię i powiększyć piecownię, zakupimy nowy piec i program do zarządzania produkcją. Za rok inwestycja będzie ukończona. Pozwoli na zwiększenie mocy produkcyjnych o około 30 proc. i spodziewamy się, że całą produkcję sprzedamy w Polsce i za granicą. Sondujemy nowe rynki, m.in. brazylijski i izraelski. Planujemy również zwiększyć zatrudnienie z 470 do 550 osób, choć ze znalezieniem pracowników w Bolesławcu, w którym niemal nie ma bezrobocia, może być pewnym problemem.

Osobowością eksportu w konkursie „Rzeczpospolitej” została wasza projektantka, Janina Bany – Kozłowska. Jakich kadr wymaga produkcja ceramiki?